Microsoft Word dr tezim orjinal son ornek doc
Yüklə 2,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
18 yönünü anlamlandırma iken, lafızcılık ise, nassın anlamını tesbitte lafzı yegane araç gören yaklaşımdan ibarettir 81 . Ancak kanaatimize göre nassları anlama ve yorumlamada lafzî yoruma ağırlık verilip, nassın esas gaye ve amacını ortaya çıkaracak yorum yöntemlerini ihmal etmek de lafızcılıktan başka bir şey değildir. Nitekim lafzî yorumlama yöntemini diğer yorum yöntemlerinden ayıran temel fark, yasanın sözlerine bağlı kalması ve onun ötesine giden yorumlama çabalarını reddetmesidir. Kanun koyucunun yasa metninde yer alan kelimeleri titizlikle seçerek yasayı formüle ettiği varsayımı ile hareket eden bu yorumlama yöntemi, metnin kanun koyucunun iradesini olduğu gibi yansıttığını kabul etmektedir 82 . Dolayısıyla bu değerlendirmenin lafızcı yaklaşım için de aynen geçerli olduğunu söylememiz mümkündür. Bu nedenle lafzî yorumlama yönteminin bir sonraki aşamasını lafızcı/literalist yorumlama yönteminin oluşturduğu, slam hukuk literatüründe nasların anlaşılmasında ve yorumlanmasında görülen klasik sınıflamanın (re’y ehli- hadîs ehli) dışında, lafzî yorumlama yönteminde lafzî/literal yaklaşım ve lafızcı/literalist yaklaşım olmak üzere iki farklı yaklaşımın bulunduğu tesbit edilmiştir 83 . Bu tesbite göre, re’y ehli ve hadîs ehli arasında metodik bir ortak zemin olarak görülen lafzî/literal yorumlama yönteminden lafızcı/ literalist yorumlama yöntemine doğru bir gidiş söz konusudur. Böylece slam hukuk tarihinde üçüncü bir eğilim olarak Ehl-i Zâhir ekolü, yani lafızcı/literalist eğilim vücut bulmuştur 84 . Şu halde Zâhirîlik ile lafızcılık aynı içeriğe sahip kavramlar olmaları itibariyle slam hukuk tarihinde lafızcı anlayışın en belirgin temsilcileri, Zâhirîye ekolüne mensup slam hukukçularıdır 85 . Zahirilik, lafızdan kastolunan anlamı asıl kabul eden ve bu anlamdan lafız dışı deliller sebebiyle vazgeçmeyi reddeden anlayışı temsil etmektedir. Anlama ve yorumlamada nassların zahirî anlamının itibara alınması ve ona göre amel edilmesi diğer usûlcülerin de kabul ettiği bir husustur. Fakat onlar, Zâhirîlerden farklı olarak zâhir anlamı te’vîl ederken lafzî olmayan delilleri de dikkate almada her hangi bir 81 Tan, slam Hukukunda Yorum Çeşitleri, s. 64-65. 82 Gözler, Kemal, Hukukun Genel Teorisine Giriş, Ankara, 1998, s. 166-167; Kılıç, Nassların Lafzî Yorumu, s. 112. 83 Kılıç, A.g.e., s. 114-120. 84 Kılıç, A.g.e., s. 117. 85 Tan, A.g.e., s. 66. , 19 sakınca görmemişlerdir 86 . Çünkü “Zâhirîlerin prensipleri, yalnız Kur’an ve Hz. Peygamberin hadîslerinin lafzî (zâhirî) manasına dayanmak ve dine aykırı düştüğü gerekçesiyle hem Şâfiî’den önce gelenek halinde olan şahsî re’yi, hem de Şâfii’nin kabul ettiği kıyasa bağlı sistematik ictihadı reddetmekten ibârettir” 87 . slam hukuk tarihinde farklı bir konuma sahip olan zahirîlik/lafızcılık şu halde anlama ve yorumlamada sırf nassların lafzına bağlılıktan ibaret olmayıp, aynı zamanda nassların şahsî re’y, kıyas ve istihsan gibi usûl ve yöntemlerle yorumlanmasına da cephe alan bir yaklaşımdır. slam düşüncesinde görülen lafızcı yaklaşım çabalarının temelinde ise hükümlerin kaynağını mümkün mertebe ilâhî olan kaynağına inhisar ettirerek keyfî yorumlara karşı zannîliği en aza indirgenmiş kesin bilgiye ulaşma, nesnel anlamı garanti altına alma ve böylece peygamberin ve selefin uygulamalarının doğru olarak anlaşılacağı kanaati yatmaktadır 88 . Bu manada her ne kadar lafza bağlılık düşüncesi kabul edilebilir görünse de, nasslara parçacı ve tikel bir anlayışla yaklaşıldığından bu durum nassların bütüncül bir tarzda ele alınmasına mani olabilmekte böylece ilgili nasslarda gözetilen temel ilkelerin ihmaline neden olabilmektedir. Lafzın mutlak otoritesinin kabulü, doğal olarak, nassın lafzî içeriğinin alabildiğince değerlendirilmesi gayretini doğurmuş, öyle ki bazen bir nassın (ayetin veya hadîsin) bütünü, hükümlerle ilgili olmayan bir konuda beyanda bulunurken bile, onun bazı lafızlarından hükümler çıkarılabilmiştir. Bu yaklaşım tarzını parçacı yorum olarak isimlendirmek mümkündür. Zira bu durumda nassın sevk gayesi ve bütünün ifade etmek istediği anlam gözardı edilerek, nassı oluşturan parçalardan birinin bağlam dışında değerlendirilmesi söz konusu olabilmektedir 89 . Halbuki “Tefsirden amaç, kanun koyucunun iradesini ortaya çıkarmaktır. Bu irade sadece lafzî yorumla ortaya çıkmaz. Çünkü nasslar sadece lafzî bir şekilden ibaret olmayıp, onların aynı zamanda sosyal hayatta hedefledikleri gayeler vardır. Eğer tefsir faaliyeti bu hedeflerden birisini ihlal ediyorsa, bu kanun koyucunun gerçek iradesine 86 Tan, slam Hukukunda Yorum Çeşitleri, s. 67. 87 Schacht, slâm Hukukuna Giriş, s. 73. 88 Tan, A.g.e., s. 68; Gürler, Kadir, Ehl-i Hadîsin Düşünce Yapısı, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), AÜSBE, Ankara, 2002, s. 223. 89 Tan, A.g.e., s. 70. Yüklə 2,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|