Microsoft Word Cor 5 2col doc
Yüklə 3,17 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3. Yargı gözetiminde zamanlama
95 hâkimin görevi, alıkoyulmanın uygun olup olmadı ına bakarak, geçerli ve haklı gerekçeler mevcutsa alıkoyma halini onaylamaktır. Alıkoyma süresinin uzatılmasında, ki inin kaçması ya da tanıklara müdahale etmesi endi esinin bulundu unun iddia edilmesi yeterli de ildir; bu endi eye ili kin kanıtların ortaya konması ve tüm kanıtlarda oldu u gibi bu kanıtların da ikna edici olup olmadı ına bakılması gerekir. Örne in, yeminli ifadelerin alındı ı durumlarda tanıklara müdahale edilmesi riski yeterince ikna edici de ildir. Ayrıca, hâkimin gösterdi i gerekçe gerçek olmalı ve salıverilme talebinin gerekçelerine hiç itibar edilmedi ini gösteren bir kurgusal kalıba ait unsurlar barındırmamalıdır. 152 Dolayısıyla, salıverilme talebinin otomatikman reddedilmesi ve gerekçesi olmayan kararlar kabul edilemez. 152 8 Haziran 1995 tarihli Mansur-Türkiye davasında oldu u gibi. 3. Yargı gözetiminde zamanlama Yargı gözetiminin en önemli artlarından biri de ilk yargı gözetiminin “en kısa süre içinde” gerçekle tirilmesidir. Bu terim, bir ki inin alıkoyulmasında her tür keyfî uygulamanın kesinlikle yasaklanmı olmasından kaynaklanmaktadır. En kısa sürede yargılanma artı, ki inin ilk alıkoyulma uygulaması ile bu uygulamanın ilk olarak yargı gözetimine tâbi oldu u an arasında geçen süreye haricî bir sınırlama getirmektedir. Bu art aynı zamanda, uluslararası standartlara göre alıkoyma i lemini gerçekle tiren mercilerin, yetki verilen azamî süre içinde mahkemelere bu denetimi mümkün olan ilk fırsatta gerçekle tirme imkânı vermesinin gerekmesini sa lamaktadır. Bir ba ka deyi le, bu haricî sınır, davanın özelliklerine gerekli ölçüde dikkat edilerek uygulanmalıdır. Bazı davalarda söz konusu alıkoyulma süresi, makul olarak kabul edilebilir süreden çok daha uzun olmu tur. Örne in, suçlanan ki inin 96 gözaltına alınmasıyla mahkeme huzuruna ilk çıkarılması arasında on be günlük bir süre geçen McGoff- sveç davasında Avrupa nsan Hakları Mahkemesi hiç tereddütsüz, bir ihlâl tespit etmi tir. Yargı gözetimine kadar üç ay bir süre geçmi olan Assenov ve Di erleri-Bulgaristan ve J ius-Litvanya davalarında en kısa süre içinde yargı gözetimine tâbi olunması artının ihlâl edildi i tespit edilmi tir. Ayrıca, gecikmenin on bir ilâ on dört gün arasında oldu u Van der Sluijs, Zuiderveld ve Klappe-Hollanda davasında da (bu davada askerî emirlere itaatsizlik söz konusuydu; askerli e özgü ko ullar ve kurallar gere i bir süre alıkoymaya müsaade edilmi tir) bir ihlâl bulundu u tespit edilmi tir. Ancak, bu sürenin bu kadar uzun olmadı ı hallerde de bu yükümlülü ün ihlâl edilmesi söz konusu olabilir. Örne in, Avrupa nsan Hakları Mahkemesi, be ilâ altı günlük süreleri de kabul etmemi tir. 153 Ayrıca, ki inin mahkemeye çıkartılmasına kadar 153 Sırasıyla, Koster-Hollanda; De Jong, Baljet ve Van den Brink-Hollanda davaları. altı günlük bir gecikme olmasının ikayet konusu oldu u Skoogström- sveç davasında dostâne bir çözüm bulunmu olması da dikkat çekicidir. Yargı gözetimiyle ilgili süre kısıtlaması getirilmesiyle (ki inin alıkoyulmasını takiben ilk olarak yargı huzuruna en fazla ne kadar bir süre sonra çıkartılabilece i) ilgili en çarpıcı dava, Brogan-Birle ik Krallık davasıdır. Bu davada hem dört gün altı saatlik süre çok uzun bulunmu tur, hem de bu dava ki inin ilk alıkoyulmasını takiben mahkeme huzuruna çıkartılması yükümlülü ünün ne amaçla getirilmi oldu u konusu aydınlatılmı tır. Brogan davasında yakalanan ki i, terörist oldu undan üphelenilen bir ki idir. A HM her ne kadar terörle mücadeleye özgü artların, alıkoymanın yargı gözetimine tâbi olmasından önceki süresini etkileyebilece ini kabul etmi olsa da davaya özgü ko ullar çerçevesinde, ki inin en kısa sürede yargı huzuruna çıkarılması artının ihlâl edildi ini belirlemi tir. A HM, kabul edilebilir ve yeterli kanıt bulmada kar ıla ılan zorluklar, belli adlî tahlillerin yapılması için gereken süreler ve 97 davaya ili kin bilgilerin hassasiyeti gibi konularda bazı sıkıntılar ya anabilece ini takdir etmektedir. Ancak, A HM’nin bu ko ulları takdir etmesi bir ölçüye kadardır, zira A HM “en kısa süre” artının aranması gerekti i ve bu artın son derece önemli oldu u kanaatindedir. A HM bu davada u kararı vermi tir: Bu davanın özel ko ullarına bu tür bir önem atfederek ki i hâkim ya da bir ba ka yargı yetkilisi önüne çıkarılıncaya kadar bu denli uzun bir alıkoyma süresini haklı göstermek, “en kısa sürede” ifadesinin kelime anlamının kabul edilemez ölçüde geni bir ekilde yorumlanmasıdır. Bu tür bir yorum, bu çerçevede Sözle menin 5. Madde 3. Paragrafında öngörülen usule ili kin teminatın ki inin zararına olacak ekilde ciddî bir biçimde zayıflatılmasına yol açacak ve bu maddeyle korunan hakkın özüne zarar verecek sonuçlar do uracaktır. Teröristlerin yol açtı ı sorunlar hakkındaki bir di er davada A HM’nin, yargı gözetimi olmaksızın on iki ilâ on dört günlük bir süre geçmi olmasını kabul edilemez bulmu olması da a ırtıcı de ildir. 154 Askerî suçlardan ötürü askerlerin alıkoyulmasına ili kin davalarda, her ne kadar A HM askerli e özgü artların gere i 155 olarak belli bir süre alıkoyulmaya müsaade etmi se de en kısa süre artının bu durumda da geçerli oldu una i aret etmi tir. Devam ettirilmesi için yargı yetkisi alınmadan önce özgürlükten mahrumiyetin, üphelinin takibatı için gerekenden daha uzun sürmemesi gerekir. Bu tür bir takibatta temel unsurlar: ba ka bir yerde alıkonulmu sa ki inin karakola götürülmesi; ki iden adlî kanıtlar temin 154 26 Kasım 1997 tarihli Sakık ve Di erleri-Türkiye davası. 155 De Jong, Baljet ve Van den Brink, Koster, Van der Sluijs, Zuiderveld ve Klappe-Hollanda davalarında oldu u gibi. Yüklə 3,17 Kb. Dostları ilə paylaş:
|