Microsoft Word Cor 5 2col doc
II. Bölüm: Cezaî sürecin bir
Yüklə 3,17 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- II. Bölüm: Cezaî sürecin bir parçası olarak özgürlükten mahrumiyet 1. Genel görü ler
- 2. Suç i ledi inden üphelenilen ki iler
- Yetkili yasal mercilere ibraz
39 II. Bölüm: Cezaî sürecin bir parçası olarak özgürlükten mahrumiyet 1. Genel görü ler Sözle menin 5. Madde 1. Paragrafında, cezaî süreç esnasında özgürlükten mahrumiyetin haklı bulundu u üç durumdan bahsedilmektedir: bir suça i tirakinden üphelenilen bir ki inin yakalanması (c fıkrası); bir suç i ledi i için ceza olarak bir ki inin hapsedilmesi (a fıkrası); ve bir ki inin bir ba ka ülkeye gönderilmesi talebini takiben o ki inin tutulması (f fıkrası). Her ne kadar bu do rultuda neyin suç te kil etti i aslen ulusal hukuku ilgilendiren bir mesele olsa da, 39 bu durum Sözle menin amacına göre özerk bir anlam ta ıyan bir kavram olarak de erlendirilmektedir. Bu çerçevede, bazı durumlarda ceza kanunlarının uygulanmasının orantısız olabilece i ve dolayısıyla keyfî uygulamaya yol açabilece i dü ünülebilir. Elbette, ceza olarak ki inin hapsedilmesi, genellikle Sözle mede belirtilen bir ba ka özgürlük hakkına a ırı bir müdahale anlamına gelmekte 40 olup üpheli bir ki inin yakalanma ko ulları benzer ekilde de erlendirilebilir. Dolayısıyla, ço u durumda bir sorun te kil etme ihtimali bulunmasa da söz konusu suçun Sözle mede öngörülen özgürlükten mahrumiyet gerekçeleriyle uyumlu oldu unu varsaymamak gerekir. 39 Ki inin ba ka bir ülkeye iade edilmesi halinde, iade talebinde bulunan ülke kanunları da dikkate alınır. 40 Örne in, 25 A ustos 1998 tarihli Hertel- sviçre davasında ve 8 Temmuz 1999 tarihli Sürek-Türkiye davasında, hapis ihtimalinin, belli kısıtlamaların ifade özgürlü ü hakkını ihlâl etmesi açısından önem kazanaca ına de inilmektedir. 40 Ayrıca, Sözle menin amacı do rultusunda, cezaî sürecin tümüyle askerî suçları ve bu suçlarla ilgili takibatları 41 da kapsadı ını ve dolayısıyla, a a ıda belirtilen artlara uyması gerekti i de hatırda tutulmalıdır. 42 Daha önce de görüldü ü ekilde, bir özgürlükten mahrumiyet uygulamasının ilke olarak 5. Maddede belirtilen gerekçelere uygun olması gerçe i, böyle bir tedbirin uygulanmasında keyfîyet unsurunun aranmasının göz ardı edilmemesi gere ini de i tirmez. Dolayısıyla, bu bölümden sonra gelen bölümlerin 41 Bkz. 22 Mayıs 1984 tarihli De Jong, Baljet ve Van Den Brink-Hollanda davası, 18 ubat 1999 tarihli Hood- Birle ik Krallık davası. 42 Engel ve Di erleri-Hollanda davasında, takibat sürecinin “disiplin uygulaması” olarak de erlendirilmi olmasına ra men, uygulanan ceza itibarıyla, bu sürecin Sözle menin amacı do rultusunda “cezaî uygulama” addedilmesi için yeterli bulunmu tur. Ancak, ulusal kanunlarda disiplin ve cezaî takibat arasında farklılıklar bulunmasının, 5. Madde 1. Paragraf hükümlerinde belirtilen artların tamamının yerine getirilmesini engelledi i açıktır. de bu önemli yükümlülük ı ı ında okunması gerekir. 2. Suç i ledi inden üphelenilen ki iler Sözle menin 5. Madde 1. Paragraf (c) fıkrasında, özgürlükten mahrumiyet uygulamasının, suç i ledi inden üphelenilen bir ki inin ya bu tedbiri haklı kılan söz konusu suç i lenmeden önce ya da bu suçu takiben gerçekle tirilebilece ine de inilmektedir. Ancak, Lukanov-Bulgaristan davasında da görüldü ü ekilde, bu gerekçenin geçerli olabilmesi için, ulusal kanunlarda bir ki inin özgürlü ünden mahrumiyeti tedbirine zemin te kil eden bir suç unsurunun bulunması gerekmektedir. Bu art, bir suçun gerçekten i lendi inin kanıtlanması gerekti i anlamına gelmez; ancak özgürlükten mahrumiyet tedbirinin alınmasına neden olan bu davranı ın hâlihazırda kanunda belirtilen bir suç 41 kapsamına girdi inin öne sürülebilmesi gerekmektedir. Bu temel arta ilâveten, iki önemli art daha bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, üpheli ki inin yakalanma amacının bu ki inin “yetkili yasal merci” huzuruna çıkartılmak olması, ikincisi ise suçun i lendi ine dair üphenin “makul” olmasıdır. Bu artlardan ba ka, ki inin söz konusu suçtan yargılanmadan önceki özgürlükten mahrumiyetinin toplam süresinin a ırı uzun olmamasının sa lanması ile bu esnada salıverilebilmesi ihtimâlinin bulundu u da dikkate alınmalıdır. Yetkili yasal mercilere ibraz Her ne kadar bir suç i lendi i üphesi, bir suçun i lenmesini ya da üpheli ki inin kaçmasının önlenmesi gere i, bir ki inin özgürlü ünden mahrum edilmesinin gerekçesi olsa da bu tür bir mahrumiyet tedbirinin 5. Madde 1. Paragraf (c) fıkrası hükümlerine uygun olabilmesi için, bu tedbirin söz konusu ki i hakkında cezaî yargılama amacıyla alınmı olması gerekir. Bu durum, Sözle menin 5. Madde 1. Paragraf (c) fıkrasının 5. Madde 3. Paragraf hükümleriyle ayrılmaz bir ekilde ba lantılı olmasından kaynaklanmaktadır; bu paragraflardan ilkinde özgürlükten mahrumiyet tedbirine yetki verilirken, ikincisinde ise bu tür bir tedbir alınırken, söz konusu ki i “derhal bir yargıç veya adlî görev yapmaya yasayla yetkili kılınmı di er bir görevli önüne çıkarılmalıdır ve ki inin makul bir süre içinde yargılanmaya veya adlî kovu turma sırasında serbest bırakılmaya hakkı vardır” denilerek gözetilmesi gereken kurallar sıralanmaktadır. 5. Madde 3. Paragrafta belirtilen hâkim ya da görevli ifadesi, 5. Madde 1. Paragraf (c) fıkrasında belirtilen “yetkili yasal merci” terimini açıklamaktadır ve ki inin yetkili merci huzuruna çıkarılmasının, neticede yargılanmaya giden süreçte bir a ama olması ve özgürlükten mahrumiyetin aslen cezaî bir süreç olması gerekti i vurgulanmaktadır. Yüklə 3,17 Kb. Dostları ilə paylaş:
|