V
II- MÂNÂ EKSENL YAKLAŞIMLAR .........................................................................................285
A.
D
N N
M
AKSAT VE
G
AYELER NE T BAR
E
TMES
.....................................................................286
1. Kadının Kendi Malında Tasarruf Yetkisi.........................................................................286
2. Lian Davasında Eşlerin Nitelikleri: ................................................................................287
3. Yetimin Malına Zekât Düşmesi........................................................................................289
4. Savaşta Öldürülen Kadın ve Çocuklar ............................................................................292
5. Hadleri Uygulamada Ülke (Dâr) Farkı...........................................................................294
6. Bulûğ çağına varmayan çocuğun haccı: .........................................................................295
B.
B
ÜTÜN
E
M R VE
N
EH YLER
V
ÜCÛBA VE
T
AHRÎME
H
AMLETMEMES
......................................296
1. Güneş Doğarken ve Batarken Namaz Kılma Yasağı .......................................................297
2. Kazay-ı Hacette Kıbleye Yönelmekten Men.....................................................................299
3. Evlenme Teklifinde Bulunulan Kadına Teklifte Bulunma................................................300
4. Cuma Vaktinde Yapılan Alışverişin Hükmü ....................................................................302
5. Cuma Namazı için Gusül Abdesti Almak.........................................................................302
C.
K
IYAS
Y
ÖNTEM
Y
OLUYLA
,
N
ASSLARIN
L
AFZÎ
A
NLAMINA
B
AĞLI
K
ALMAMASI
....................304
1. hramlının Öldürebileceği Hayvanlar .............................................................................304
2. Zıhar Gerektiren fadeler ................................................................................................305
3. Köpeğin Yaladığı Kabı Toprakla Yıkama........................................................................306
4. Tabaklamış Derileri Kullanma........................................................................................306
5. Bulundurulmasına Cevaz Verilen Köpek Türleri ............................................................307
SONUÇ...............................................................................................................................................310
B BL YOGRAFYA...........................................................................................................................318
ÖZET .................................................................................................................................................335
ABSTRACT .......................................................................................................................................336
VI
ÖNSÖZ
slâm hukuku ve düşüncesi tarihinin etkileri günümüze kadar uzanmış olan
ş
ahsiyetlerinden birisi şüphesiz mam Şâfiî’dir. O, eserleri ve düşünceleri ile
kendisinden sonra gelen hemen hemen bütün ekolleri ve bilginleri derinden
etkilemiş,
slam düşüncesinin ve Sünnî bakış açısının oluşumunda ve
ş
ekillenmesinde önemli rol oynamıştır. Şâfiî’yi tanımadan ve anlamadan klasik slâm
düşüncesini anlamak ve yorumlamak kanaatimizce kâfi değildir. Zira o kendine özgü
yöntem, görüş ve yaklaşımlarıyla, başta Fıkıh ve Fıkıh Usûlü olmak üzere, Tefsir,
Hadîs
ve Kelâm gibi dinî ilimlerin tamamına etkide bulunmuştur. Şâfiî’nin,
kendisinden önceki ekollerle ve alimlerle mukayese edildiğinde, Hz. Peygamberin
hadîsleri ve sünneti konusunda oldukça farklı anlayış ve yaklaşıma sahip olduğu
görülmektedir.
Ş
âfiî’nin hadîs ve sünnete dair temel görüş ve yaklaşımları, her biri
müstakil olarak ele alınması ve incelenmesi gereken bir öneme ve değere sahiptir.
Hz. Peygamberin sünnetinin/hadîslerinin anlaşılması ve yorumlanması konusunda
Ş
âfiî’nin nasıl bir yaklaşıma sahip olduğunun tesbiti slâm düşüncesinde hadîs ve
sünneti anlama ve yorumlama çabaları konusunda da bizlere önemli katkılar
sağlayacaktır. Bu nedenle son yıllarda sünneti anlama ve yorumlamaya yönelik
çalışmalarda Şâfiî’nin bu konudaki yaklaşımlarına mutlaka değinilmektedir. Daha
Hz. Peygamberin kendi döneminden itibaren Müslümanlar onun sözlerini, sünnetini
anlama ve yaşama konusunda farklı tavırlar sergilemiştir. Hz. Peygamberin söylediği
bir sözde ve işlediği bir fiilde onun amacına odaklanan yaklaşımlar olduğu gibi,
aksine onun amacını ve maksadını itibara almaktan ziyade lafzına ve şekline
bağlanan yaklaşımlar da daima mevcut olmuştur. Lafza bağlılık ve lafızcılık
(literalizm)
olarak nitelenen bu yaklaşım tarzı ise
slam düşüncesinin
problemlerinden biri olarak yerini almıştır. Bu problem başlı başına incelenmesi
gereken ve hemen hemen her ekolde ve bilginde muhtelif oranlarda bulunabilen bir
problemdir. Konuyu genel olarak ele almaktansa aynı zamanda bu ekollerden birinin
kurucusu olan Şâfiî özelinde incelemenin yararlı olacağını düşündük. Şâfiî’de lafza
bağlı hadîs/sünnet yorumunun yeri ve mahiyetinin incelenmesi geçmişi anlama ve
günümüzde yapılacak yorumlar konusunda önemli katkılar sağlayacaktır. Geleneği
Dostları ilə paylaş: |