Microsoft Word diplomatiya az doc

www.uemu.birolmali.com
                                                   
Urmu Kitabxanasi
 
37 
Beläliklä, bu qäbildän ilk olaraq tanışlıq metodları barädä: 
I
I
I
I
I
I
.
.
1
1
.
.
 
 
N
N
E
E
C
C
Ä
Ä
 
 
T
T
A
A
N
N
I
I
Ş
Ş
 
 
O
O
L
L
M
M
A
A
L
L
I
I
?
?
 
 
Tänha olduğunu, äks cinslä ünsiyyätinsä problem olduğu kimi dähşätli faktı därk edä-edä xoşbäxt yaşamaq 
mümkündürmü?  Tanışlıq  zamanı  özünäinamsızlıq  sindromunu  vä  mümkün  rädd  qorxusunu  özündän  necä 
uzaqlaşdırmalı? Vä ümumiyyätcä, Sizä «yox» cavabı verilärkän nä etmäli? 
Aşağıda tanışlıq fenomeninin bäzi «texnologiyası» izah edilir, müväfäqiyyätä täsir göstärän bir sıra faktorlar 
göstärilir, psixoloji baryeri däf edäräk tanış olmağa imkan verän bäzi fändlär sadalanır. 
Mövcud  bütün  tanışlıq  növlärini  mänşä  baxımından,  äsasän  iki  kateqoriyaya  ayırmaq  mümkündür:  täbii 
(yäni  qohum,  qonşu,  iş  yoldaşı  vä b.  arasında  yaranan)  vä  süni  (yäni  mäqsädyönlü  fäaliyyätin,  cähdin,  säyin 
näticäsindä) formalaşan tanışlıqlar. Burada bu birincisi prinsipial ähämiyyät käsb etmädiyindän, söhbät ikincisi 
barädä olacaq. Ävvälcä tanışlığa mane olan bäzi faktorlar barädä: 
a)  Deyilän mänada, tanışlıq xatirinä sinxronlaşdırılması zäruri olan birinci parametr – emosiyalardır. Yäni tanışlıq xatirinä 
ilk  olaraq,  täräf-müqabilin  emosional  halını  almalı,  öz  emosiyalarınızı  onunla  harmoniyaya,  eyni  bir  ahängä 
gätirmälisiniz.  Mäs.,  täsävvür  edin  ki,  avtobusda  vä  ya  digär  bir  yerdä  sizinlä  yanaşı  oturan  birisi  kädär  içärisindä 
doluxsunub dayanıb vä hätta ağlayır, sizsä gülä-gülä ona yaxınlaşıb soruşursunuz ki, nä olub? Täräfdaşın belä mäqamda 
sizin  simanızda  özünä  düşmän  görüb,  nifrätlä  göz  çeviräcäyi  şäksizdir.  Yaxud  hamının  deyib-gülüb,  şänländiyi  bir 
mäclisi täsävvür edin. Burada siz, daxili problemlärinizdänmi, kiminsä diqqätini öz kädärinä cälb etmäk istäyindänmi, 
utancaqlıqdanmı,  belä  şitliyi  özünüzä  yaraşdırmamaqdanmı,  özünü  ağır  göstärmäk  märamındanmı  vä  ya  bir  başqa 
hansısa  säbäbdänsä,  qapalı  vä  kädärli  görkämlä  büzüşüb  sakitcä  bir  känarda  oturmusunuz.  Belä  väziyyätdä, 
mäclisdäkilärin sizä äsäbi münasibätini  täsävvürä  gätirä  bilirsinizmi? Baxmayaraq  ki,  siz  onlara  heç  nä etmirsiniz  vä 
demäk  olar  ki,  heç  bir  ziyanlıq  vermäyib,  heç  bir  işlärinä  mane  olmursunuz,  yenä  dä  onlar  sizin  burada 
mövcudluğunuzdan  bir  äsäbilik  keçirir,  danışdıqlarınıza  gözçevirmä  ilä  reaksiya  verir,  sözünüzü  käsirlär  vä s.  Çünki 
sizin monoton, qapalı väziyyätiniz, istär-istämäz, ümumi ab-havaya sirayät edir vä hazırkı mäqamda şänliyin bitmäsini 
vä täcridçiliyi arzulamayan ätrafdakılar, bu zaman sizi bir növ «mänfi enerji» mänbäyi kimi qavrayırlar. 
Här  iki  halda  sizin  uğursuzluğunuzun  säbäbi  –  öz  emosiyalarınızı  täräf-müqabilin  emosiyaları  ilä 
sinxronlaşdırmamağınızdır.  Burada  empatiya  deyilän  mexanizm  fäaliyyät  göstärir.  Yuxarıda  qeyd  olunmuşdu  ki, 
insanlar  yalnız  aralarında  daha  çox  ümumilik  olan  şäxsläri  özünä  doğma  hesab  edib,  onları,  sanki,  özünün  bir  növ 
täkrarı  kimi qavrayırlar  vä  buna  görä dä,  onları qeyri-şüuri olaraq özläri ilä identikläşdirib,  onlardan özlärinä heç  bir 
tählükä  görmürlär.  Bu  ümumilik  täläbi,  eyni  zamanda,  emosiyalara  da  xas  olan  bir  mäsälädir  vä  bunlar  arasındakı 
yaxın-uzaqlıq  da,  insanları,  özlärinin  dä  xäbäri  olmadan,  bir  anda  doğmalaşdırıb-yadlaşdıran  äsas  faktorlardandır. 
Täräf-müqabilin hisslärini qanuni hesab edib, buna hörmät göstärmäk, eyni mäsälänin sizi dä eyni formada sevindirib, 
eyni däräcädä kädärländirdiyini nümayiş etdirmäk sizin daxili dünyanızın, fikirlärinizin, baxışlarınızın, meyarlarınızın 
da yaxın olmasına işarädir vä digär sferalarda da, yaxınlaşmadan ortaya çıxa biläcäk risk amilini aradan qaldırır; 
b)  Tanışlıq xatirinä  sinxronlaşdırılması zäruri  olan  ikinci  parametr  –  mövqelär, räylär,  fikirlär, baxışlardır.  Bu  mäqsädlä, 
heç vädä onu tänqid etmämäli, fikirlärinä etiraz bildirmämäli, qüsurlarını qabartmamalı, äksinä, fikirlärini – hätta sähv 
olduğuna qäti ämin olmuş olsanız da belä, älavä arqumentlärlä daha da täsdiqlämäli, qüsurlarına diqqät cälb olunubsa, 
onları bäraätländirmäli, üstünlüklärini, müsbät kimi yozula biläcäk cähätlärini yeri düşdükcä qeyd etmäli, vurğulamalı, 
qabartmalı,  bu  kimi  xüsusiyyätlärin  sizin  zövqünüz  çärçiväsindä  olduğunu  ötäri  fikirlärlä  çatdırmalı,  hätta  beläsini 
tapmaq çätindirsä, onun istänilän xüsusiyyät, davranış vä deyimlärindän qurcalayıb nä isä tärifälayiq bilinän mäqamları 
aşkar  etmäli  vä  vurğulamalı  –  älälxüsus  da  ki,  insanlar  diqqät  cälb  etmäk  istädikläri  xüsusiyyätlärini  özläri  hansısa 
formadasa tez-tez qabardırlar. Onların özlärindä yaxşı hesab etdikläri hansısa cähät, sizin meyarlarınız baxımından pis 
hesab  oluna  bilär.  Lakin  bunlara  etiraz  etmäklä  siz  nä  qazanacaqsınız?  Onu  däyişmäk,  düz  hesab  etdiyiniz  yola 
çäkmäkmi? Näzärä alın ki, bu kitabın mäqsädi mähz insanları däyişmäk, onların davranışını, düşüncäsini, xarakterini, 
baxışlarını  vä s.  idarä  edib,  öz  istädiyiniz  formaya  salmağın  metodlarını  öyrätmäkdirsä  dä,  lakin  heç  yerdä  qeyd 
olunmur  ki,  bunu  cämisi  bir  neçä  däqiqäyä  vä  bir  neçä  äl  işaräsi  ilä  häyata  keçirmäk  mümkündür.  Bu,  çoxpilläli  vä 
ardıcıl  tädbirlär  kompleksinin  näticäsi  kimi  meydana  çıxa  biläsi  bir  mäsälädir  vä  tanışlıq,  bu  aksiyada  olsa-olsa 
hälqälärdän,  fazalardan  biridir.  Ondan  äsas  mäqsäd  –  gäläcäk  täsirlär,  manipulyasiyalar  üçün  zämin  funksiyası 
daşıyacaq kontakt yaratmaqdır. Burada siz här şeyi, o cümlädän, häqiqäti, täkäbbürü dä qurban vermälisiniz ki, täräfdaş 
qorxmadan, sizdän özünä, öz gäläcäyinä tählükä hiss etmädän yavaş-yavaş öz daxili dünyasının qapılarını addım-addım 
sizin  üzünüzä  açsın.  Tanışlıq  fazasından  äsas  mäqsäd  budur.  Bu  märhälä  yalnız  o  zaman  başa  çatır  ki,  siz  artıq 
täräfdaşın  daxili  dünyasına  daxil  olmuş  olursunuz  –  artıq  aranızda  nisbätän  etibarlı  rabitä  yaranıb,  täräfdaş  çox 
särbästliklä özünün bäzi sirlärini sizä açır, bir çox şäxsi problemlärini sizinlä müzakirä edir, sizä etibar edir vä s. Yalnız 
bundan  sonra  siz  ikinci  märhäläni  häyata  keçirmäyä  başlayıb,  yavaş-yavaş  onun  üräk  dünyasının  «yollarını», 
«qapılarını», «açarlarının yerini» vä s. müäyyänläşdirir, imkan tapan kimi dä bu açarları oğurlayaraq onların vasitäsilä 
täräfdaşın üräk  dünyasına basqın  edirsiniz. Halbuki, säbrlä, addım-addım  bütün  bu  xoşagälmäz, üräküzän,  darıxdırıcı 
söhbätä tab gätirä-gätirä, çox şeyä göz yuma-yuma irälilämäyi bacarmasaydınız, täräfdaş näinki sizi öz üräk dünyasına 
yaxın buraxmaz, äksinä, sizinlä münasibäti dä çoxdan käsärdi. 
Bütün bunlardan sonra, deyilän hämin tanışlıq fändläri, taktikaları barädä: 
 
1) Tanış olmağın nisbätän genişyayılmış metodlarından biri – nä isä bir söz soruşmaqdır. Bu metod, hätta o 
qädär  geniş  yayılmışdır  ki,  XIX-cu  äsrdä  dä  gänclär  bu  mäqsädlä  onun  növmüxtälifliyi  olan  «saat  soruşmaq» 
fändindän aktiv istifadä edirdilär. Bugünkü gündä isä belä fändlä tanış olmağa ümid etmäk ancaq häqarätli gülüş 
doğura bilär. 
Bugünkü  günün  gäncliyi  vä  ümumiyyätcä,  insanları,  XIX  äsrlä  müqayisädä  istär-istämäz  daha  ağıllı,  daha 
täcrübäli, daha intellektualdır vä onların bir-birinä qarşı täläbkarlığı da, artıq daha yüksäkdir. Digär täräfdän, ilk 

---