Microsoft Word ?d?b -11 mmv-capa doc
Yüklə 6,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Dərsin gedişi
62 Məhsəti xanım Nizamiyə dedi: - Sən yoxsul deyilsən. Çünki vicdanca yoxsul olmaqdansa, məişətcə yoxsul olmaq daha yaxşıdır. Fəxrəddin qapını açıb otağa daxil oldu. Salam verdikdən sonra Məhsəti xanımın əlini öpüb oturdu. Rəna qalxıb onun üçün də yemək gətirdi. Lakin Fəxrəddin yeməyə etina etmədi. Rəna onun bu etinasızlığından narazı qalaraq: - Nə üçün yemirsən? Etinasızlığına səbəb süfrəmizin yoxsulluğudurmu? - dedikdə Fəxrəddin də: - Rəna xanım, öz vicdanıma and içirəm ki, etinasızlığım süfrənizin yoxsulluğundan deyil, çünki bu süfrənin başında iki böyük dünya oturmuşdur. Fəxrəddin kimdir ki, bu süfrəyə etinasız baxsın?! Sizin hamınızın şərəfinə and içirəm, dünən nahardan bəri boğazımdan bir qətrə su da getməmişdir. Nizami ona sual verdi: - Dilşaddanmı xəbər aldın? Fəxrəddin qəmgin bir halda: - Bəli, Dilşaddan xəbər aldım. Lakin o artıq yoxdur, ancaq onun adı dilimdə qalmışdır. Bilmirəm, onu unuda biləcəyəmmi?! Bu da mənim üçün bir kədər oldu. Nizami təəccüblə onun üzünə baxıb soruşdu: - Əcəba, sən onun buradan gec-tez aparılacağını bilmirdinmi?! - Lakin hara aparıldığını bilmirəm. - Bağdaddan başqa hara apara bilərlər? Xəlifəyə göndərilən məktub öz əlində deyildirmi? Rəna və Məhsəti xanım bu xəbərdən kədərləndilər. Nizami isə ona təsəlli verdi: - Səbir etməlisən. Görürsən ki, vəziyyət tez-tez dəyişir. Xüsusən bizim vətənimiz heç bir zaman hadisəsiz yaşamayıb, yenə də yaşaya bilməyəcək- dir. Çünki mövqeyimiz belədir. Mənə qulaq as! Özünü ələ al. Bu hadisə sənin mətanətini artırmalıdır. Dilşadın buradan aparılmasına onu tamamilə itirmiş kimi məna vermə. Dilşadın qurtuluşu barəsində dərin düşünmək, faydalı tədbirlər görmək lazımdır. İndi isə Rəna xanımın qəlbini sındırma, buyur, bizimlə nahar elə. Fəxrəddin süfrəyə əlini uzadırkən: - Nə qədər şərəfli bır ailədir, - dedi. 63 QİYMƏTLƏNDİRMƏ ÜÇÜN TÖVSİYƏ OLUNAN SUAL VƏ TAPŞIRIQLAR 1. Tanış olmayan sözlərin mənasını aydınlaşdırın, alınma, yaxud öz sözlərimiz olduğunu əsaslandırın. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 2. Bədii ifadə vasitələrini müəyyənləşdirin, növünü qeyd edin. Bədii ifadə vasitələrinə aid nümunələr Bədii ifadə vasitələrinin növü 3. Əsərin mövzusunu, qoyulmuş problemi müəyyənləşdirin. Mövzu Problem 4. Xarakter və əməllərinə əsaslanmaqla Nizami və Fəxrəddin surətlərini səciyyələndirin. Obrazın adı Xarakteri Əməlləri Onlara münasibətiniz 5. Əsəri hissələrə ayırın, plan tərtib edin. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 6. Əsərdə hansı mənəvi dəyərlər öz əksini tapmışdır? Fikrinizi əsaslandırın. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 64 7. Fikrin təsir gücünün artmasında bədii ifadə vasitələrinin rolunu aydınlaşdırın. Bədii ifadə vasitələrinə aid nümunələr Fikrin təsir gücünün artırılmasında rolu 8. Şərti işarələrdən istifadə etməklə cümlələrdə fasilələrin yerini, məntiqi vurğulu sözləri göstərin. Məhsəti xanım xəstəlik yatağında idi. Neçə gündü ki, süfrə başına gələ bilmirdi. Nahar vaxtı idi, Rəna süfrəni açıb Nizamini nahar yeməyinə ça- ğırdı. Nizami qələm və kağızını səliqə ilə yığışdırıb yanındakı heybəyə qoydu və pilləkənlərdən qalxıb süfrə başına gəldi. Süfrə olduqca yoxsul idi. 9. Əsərin məzmununu ümumiləşdirib bir neçə cümlə ilə yazın. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 10. Oxuduğunuz parçada başlıca fikir – ideya nədir? _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 65 Mövzu: Hüseyn Cavidin həyatı, yaradıcılıq yolu – 1 saat Standartlar Təlim nəticələri 2.1.1. Müxtəlif mənbələrdən top- ladığı materiallara əsaslanmaqla təqdimat və çıxışlarında bədii-emosio- nal və obrazlı ifadələrdən istifadə edir. Mənbələrə əsaslanmaqla mövzu, problemlə bağlı çıxışlarında bədii- emosional ifadələrdən istifadə edir. 2.2.1. Müzakirələrdə mövzuya, problemə, yazıçının mövqeyinə tənqidi münasibətini əsaslandı- rır, dinləyicilərin rəyini nəzərə alır, mimika və jestlərdən məq- sədyönlü istifadə edir. Mövzuya, problemə münasibətini əsaslandırır, dinləyicilərin rəyini nəzərə alır, mimika və jestlərdən məq- sədyönlü istifadə edir. 3.1.3. 3,5-4 səhifə həcmində nəq- li, təsvir, təhlil xarakterli mətnlər (ədəbi və sərbəst mövzuda inşa, esse, məqalə, məruzə) yazır. Təhlil xarakterli məqalə, məruzə yazır. Dərsin gedişi Ev tapşırığının (“Sabir satiralarının tənqid hədəfləri” mövzusunda yığcam məqalə yazın. “Sabirin yaradıcılığında qadın əsarətinin tənqidi” mövzusunda məruzə mətni hazırlayın) yerinə yetirilməsi səviyyəsi təq- dimatların dinlənilməsi və müzakirəsi əsasında müəyyənləşdirilə bilər. Məqalə və məruzə mətni ilə bağlı təqdimatlarda mövzuya müstəqil mü- nasibətin hansı səviyyədə olmasına, əsaslandırılmasına xüsusi diqqət yetirilir. Eyni zamanda mətnlərin dil, üslub xüsusiyyətləri baxımından nə dərəcədə uğurlu olması ön plana çəkilir. Motivasiya yaratmaq məqsədilə şagirdlərin mövzu ilə bağlı mövcud bilikləri aşkara çıxarılır. Bunun üçün, ilk növbədə, dərslikdəki tapşı- rığın (H.Cavidin həyatı, yaradıcılığı və yaşadığı dövrlə bağlı nə bilir- siniz? Ədəbiyyat, tarix, coğrafiya dərslərində qazandığınız bilikləri xa- tırlayın, yığcam müzakirə aparın) yerinə yetirilməsinə vaxt ayrılır. BİBÖ üzrə cədvəl çəkilir. Müsahibə əsasında “Bilirik” və “Bilmək istə- yirik” sütunlarında müvafiq qeydlər aparılır. Motivasiyanın digər variantı “Cavid ömrü” filmindən bir epizoda ba- xış keçirilməsidir (https://www.youtube.com/ watch?v= fgge 3Oi7yGk). Müzakirə zamanı şagirdlər H.Cavidin V sinifdə oxuduqları “Qız məktəbində” şeiri, IX sinifdə öyrəndikləri “Ana” mənzum dramı ilə bağlı mülahizələr söyləyir, fəallıq göstərirlər. Əvvəlki biliklərin təkrarı əsasında araşdırılacaq problem müəyyənləşdirilir: Hüseyn Cavidin həyatı, yaradıcılığı üçün daha önəmli olanlar hansılardır? Yüklə 6,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|