Microsoft Word Cor 5 2col doc
Yüklə 3,17 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sözle meye uyum. Sözle menin hukuka uygunluk anlayı ı
18 anla ılıyor ki bu süre zarfında savcılık, mahkemenin tahliye kararının uygulanmasından kaçınmaya yol açacak ekilde, söz konusu ki inin ba ka bir ülkeye iade edilmesiyle ilgili i lemlerle u ra mı tır. A HM, böyle bir mahkeme kararına uyulmasında bir miktar gecikme olabilece ine i aret etmi , ancak yine de bu davada söz konusu olan gecikmenin 5. Maddede öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi anlamına geldi i kararına varmı tır. Labita- talya davasında, ba vuru sahibinin hapishaneden tahliyesinde ya anan 10 saatlik gecikmenin, ki iyi alıkoymaya yönelik ba ka bir sebep olup olmadı ını tespit etmekle yükümlü kayıt memurunun o anda orada bulunmamasından kaynaklanmasının 5. Maddenin ihlâli anlamına geldi i görülmü tür. 9 K.-F. Almanya 10 davasında ise, ulusal kanunlar kimlik tespitinin yapılabilmesi için bir ki inin on iki saate kadar alıkoyulmasına müsaade ederken, 9 6 Nisan 2000. 10 27 Kasım 1997. ba vuru sahibi bu on iki saatlik süreden kırk dakika daha uzun bir süre alıkoyulmu tur. Alman Devleti, bu sürenin söz konusu ki iye ait bilgilerin kaydedilmesi için gerekti ini iddia etmi tir. Avrupa nsan Hakları Mahkemesi, ki iye ait bilgilerin kaydedilmesinin de kimlik tespit i lemlerinin bir parçası oldu una i aret ederek, bu amaçla kanunen tanınan süre dahilinde bu i lemin gerçekle tirilmesi gerekti ini belirtmi tir. Bu artlar altında, ba vuru sahibinin alıkoyulma hali hukuka uygun olmaktan çıkmı tır. Mahkeme bu durumda, 5. Maddenin ihlâl edildi i kararına varmı tır. 11 ç hukuk uygulamalarına yanlı yönelimle itibar edilmesi 11 Bkz. Engel ve Di erleri-Hollanda davası, 8 Haziran 1976. Bu davada, kanunlara göre tanınan azamî yirmi dört saatlik gözaltı süresi yirmi iki ve otuz saat arasında de i en sürelerle a ılmı tır. 19 Avrupa nsan Hakları Mahkemesi, pek çok davada ulusal mercilerin hukuka uygunlu u bile sorgulanmamı ve uzun süreden beri devam eden uygulamalara itibar etmesi sebebiyle 5. Madde ihlâlleri tespit etmi tir. Örne in, Baranowski-Polonya 12 davasında, ba vuru sahibi ilk ba ta usule uygun bir ekilde yakalanmı , daha sonra ise kendisine isnat edilen suç sebebiyle (dolandırıcılık suçu) gözaltına alınmı tır. Ancak, ki inin alıkoyulma hali, savcılı ın iddianameyi hazırlamasından sonra mahkeme tarafından ele alınmamı tır. Polonya’da alıkonulan ki inin “mahkemeye çıkarılmasına” yönelik uygulama çerçevesinde, soru turma a amasında verilen alıkoyma emri belirsiz bir süre uzatılmı olmaktadır; mahkeme, kendi alaca ı kararda o esnada devam eden alıkoyma halinin uzatılıp uzatılmaması do rultusunda ayrıca karar vermek zorunda de ildir. Bu uygulama, üphesiz – ve anla ılır bir ekilde – bir bo lu u giderme amacıyla 12 28 Mart 2000. dü ünülmü tür, ancak ne yasalarda ne de içtihatta bu uygulamayı destekleyen herhangi bir dayanak bulunmamaktadır. Bu uygulamanın hukuka uygunlu unun daha önce hiç incelenmemi olması üphelidir, zira alıkoyma halinin devam etmesi ihtiyacı açıktır – ve muhtemelen de Avrupa nsan Hakları Sözle mesine son derece uygundur. Bu uygulamanın geli tirilmi olması, bir uygulamanın genel anlamdaki me ruiyetinin, ki iyi nasıl söz konusu uygulamanın me ru olup olmadı ını göz ardı etmeye ya da me ru olmaması halini sorgulamamaya sevk edebilece inin iyi bir göstergesidir. Bu davada Mahkeme, öngörülebilirlik ve kesinlikten uzak olması ve dolayısıyla keyfîyete mahal verebilece i gerekçesiyle, söz konusu uygulamanın 5. Madde 1. paragraf hükümlerini ihlâl etti i kararına varmı tır. 13 J ius-Litvanya 14 13 Hukuka uygunluk mefhumunu ekillendiren di er unsurlar daha sonraki bölümlerde ele alınmaktadır. Bu sebepten ötürü, 5. Madde 1. paragraf hükümlerinin ihlâli 9 Ocak 2001 tarihli Kawka-Polonya davasında da görülmü tür. Bu davalarda mahkeme kararından önce, söz 20 davasında, ba vuru sahibinin – katil zanlısı – ba savcı yardımcısının onayladı ı bir gözaltı süresi sona ermi olmasına ra men alıkoyulmaya devam edilmi tir. Bu durum, davalarda sık rastlanan bir uygulama olup Sözle menin gerekleriyle ba da mayan bir alı kanlık halidir. A HM, ba vuru sahibinin özgürlü ünden mahrum edilmesinin hukukî kesinlik ve ki inin keyfî uygulamalardan korunması ilkeleriyle ba da madı ı kararına varmı tır. 15 konusu uygulamalara son verilmi ve yeni bir uygulama getirilmi tir. Yeni uygulamaya göre, soru turma safhasında ki inin alıkoyulmasına ili kin karar aldırmak üzere mahkemeye ba vurulması ve mahkemenin ki inin alıkoyulma halinin devam edip etmemesine ili kin yeni bir karar vermesi kuralı getirilmi tir. Bu ekilde, Sözle mede öngörülen hukuka uygunluk ve yargı gözetimi ilkelerine uygunluk sa lanmı tır. 14 31 Temmuz 2000. 15 5. Madde 1. paragraf hükümlerinin benzer bir ekilde ihlâli, 10 Ekim 2000 tarihli Grauslys-Litvanya davasında da görülmektedir. Sözle meye uyum. Sözle menin hukuka uygunluk anlayı ı Ulusal hukuka tamamen uyulması artının yanı sıra, herhangi bir özgürlükten mahrumiyet uygulamasının potansiyel olarak daha kapsamlı Avrupa nsan Hakları Sözle mesinin “hukuka uygunluk” anlayı ıyla da ba da ması gerekir. Bu anlayı öncelikle, 5. Maddede öngörülen özel artların – bu artlar ulusal mevzuatta bulunmasalar dahi – gözetilmesi endi esiyle ba lantılıdır. Özgürlükten mahrumiyet uygulamasının bu mahrumiyetin ki inin Avrupa nsan Hakları Sözle mesi tarafından güvence altına alınan di er hak ve özgürlüklerini de etkilemesi, bu mahrumiyetin keyfî bir ekilde uygulanan bir kanun hükmünden kaynaklanması ya da özü itibarıyla mahrumiyet uygulamasının yetersiz bir gerekçeden kaynaklanması hallerinde bu tür bir mahrumiyet uygulaması kabul edilemez. Kurt-Türkiye davasında, A HM u karara varmı tır: Yüklə 3,17 Kb. Dostları ilə paylaş:
|