Microsoft Word Cor 5 2col doc
Yüklə 3,17 Kb. Pdf görüntüsü
|
27 davalarında görmekteyiz. Bu davalarda Avrupa nsan Hakları Mahkemesi, yukarıda açıklanan görü e ra men, söz konusu uygulamaların ulusal hukukta bir mesnedi oldu u varsayımından hareketle incelemelerine ba lamı tır. Ancak yine de Mahkeme, bu davalarda görülen uygulamaların hukuka aykırı oldu unu tespit etmi tir. Baranowski davasında, hem soru turma a amasında verilen alıkoyma emrinin mahkeme a amasında süresinin uzatılabilmesinin do ru olup olmadı ına dair net bir yasal hüküm bulunmaması – böyle bir hüküm varsa da yasada hangi artlarda bu hükmün uygulanaca ının belirtilmemi olması – sebebiyle, hem de ki inin – kanunda bo luk olması sonucu ortaya çıkan – bu uygulama çerçevesinde, belirsiz ve öngörülemeyen bir süre için alıkonulmu olması ve bu uygulamanın herhangi bir yasa hükmüne ya da yargı kararına istinaden gerçekle tirilmemi olması sebebiyle bu durumu görmekteyiz. J ius davasında ise, alıkonulan ki inin durumuyla ilgili net kurallar olmaması sebebiyle, yasal kesinli in bulunmadı ı tespit edilmi tir. Bu davada, yargı yetkisi olmaksızın, yalnızca davanın asliye mahkemesine intikal etti ine itibar ederek bir ki iyi belirsiz bir süre için alıkoymak 5. Madde 1. Paragraf hükümlerine aykırı bulunmu tur. Ancak, ceza kanununda yer alan bir maddeyi i leterek alıkoyma süresini gerekçelendirmek giri imi de yasada kesinlik bulunmadı ı eklinde telâkki edilmi tir. Böyle bir giri imde, söz konusu yasa hükmünün alıkoyma haline ne ekilde yetki verdi i konusunda savcılık, kamu denetçisi (ombudsman) müessesesi, Yargıtay ceza dairesi ba kanı ve idare üç farklı açıklama getirmi tir. Gerekçe arayı ında bu tür bir görü ayrılı ını gidermeye çalı maktansa, Avrupa nsan Hakları Mahkemesi, haliyle yetkili Devlet makamları arasında karı ıklı a yol açacak kadar mu lak bir yasa hükmünün hukuka uygunluk artını ta ımaması gerekti i sonucuna varmı tır. 24 24 Bkz. 19 Ekim 2000 tarihli Wloch-Polonya davası. Bu davada A HM, yalnızca hakkında birbiriyle çeli en 28 Özgürlükten mahrumiyet kararında mesnet te kil edecek yasada kesinlik olması artı, her ne kadar hukukî hiyerar ide 25 aynı konumda olmasa da yasayla ilgili di er kurallarda ya da belli bir yasa hükmünün nasıl yorumlanaca ına dair açıklama getiren içtihatta da sa lanabilir. kinci duruma örnek olarak Steel-Birle ik Krallık 26 davası verilebilir. Bu davada asayi i bozan bir ki inin tutuklanması söz konusudur. Avrupa nsan Hakları Mahkemesi, “asayi i görü ler olan ve herhangi bir belirleyici içtihat bulunmayan bir yasa hükmüne istinaden gerçekle tirilen bir özgürlükten mahrumiyet uygulamasının hukuka aykırı olaca ı kanaatine varmı tır. 25 Amuur-Fransa davasında söz konusu olan sirküler, hukukî hiyerar ideki konumu sebebiyle de il, içerdi i hükümlerin sarih olmaması sebebiyle özgürlükten mahrumiyet kararı verilmesi için yetersizdir. 26 Her ne kadar resmen bir suç olarak tanımlanmamı olsa da bu davada ba vuru sahibi hakkında yürütülen takibatın özellikleri gere i, asayi i bozmak suç addedilmi – polisin ve birinci derece ceza mahkemelerinin devreye girmi olması sebebiyle – ve asayi i bozan ki ilerin hapsedilmesi do rultusunda yetki kullanılmı tır. bozmak” kavramının son yirmi yılda alınan ulusal yargı kararlarında netle ti ini ve bu durumun yalnızca can ve mala zarar veren ya da verebilecek olan ya da hareketlerinin sonucu di er ki ileri iddete te vik eden ki iler için geçerli oldu unu dikkate almı tır. Bu geli me neticesinde, oldukça mu lak olan bir kavramın (asayi i bozmak) yeterli bir ekilde tanımlanmı , net bir kavram haline dönü tü ünü görmekteyiz. Wloch-Polonya davasında, hakkında net bir içtihat ya da ortak bir hukukçu kanaati bulunmayan bir yasa hükmünün yorumlanması ne keyfî ne de makul olmayan bir uygulama telâkki edilmi tir. Ancak, bu tür mahkeme kararları, nasılsa gelecekte görülecek davalarda yasaya netlik kazandırılacak diyerek bir yasa hükmünün hukuka uygun olup olmadı ının sorgulanmaması ça rısında bulunmak de ildir. Yine de Sözle me çerçevesinde geni kapsamlı bir yasa hükmünü “hukuka uygun” kılabilmek için dar anlamıyla yorumlamak yetkisini kullanmak tamamen me rudur. 29 Elbette, bazı durumlarda bu tür teminatlara çok ihtiyaç duyulabilir. Örne in, Amuur-Fransa davasında – bu davada iltica talebinde bulunan ki iler yirmi gün boyunca alıkoyulmu lardır – A HM, yabancıların transit bölgede tutulması kararında temel alınan hukukî metinlerin hiçbirinin ulusal mahkemelerin bu ki ilerin ne artlar altında alıkoyuldu unu incelemesine ya da gerekirse, bu uygulamayı gerçekle tiren ulusal mercilere alıkoyma süresiyle ilgili bir kısıtlama kararı getirmesine imkân vermedi ini üzülerek gözlemlemi tir. Ayrıca, Avrupa nsan Hakları Mahkemesi, bu davada söz konusu olan kanun metinlerinin, iltica talebinde bulunan yabancıların gerekli adımları atabilmesi için yasal, insanî ve sosyal yardıma ve bu tür bir yardımla ilgili usul ve sürelere eri imine olanak tanımadı ını da tespit etmi tir. Dolayısıyla, bu yasalar, bu tür bir yardım imkânı mevcut olmadı ında özellikle hassas bir konumda olacak bir grup ki inin özgürlük hakkının teminat altına alınması konusunda yetersiz olarak de erlendirilmi tir. Bunlar çok temel artlar olmakla birlikte son derece önemlidir. Avrupa nsan Hakları Mahkemesi de müteaddit olarak, herhangi bir özgürlükten mahrumiyet uygulamasında do ru ve güvenilir kayıt tutulması gerekti ine i aret etmi tir. Bu endi e, kolluk kuvvetleri tarafından yakalandıktan sonra ba ına ne geldi i bilinmeyen ki ilerle ilgili olarak açılan çe itli davalarda Mahkeme tarafından dile getirilmi tir. 27 Gözaltına alınan ki ilerle ilgili herhangi bir resmî kayıt bulunmaması sebebiyle ki inin ba ına neler geldi inin tespit edilmesi zorla mı ve bu durum da bu ki ilerin özgürlüklerinden mahrum edilmelerinden sorumlu mercilerin ki ilerin ba ına gelenler açısından sorumluluklarından kaçınmalarını kolayla tırmı tır. Dolayısıyla, ki inin özgürlükten mahrumiyetinin söz konusu oldu u uygulamalarda ilk yakalanma anından 27 Bkz. 8 Temmuz 1999 tarihli Kurt-Türkiye davası, 13 Haziran 2000 tarihli Timurta -Türkiye davası ve 14 Kasım 2000 tarihli Ta -Türkiye davası. Ki inin bu ekilde ortadan kaybolması, Sözle menin 2. Maddesine göre ya am hakkının da ihlâli anlamına gelir. Yüklə 3,17 Kb. Dostları ilə paylaş:
|