Microsoft Word Dissertasiya-Mirkamal 2 Alizade Mirkamal docx
Yüklə 1,2 Mb. Pdf görüntüsü
|
16
qlobal BX axınlarının ümumi həcminin 52%-ni təşkil etmişdir. Keçid iqtisadiyyatlı ölkələrdə isə BX axınları 45%-lik rekord artım səviyyəsinə çataraq, qlobal BX axınlarının ümumi həcminin 9%-ni təşkil etmişdir. 2015-ci ilin ötən dövrünün yekunları qlobal iqtisadiyyatın dayanıqlı artım trayektoriyasına daxil olmadığını bir daha göstərdi. 2015-ci il dünya iqtisadiyyatı üçün qeyri-müəyyənliklərin artması, qarşılıqlı asılı olan ölkə qrupları üzrə zəif və kövrək iqtisadi artım, məzənnələrin qeyri-sabitliyi, əmtəə qiymətlərinin kəskin aşağı düşməsi, və s. ilə səciyyəvi olmuşdur. Aparıcı ölkələrdə struktur problemlərin qalması şəraitində yumşaq monetar siyasətin real sektorda investisiyalara transformasiyası zəif olmuşdur. Cədvəl 1.1. Dünya iqtisadiyyatının artım templəri, faizlə
Ölkələr üzrə iqtisadi artım perspektivləri mürəkkəb və ziddiyyətli amillərin təsirinə məruz qalır. Qlobal maliyyə böhranından və avro zonada böhrandan qalmış problemlər (kövrək bank sektoru, habelə dövlət, korporativ və ev təsərrüfatlarının borc yükünün yüksək olması) bir sıra ölkələrdə istehlakı və iqtisadi artımı məhdudlaşdırır. Digər tərəfdən, zəif iqtisadi aktivlik deleverec prosesini ləngidir. Bununla yanaşı, əlverişsiz demoqrafik vəziyyət (əhalinin yaşlanması), investisiyaların azalması və məhsuldarlığın kövrək artımı həm EÖ-də, həm də
17
EOÖ-də potensial olaraq iqtisadi artımı məhdudlaşdırır. Qeyd olunan amillərlə yanaşı, hazırda enerji daşıyıcılarının qiymətinin və məzənnənin volatilliyi makroiqtisadi perspektivlərə ciddi təsir edir. qtisadiyyatı inkişaf etmiş ölkələr cari ildə qlobal iqtisadi artımın əsas hərəkətverici qüvvəsi olacaqlar. Bu ölkələr qrupunda artımın 2014-cü ildəki 1.8%-dən 2015-ci ildə 2.4%- ə yüksələcəyi gözlənilir. Artım daha çox enerji daşıyıcılarının qiymətlərinin azalması ilə dəstəklənir. Proqnozlara görə, ABŞ-da iqtisadi artım 2015-2016-cı illərdə 3.0%-dən çox olacaqdır. qtisadi aktivliyin əsas ənənəvi mənbəyi olan daxili tələbin artmasının enerji daşıyıcılarının qiymətlərinin azalması, daha mülayim büdcə korreksiyası və adaptiv monetar siyasətlə dəstəklənməsi proqnozlaşdırılır.2014-cü ilin 2-ci və 3-cü rüblərində qeyd olunan zəif dinamikadan sonra avro zonada iqtisadi artımın sürətlənməsi müşahidə olunur ki, bu da aşağı neft qiymətləri, aşağı faiz dərəcələri və avronun məzənnəsi ilə dəstəklənir. 2014-cü ilin mənfi nəticələrindən (il ərzində iqtisadi artım cəmi 0.1% olmuşdur) sonra Yaponiyada artım gözləntiləri Yaponiya yenin aşağı məzənnəsi və neft qiymətləri ilə bağlıdır. qtisadiyyatı inkişaf etməkdə olan ölkələrdə iqtisadi artımın bir qədər də zəifləməsi gözlənilir.BVF-nun proqnozlarına görə bu ölkələrdə artımın 2014-cü ildə olan 4.6%-dən 2015-ci ildə 4.3%-dək azalacaqdır. Bu bir sıra faktorlarla bağlıdır: −enerji daşıyıcılarının qiymətlərinin azalması neft ixracatçı-ölkələrdə artımın azalmasına səbəb olacaqdır; −kredit və investisiyaların kəskin artması ilə əlaqədar olaraq Çində maliyyə sektoruna qarşı nəzarət rejiminin sərtləşdirilməsi nəticəsində investisiyaların azalması. Aşağı gəlirli ölkələrdə iqtisadi aktivliyin yüksək səviyyədə qalmasına baxmayaraq onun artım tempi bir qədər səngiyəcək: 2014-cü ildəki 6.0%-dən 2015-ci ildə 5.5%-dək. Lakin 2016-cı ildə ticarət tərəfdaşları olan EÖ tərəfindən xarici tələbin artması aşağı gəlirli ölkələrdə iqtisadiyyatın canlanmasını dəstəkləyəcəkdir. Beynəlxalq Valyuta Fondunun (BVF) məlumatına əsasən, 2014-cü ildə dünya iqtisadiyyatının artım tempi 2013-cü ildə olduğu kimi 3.4% təşkil etmişdir. 18
2014-cü ildə nkişaf Etməkdə Olan Ölkələr ( EOÖ) üzrə artım tempi 4.6% təşkil etməklə 2013-cü il ilə müqayisədə 0.4 faiz bəndi az olmuşdur. Artım tempinin aşağı düşməsi bir sıra amillərlə, xüsusən də, dünya bazarında əmtəə qiymətlərinin aşağı olması, Çin iqtisadiyyatının artım tempinin azalması və xarici tələbdən daxili tələbə keçiddən qaynaqlanan çətinliklər, eləcə də, Müstəqil Dövlətlər Birliyinin əhatə etdiyi region, Yaxın Şərq və Şimali Afrikada mövcud çətin geosiyasi vəziyyət ilə izah olunur. nkişaf Etmiş Ölkələr ( EÖ) qrupu üzrə iqtisadiyyatın artım tempi 2014-cü ildə 1.8% olmuşdur. Bu isə 2013-cü ilə nisbətən 0.4 faiz bəndi. yüksəkdir. Bu ölkələr üzrə iqtisadiyyatın artım tempinin sürətlənməsi ABŞ-da tələbatın və investisiyaların artımı, avrozonada isə iqtisadiyyatın yenidən canlanması ilə əldə edilmişdir. Belə ki, 2013-cü ildə avrozonada 0.4% azalmadan sonra 2014-cü ildə 0.8% artım qeydə alınmışdır. BVF-in proqnozlarına əsasən, 2015-ci ildə dünya iqtisadiyyatının artım tempi qismən azalaraq 3.3%, 2016-cı ildə isə yenidən artaraq 3.8% olacaq. Dünya Bankının proqnozuna ə sasən isə dünya üzrə iqtisadi artım müvafiq olaraq 2.0% və 2.4% olacaqdır. BVF-in qiymətləndirmələrinə əsasən, EOÖ üzrə artım tempi 2015-2016-cı illər üzrə 4.2% və 4.7%, EÖ qrupu üzrə isə müvafiq olaraq 2.1% və 2.4 % təşkil edəcəkdir. 2014-cü ildə EÖ qrupu üzrə inflyasiya səviyyəsi 1.4%, EOÖ qrupu üzrə isə 5.1% olmuşdur.BVF-in proqnozuna əsasən, EOÖ üzrə inflyasiya səviyyəsi 2015-2016-cı illər üzrə 5.5% və 4.8% təşkil edəcəkdir. EÖ üzrə isə inflyasiya səviyyəsi 2015-ci ildə dəyişməsə də, 2016-cı il üzrə 1.2% artacağı proqnozlaşdırılır.2015-ci ildə EÖ üzrə qiymətlər səviyyəsinin aşağı düşməsi proqnozu dünya bazarında xam neftin qiymətinin ucuzlaşması ilə izah edilir. 2014-cü il ərzində enerji qiymət indeksi və ərzaq qiymət indeksi 7.1% azalmışdır. Dünya bazarında əmtəə qiymətlərinin azalması EOÖ-də iqtisadi aktivliyin bir qədər aşağı olması ilə ə laqələndirilir.Dünya Bankının proqnozuna əsasən, 2015-ci ildə enerji qiymət indeksi daha 38.7%, ərzaq qiymət indeksi isə 12.3% azalacaqdır. Enerji qiymət indeksi üzrə azalma əsasən xam neftin ucuzlaşması ilə əlaqədar olacaqdır. Belə ki, bankın proqnuzuna əsasən, 2015-ci ildə xam neftin qiyməti 1 barel üçün 96.2 ABŞ dollarından 57.5 ABŞ dollarına enəcəkdir. Mütəxəssislərin ehtimalına görə, ran neftinin böyük həcmdə dünya bazarına qayıdışı xam Yüklə 1,2 Mb. Dostları ilə paylaş:
|