Microsoft Word Elmi Mecmue 28

Mehdiyeva Mədinə Arif qızı
  
352 
meylin olmaması  və bir sıra  əsəb xəstəliklərinə aludə olmaq İnternet asılılığının 
əlamətlərindəndir [9].  
Hesablanıb ki, İnternet asılılığı olan insanların 25-50% -i asılılığın səbəbini 
kompyuter və İnternetin onların məşğuliyyəti olması ilə izah edirlər. Həmin şəxslər 
elə insanlardırlar ki, onların işlərində  və ya evlərində gördükləri iş kompyuter və 
İnternet ilə əlaqədardır. Haris tədqiqatlar mərkəzi tərəfindən 305 işçi üzərində aparılan 
tədqiqat nəticəsində  məlum olub ki, işçilərin çoxu həftə  ərzində bir gündən artıq 
vaxtlarını  İnternetə  sərf edirlər. Halbuki onların heç biri təlim və ya informasiya 
saytlarına bu vaxtı sərf etmirlər [10]. 
Müxtəlif nəzəriyyələr İnternet asılılıq barədə müxtəlif fikirlər söyləmişlər: 
Bioloji-tibbi nəzəriyyə: Keçirilən  əsəb və beyin gücsüzlüyü sahəsində irsi və 
anadangəlmə amillər İnternet asılılğın ziyanlarının qəbul edilməsinə təsiri ola bilər. 
Psixoloji nəzəriyyə: Asılılığı  uşaq yaşlarında alınan travmalar, irsi psixoloji 
səbəblər və digər pozuntular ilə müəyyən şəxsiyyət davranışı ilə əlaqədar yarana bilər. 
Məsələn, stress bu sahədə mühüm amillərdən hesab oluna bilər.  
Davranış nəzəriyyəsi: İnternetdə və ona aidiyyəti olan sahələrdə əsas səbəb fərdin 
ona qarşı tapdığı qüvvədir. Fərd ilk dəfə İnternet ilə tanış olduqda, İnternetin onun 
tələbatlarına cavab verdiyini gördükdə ona meyli yaranır və bu sahədə  fəaliyyəti 
davam edir [7].İnternetdən asılılıqların  əsas növlərinin siyahısı  əlavə olunmaqla 
genişləndirilə bilər: hacking; onlayn aksiyalar və onlayn mağazalarda olan əşyalar 
üçün könüllü istək; öz veritabanınızı yaratmaq üçün torrent izləyicilərindən video və 
audio materiallardan sonsuz yüklənmə və s. 
 
 
ƏDƏBİYYAT 
 
1.  David H Gustafson, Sr., Fiona McTavish, David H Gustafson, Jr., Jane E 
Mahoney, Roberta A Johnson, corresponding author John D Lee, Andrew Quanbeck, 
Amy K Atwood, Andrew Isham, Raj Veeramani, Lindy Clemson, and Dhavan Shah. 
The effect of an information and communication technology (ICT) on older adults’ 
quality of life: study protocol for a randomized control trial // Trials. 2015 
2.  Conceptual Framework for Studying the Effects of ICT in Education // 
Friedrich Scheuermann: European Commission, Joint Research Centre, Centre for 
Research on Lifelong Learning (CRELL) Ispra, Italy. Lisbon European Council 
March 2000  
3.  Rafal Wajszczyk/ A study of the impact of technology in early education // 
http://www.teknat.uu.se/student 
4.  Proceedings of the IADIS International Conference ICT, Society and Human 
Beings // Las Palmas de Gran Canaria, Spain 21-23 July 2015. Edited by Piet 
Kommers, Pedro Isaías and Heredina Fernandez Betancort 

---

İnternet və psixi proseslər
  
353 
5.  Mulyanyuma Aaron Aaron. İmpact of information communication 
technology on human resource management // www.iadisportal.org/ict-2015-
proveedings 
6.  Zuckerman, H. (1997) Scientific Elite: Nobel Laureates in the United States, 
New York, Free Press. 
7.  Лысак  И.В.,  Белов  Д.П.  Влияние  информационно-коммуникационных 
технологий  на  особенности  когнитивных  процессов // Известия  ЮФУ. 
Технические науки, 2013, № с.246-254 (https://cyberleninka.ru/). 
8.  Prensky M. From digital natives to digital wisdom: Hopeful essays for 21st 
century learning. – Thousand Oaks, CA: Corwin Press, 2012. – 240 р 
9.  Кожаринова 
А.К. 
Осмысление 
влияния 
развития 
новых 
коммуникационных технологий на детей дошкольного возраста // Электронный 
научно-публицистический  журнал "Homo Cyberus". - 2016. - №1. // 
http://journal.homocyberus.ru/. 
10. Robert I. Simon, Liza H. Голд American Psychiatric Publishing, May 6, 2010 
- Medical - 726 pages 
11. Пан А.С. Укрощение цифровой обезьяны. — М.: АСТ, 2014. — 319 с. 
12. Кочетков  Н.В.  Социально-психологические  аспекты  зависимости  от 
онлайн-игр и методика ее диагностики // Социальная психология и общество. 
2016. Т. 7. № 3. С. 148—163 
 
 

---

Mehdiyeva Mədinə Arif qızı
  
354 
 
XÜLASƏ 
 
Məqalədə göstərilir ki, insanın zehni yaradıcılığı yalnız bir sıra anadangəlmə 
atributları ilə tamamlanmış, əvvəlcədən formalaşmış, anadangəlmə işarələr və kodlar 
istehsalçısı kimi deyil. Psixi həyat ünsiyyətə yönəldilir, başqaları ilə ünsiyyətdə 
formalaşır və başqaları ilə həmişə fəaliyyətdə olur. Fərdlərin hərəkətləri və bacarıqları 
istənilən real praktiki məqsədlər və sosial-mədəni hədəflər konteksti olmadan başa 
düşülə bilməz. Təcrübəni təşkil etmək, anlamaq və yeni biliklər yaratmaq üçün 
ünsiyyət vasitələrini təmin edən yalnız cəmiyyətdir. Bu baxımından texnoloji 
avadanlıq, xüsusi şəkildə hazırlanmış informasiya məkanı da bu prosesdə aparıcı 
amillərdən biri kimi göstərilə bilər  
 
 
АННОТАЦИЯ 
 
В статье отмечается, что умственное творчество человека – это не просто 
производитель  врожденных  знаков  и  кодов,  которые  только  что  были 
дополнены  рядом  врожденных  атрибутов.  Психическая  жизнь  направлена  на 
общение,  формируется  в  общении  с  другими  и  постоянном  контакте  с  ними. 
Действия  и  способности  отдельных  лиц  не  могут  быть  поняты  без  контекста 
реалистичных  практических  и  социально-культурных  целей.  Лишь  общество 
предоставляет  средства  коммуникации  для  организации,  понимания  и 
формирования  новых  знаний.  В  этой  связи  технологическое  оборудование, 
специально  разработанное  информационное  пространство  также  можно 
рассматривать как один из ведущих факторов в этом процессе. 
 
 
ANNOTATİON 
 
The article stresses out that the mental activity of a person is not just a producer 
of the inborn signs and codes, which have been supplemented by a number of innate 
attributes. Psychic life is aimed at communication, is formed in communication and 
constant interaction with others. Actions and capabilities of individuals can not be 
understood outside the context of the realistic practical and socio-cultural goals. Only 
the society provides the means of communication for the organization, understanding 
and formation of new knowledge. In this regard, a technological equipment and a 
specially developed information space can also be considered as one of the leading 
factors in this process.  
 
 
Çapa tövsiyə etdi:  Prof. Q.Y.Abbasova

---