Microsoft Word Elmi Mecmue 24-son doc
Yüklə 3,56 Kb. Pdf görüntüsü
|
Hz. Peygamber'in gönderdiği seriyyelerin karakteristik özellikleri ve Sîfülbahr seriyyesi 29 cerahatlanıp iltihaplandığı haber verilir 68 . Seriyye bu şekilde 15 güne yakın bir süre deniz kenarında açlıkla mücadele edip karınlarını yaprakla doyurmaya çalıştı. İşte bu yüzden kaynaklarda bu seriyye “Habat” ismiyle de kaydedilmiştir 69 . Taberî’de yer alan bir rivayette, Habat seriyyesinin 15 gün değil, tam üç ay boyunca sahilde yaprak yiyerek beklediği kaydı vardır 70 . Taberî’deki bu zaman süresinin abartılı bir anlatım olması gerekir. Çünkü Hz. Peygamber bu seriyyenin gönderilmesinden iki ay bile geçmeden Mekke üzerine yürümüş, Ebû Ubeyde ve beraberindekiler de bu fetihte hazır bulunmuşlardır 71 . Açlıklarını bu şekilde bastırıp güçlerini korumaya çalışan mücahitler, gün geç- tikçe güç ve hareket kabiliyetlerini yitirmekteydiler. Bu durum onlarda, düşmanla karşılaşırlarsa bir şey yapamama endişesi doğurdu. Bu korku artınca, içlerinden Hazreç kabilesinin önde gelen lideri Sa‘d b. Ubâde’nin oğlu Kays, civarda karşılığı- nı Medine’ye dönünce hurma olarak vermek üzere kesimlik develer satacak birini aramaya başladı. O, böylelikle İslâm birliğini bu zor durumdan kurtarmak istiyordu. Sonunda bir Cüheyneli, alacağını Medine’de Kays’ın kabilesi Düleym oğullarının depolanmış dayanıklı hurmasından almak şartıyla 5 kesimlik deveyi sattı. Bir devenin bedeli 2 vesk 72 hurma olarak belirlenmişti. Kays bunu babasının malından ödeyecekti. Cüheyneli Kays’tan, aralarındaki anlaşmaya birini şahit tutmasını iste- yince, Kays o sırada orada hazır bulunan Hz. Ömer ile ensardan birini göstererek, istediğini seçmesini istedi. Fakat Hz. Ömer, malı olmayan Kays’ın babasının malın- dan borçlanmış olmasından dolayı bu alış-verişe şiddetle karşı çıktı. Hatta onunla Kays arasında söz düellosu bile başladı. Sonunda Kays Hz. Ömer’e ağır sözler sar- fetti ve ensardan olan sahabeyi şahit gösterip develeri aldı. Kays, etini müslümanlar arasında dağıtmak ve onları zor durumdan kurtarmak için her gün bir deve boğazla- maya başladı. Üç gün boyunca birer deve kestikten sonra dördüncü gün yine bir de- veyi boğazlamak isteyince Ebû Ubeyde bunu yasakladı. Çünkü Hz. Ömer kendisine gelip Kays’ın yaptığı işin doğru olmadığını, babasının malından borçlanamayacağını söylemişti. Kays ise babasının her zaman kendine ait borçları ödediğini, fakir ve yoksulları yedirip giydirdiğini, dolayısıyla böyle bir insanın Allah yolundaki müca- 68 Diyarbekrî, Târîhu’l-hamîs fî ahvâli enfesi nefîs, II, 75; Halebî, İnsânu’l-uyûn fî sîrati’l-emîni’l- me’mûn, III, 201. 69 Bkz. İbn Sa‘d, III, 411; Buhârî, Meğâzî, 65; Müslim, Sayd ve Zebâih, 18, 21; Nesâî, Sayd, 35. 70 Taberî, III, 32. 71 Aydınlı, s. 69. 72 Vesk’in Asr-ı Saadet’te ne kadar bir ağırlığa tekabül ettiği hususunda tartışmalar olmakla birlikte, 1 vesk kabaca bir deve yükü ağırlık veya diğer bazı ölçümlerle kıyaslandığında 122,4 kg. civarında kuru gıda ağırlığı olduğu söylenebilir (Geniş bilgi için bkz. Cengiz Kallek, “Vesk”, DİA, XLIII, 70). Osman Aydınlı 30 hitler için malından infak etmekten kesinlikle çekinmeyeceğini söyledi. Ebû Ubeyde Kays’ın bu sözleri üzerine ona yumuşak davranıp neredeyse izin verecek oldu. Fakat Hz. Ömer Kays’a yumuşak davranmaması konusunda ısrar etti. Sonuçta Ebû Ubeyde bundan sonra Kays’ın deve kesmesini yasakladı. Böylece Kays borç aldığı 5 deveden ikisini kesemedi 73 . Kays b. Sa‘d’ın müslümanların ihtiyacı için boğazladığı deve sayısı Vâkıdî’nin rivayetinde 3 olarak gösterilirken, Buhârî ve Müslim’de yer alan rivayetlerde günde 3’er deve olmak üzere üç günde 9 deve kestiği kaydedilir 74 . Zürkânî bu iki rivayeti cemetmenin mümkün olduğunu, böylece her iki rivayette verilen bilginin de doğru olacağını belirtir. Ona göre Kays b. Sa‘d’ın yanında önceden 6 deve vardı. O bu develeri bir günde 3 tane olmak üzere (çünkü 300 kişiyi günde ancak 3 deve doyurur) iki günde boğazlayıp sonra Vâkıdî’de geçtiği gibi borçla 5 deve satın aldı. Bunlardan da 3’nü bir günde kesti. Ertesi gün kalanları boğazlamak isteyince bun- dan menedildi. Bu durumda onun 3 tane deve boğazladığını söyleyen rivayet onun sadece satın aldıklarından boğazladığını, 9 tanesini boğazladığını söyleyen rivayet ise kestiği bütün develerin sayısını belirtmiştir 75 . Ebû Ubeyde, Kays b. Sa‘d’ın deve boğazlamasını yasaklayınca seriyyedeki müslümanlar tekrar açlıkla karşı karşıya kaldılar ve açlıklarını yine yaprak yiyerek gidermeye çalıştılar. Bir müddet sonra sahile yüksek bir kum tepesi gibi, hatta bazı rivayetlere göre küçük bir dağ büyüklüğünde Anber (İspermeçet Balinası) denilen bir balık vurdu. Ebû Ubeyde ölü balığı görünce, ilk önce onun ölü bir balık olduğu- nu dolayısıyla yememeleri gerektiğini düşündü. Fakat daha sonra müslümanların içinde bulunduğu durumu gözönünde bulundurarak, kendilerinin Allah ve Rasûlü yolunda cihada çıkmış müslümanlar olduklarını, dolayısıyla böyle bir zarûret anında bu balıktan yiyebilecekleri kararına vardı 76 . Ebû Ubeyde’nin izni ile askerler balıktan doyuncaya kadar yediler. Sahilde kal- dıkları müddetçe bu balığın etinden yiyip yağıyla yağlandılar. Böylece vücutları iyileşti, eski güç ve sıhhatlerine kavuştular. Müslim’de geçen bir rivayete göre 300 kişilik İslâm birliği bu balığın eti ve yağıyla dolgun birer vücuda sahip olmuşlardı. Balığın göz çukurundan testilerle yağ alırken, öküz büyüklüğünde et parçaları 73 Vâkıdî, II, 774-5; İbn Sa‘d, II, 132. Ayrıca bkz. Aydınlı, s. 69-70. 74 Buhârî, Meğâzî, 65;Müslim, Sayd ve Zebâih, 19. 75 Şerhu’l-mevâhibi’l-ledünniyye, II, 282-3. 76 Vâkıdî, II, 776; İbn Hişâm, II, 632-3; İbn Sa‘d, III, 411; Ahmed b. Hanbel, Müsned, III, 311; Buhârî, Meğâzî, 65;Müslim, Sayd ve Zebâih, 17; Ebû Dâvud, Et’ıme, 46. Yüklə 3,56 Kb. Dostları ilə paylaş:
|