Microsoft Word dissertasiya-b?zi qida m?hsul ekoloji t?hluk t?dqiqi doc
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Süd v ə onun emal m əhsulları
27 və etibarlı halda təyin etmək olur. Bu üsullara nazik qatlı xromatoqrafiyanı göstərmək olar ki, bu zaman eyni zamanda nümunədə 30-a qədər müxtəlif mikotoksinləri təyin etmək olur. Qida məhsulları üçün xammal və məhsulların təhlükəsizliyinin monitorinqi aparılarkən tədqiqatlarımızda tədqiqat obyektləri heyvandarlıq məhsulları olduğu üçün bu sahədə kənd təsərrüfatı heyvanlarının profilaktikası, onların xəstəlikləri və yemlərinin keyfiyyətinin saxlanılması olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu məqsədlə müxtəlif yem qatqıları, dərman və kimyəvi preparatlar: aminturşuları, mineral maddələr, fermentlər, antibiotiklər və digər antibakterial maddələr, trankvilizatorlar, antioksidantlar, aromatizatorlar və s. istifadə olur. Antibiotiklər ətə, heyvan südünə, quş yumurtalarına və digər məhsullara keçməklə insan orqanizmi üçün toksiki təsir göstərə bilər (cədvəl 1.2). Antibiotiklər qida məhsullarında təbii komponentlər olmaqla yanaşı, eləcə də texnoloji proseslər zamanı da tərkibinə düşə bilər, məsələn, pendir istehsalında onun yetişməsi zamanı onu görmək olar. Belə antibiotiklər məhsulun tərkibində az miqdarda olan halda insan üçün faydalı olmaqla məhsulun dad və pəhriz xüsusiyyətlərini təmin etmiş olur. Əgər məhsulun tərkibində antibiotiklərin miqdarı yol verilmiş normadan və hüduddan artıq olarsa, orqanizm üçün allergiya təsiri göstərməklə mənfi hallara səbəb ola bilər. Ə traf təbiət mühitində müxtəlif miqdarda kimyəvi elementlər iştirak edir. Onlar qida məhsullarına sudan, torpaqdan, hava atmosferindən, yerüstü və yeraltı sulardan, kənd təsərrüfat xammalından. Müəyyən miqdarda makro və mikroelementlər müəyyən qədər orqanizmə müsbət biokimyəvi və fizioloji təsir göstərməklə ancaq onların yüksək miqdarı toksiki təsirə malik ola bilər. Dünya Səhiyyə Təşkilatının qərarı ilə Qida Kodeksinə müvafiq qida məhsullarının beynəlxalq ticarətində 8 kimyəvi elementlər toksiki sayılır ki, bunlar aşağıdakılardır: civə, kadmium, arsen, mis,sink, dəmir və stronsium.
28
Cədvəl 1.2 Ə rzaq xammalı və qida məhsullarında antibiotiklərin miqdarı Məhsul
Antibiotik Heyvana
yeridilmə üsulu Miqdarı, mkq/kq (mkq/l) nək südü Pensilin
Tetrasiklin Streptomisin Linkomisin Novobiosin Kloksasillin Yem və su ilə Ə zələ daxili -----"-----"------ -----"-----"------ -----"-----"------ -----"-----"------ -----"-----"------ -----"-----"------ -----"-----"------ zləri –131 zləri –12500 0,7–6,6
25–125 20–1000
470–3500 470–3500 45 350
Keçi südü Xloramfenikol Ə zələ daxili zləri - 300 Xama, kəsmik Pensillin Streptomisin Linkomisin Ə zələ daxili Ə zələ daxili Ə zələ daxili 0,7–6,6 1000
1000 Pendir
Natamisin sladılma 4,0* qədər Mal əti Xloramfenikol Ə zələ daxili 62 qədər Ə t məhsulları: bifşteks, bişirilmiş kolbasa
Pensillin
Ə zələ daxili 31 qədər Yumurta Tetrasiklinlər Xloramfenikol Ampisillin Klopidol Nikarbazin Streptomisinlər Su və yemlə -----"-----"----- -----"-----"----- -----"-----"----- -----"-----"----- -----"-----"----- 350–1150 3000 qədər izləri -550 30–70 30–70
8000 qədər Farel balığı Oksitetrasiklin Su və yemlə
2000 qədər Azərbaycanda da tibbi-bioloji tələbatlara müvafiq olaraq aşağıdakı elementlər üçün təhlükəsizlik kriteriyaları təyin olunmuşdur: civə, kadmium, qurğuşun, mis, sink, dəmir və qalay. Ə rzaq xammalı və qida məhsullarında toksiki kimyəvi elementlərin yol verilə biləcək səviyyə miqdarı cədvəl 1.3-də göstərilmişdir.
29
Cədvəl 1.3 Ə rzaq xammalı və qida məhsullarında bəzi toksiki metalların yol verilə bilən səviyyədə miqdarı, mkq/kq artıq olmayaraq Məhsullar qrupu Metal Pb
Cd As
Hg Cu
Zn Süd və onun emal məhsulları Süd və turş süd məmulatları 0,1 (0,05)
0,03 (0,02)
0,05 0,005
1,0 5,0
Mötərizədə uşaq və pəhriz məhsulları üçün nəzərdə tutulmuş xammal üçün Bankalarda sterilizə edilmiş qılaşdırılmış süd 0,3 0,1
0,15 0,015
3,0 15,0
Ə lavə qalay – 200,0 Süd və quru süd məmulatları 0,1(0,05
)* 0,03* 0,05* 0,005* 1,0* 5,0*
Mötərizədə - uşaq qidalanması üçün, * – ilkin məhsula hesablamaq üçün Pendir və kəsmik məmulatları 0,3
0,2 0,2
0,02 4,0
50,0 Sağlam uşqlar üçün Adaptasiya olunmuş süd qatışıqları 0,05
0,02 0,05
0,00 1,0
5,0 (bərpa olunmuş məhsulda) Sterilizə olunmuş süd, kefir, kəsmik
0,05 0,02
0,05 0,05
1,0 5,0
(bərpa olunmuş məhsulda) Sterilizə olunmuş süd, kefir, kəsmik 0,05
0,02 0,05
0,005 1,
5,0
Cədvəldən göründüyü kimi, bu göstərilən normativlər qida məhsullarının ekoloji təhlükəsizliyinin təmin edilməsini hüquqi normativ bazasını təşkil edir. Ə traf mühitdə və başlıcası torpaq və suda nitrat və nitrit mineral maddələr geniş yayılmışdır. Nitratlarla yanaşı torpaqda azotun digər mineral mənbəyi – ammonium da vardır ki, torpaq tərəfindən adsorbsiya olaraq nitrifikatlaşır. Nitritlərin miqdarı qida məhsullarının tərkibində onların saxlanılma müddətindən asılı olaraq mikrofloranın inkişafı ilə əlaqədar artmaqla nitratlara çevrilir. Yüklə 0,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|