Microsoft Word final joint Opinion for aze 2012 Az docx
Yüklə 309,48 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qanunun adı
- Dini t əbli ğat v ə missionerlik f əaliyy əti
11
Qanunun adı 28. Qanunun adı, eləcə də bəzi müddəaları göstərir ki, Qanunun əhatə dairəsi dini etiqad hüququ ilə məhdudlaşır və beləliklə, qeyri-dini etiqad hüququnu qorumur. ATƏT/DT HB- Venesiya Komissiyasının Bələdçisi din və ya etiqad azadlığı üzrə beynəlxalq standartlara diqqət çəkməklə dinə və ya etiqada malik olmaq, qəbul etmək və ya dəyişmək hüququnun hər hansı məhdudiyyətə məruz qala bilməməsi prinsipi kimi əsas dəyərləri vurğulayır. Bundan başqa, dini etiqad geniş şə kildə şərh edilməlidir. 7 Təcrübi ayinlər mənasında yalnız ibadəti və ya dar mənada etiqadı qoruyan qanunvericilik qeyri-adekvatdır. 8 Qeyri-dindarların da dərin etiqadları var və bu, qanunla bərabər formada qorunmalıdır və bu səbəbdən, bunu əhatə etmək üçün Qanunun adına dəyişiklik edilməsi tövsiyə edilir. Fəsil 1. Ümumi Müddəalar Bu Fəsil 6 maddədən ibarətdir və bütün maddələrə spesifik şərh və tövsiyələr edilib.
29. Qanunun 1-ci maddəsində “dini etiqad azadlığı”na verilən anlayış bir sıra məqamlarda spesifik şərhləri şərtləndirib.
şə
30. lk öncə, tərcümədə yanlışlıq yoxdursa, Qanunun “hər kəs dinə öz münasibətini müəyyən etməlidir” müddəası məcburi tələb kimi görünməklə din və ya etiqad azadlığı kimi əsas prinsiplə ziddiyyət təşkil edir. Heç kəs öz dini düşüncələrini və ya əqidəsini və ya dinə bağlılığını müəyyən etməyə və ya açıqlamağa məcbur edilə bilməz. Avropa nsan Hüquqları Məhkəməsi vurğulayıb ki, şəxsin dini ifadə azadlığının öz dinini açıqlamağa məcbur edilməmək kimi neqativ aspekti var. 9 Beynəlxalq insan hüquqları standartları tələb edir ki, inanmaq hüququ ilə dinin və 7 ATƏT/DT HB-nin Din və ya Etiqad Azadlığı üzrə Ekspertlərin Məsləhət Qrupunun Hüquq Vasitəsilə Demokratiya Uğrunda Avropa Komissiyası (Venesiya Komissiyası) ilə məsləhətləşmə əsasında hazırladığı Din və ya Etiqad Azadlığı ilə bağlı Qanunvericiliyin Araşdırılması barədə Bələdçi. 2004-cü ilin iyununda Venesiya Komissiyasının 59-cu Plenar Sessiyasında qəbul edilib, CDL-AD (2004) 028, səh. 10 8 ATƏT/DT HB-nin Din və ya Etiqad Azadlığı üzrə Ekspertlərin Məsləhət Qrupunun Hüquq Vasitəsilə Demokratiya Uğrunda Avropa Komissiyası (Venesiya Komissiyası) ilə məsləhətləşmə əsasında hazırladığı Din və ya Etiqad Azadlığı ilə bağlı Qanunvericiliyin Araşdırılması barədə Bələdçi. 2004-cü ilin iyununda Venesiya Komissiyasının 59-cu Plenar Sessiyasında qəbul edilib, səh. 10 9 A HM, Sinan sık Türkiyəyə qarşı (21924/05), 2 fevral 2010-cu il Palata Qərarı 12
ya etiqadın ifadə edilməsi azadlığı arasında aydın fərq qoyulmalıdır. Beləliklə, Qanunun şəxsdən dinə münasibətini müəyyən etmək tələbi ləğv edilməlidir.
31. kincisi, Qanunun 1-ci maddəsinin 1-ci bəndində təsbit edilən anlayışda şəxsin dinini və ya etiqadını dəyişmək hüququ açıq şəkildə nəzərdə tutulmayıb. Həm A HK-nin 9 (1)-ci maddəsi, həm də MSHBP-nin 18 (1)-ci maddəsi birbaşa tanıyır ki, dini azadlıq hüququna “öz dinini və ya etiqadını dəyişdirmək azadlığı” da daxildir. Odur ki, mütləq xarakter daşıyan forum internum (daxili etiqad) sahəsinə aid olduğundan bu hüququn da təmin edilməsi tövsiyə edilir. 10 Qanunun 1-ci maddəsində müəyyən edilən “dini etiqad azadlığı” anlayışı genişləndirilməli və bura dini və ya etiqadı qəbul etmək və ya dəyişdirmək hüququ da daxil edilməlidir.
32. Bundan başqa, Qanunun 1-ci maddəsinin ilk cümləsi beynəlxalq müqavilələrlə müəyyən edilən din azadlığının dinin və ya etiqadın ictimai və ya təkbaşına ifadə edilməsini əhatə etməsi kimi önəmli təminatını nəzərdə tutmur. Bu səbəbdən, Qanunun 1-ci maddəsində verilən anlayış ictimai və ya təkbaşına dini ifadə azadlığını da əhatə etməklə genişləndirilməlidir.
33. Eləcə də, Qanundakı anlayışın hər kəsin “dinə münasibəti ilə bağlı əqidəsini ifadə etmək və yaymaq hüququ”nu, yəni öz dini əqidəsini ifadə etməni əhatə etməsinə baxmayaraq, bunun beynəlxalq insan hüquqları aktları ilə təmin edilən “dini ibadət, tədris, təcrübə və ayinlər” zamanı həyata keçirilməsinin mümkünlüyü ayrıca olaraq müəyyən edilməyib. Odur ki, beynəlxalq insan hüquqları aktlarında təmin olunduğu kimi şəxsin dini etiqadının “dini ibadət, tədris, təcrübə və ayinlər” zamanı həyata keçirilməsinin Qanunda xüsusi olaraq göstərilməsi tövsiyə edilir.
34. Sonda, Qanunun 1-ci maddəsinin 2-ci bəndi müəyyən edir ki, heç kəs öz dini etiqadını ifadə etməyə məcbur edilə bilməz. Beynəlxalq insan hüquqları standartlarına uyğunluq üçün “etiqad” anlayışının əhatə dairəsi geniş olmalı və ənənəvi dinlərlə, institusional xarakterli din və ya etiqadlarla və ya həmin ənənəvi dinlərə oxşar təcrübə ilə məhdudlaşmamalıdır. 11 “Etiqad” anlayışı “din” anlayışından ayrılmaqla müəyyən edilməlidir ki, Qanun ən geniş mənada din və etiqad azadlığını, o cümlədən teist, qeyri-teist, ateist və aqnostik etiqadları qoruyur. 12
Dini təbliğat və missionerlik fəaliyyəti 35. Qanunun “insan ləyaqətini alçaldan və ya insanpərvərlik prinsiplərinə zidd olan dinlərin (dini cərəyanların) yayılması və təbliği qadağandır” məzmunlu 1-ci maddəsinin 2-ci bəndi dövlətə yuxarıda sadalanan beynəlxalq aktlarda müəyyən edilən əsaslara nisbətən məhdudiyyət tətbiq etmədə və ya özbaşına şərh etmədə daha sərbəstlik verir.
10 Müqayisə et, ATƏT/DT HB-nin Din və ya Etiqad Azadlığı üzrə Ekspertlərin Məsləhət Qrupunun Hüquq Vasitəsilə Demokratiya Uğrunda Avropa Komissiyası (Venesiya Komissiyası) ilə məsləhətləşmə əsasında hazırladığı Din və ya Etiqad Azadlığı ilə bağlı Qanunvericiliyin Araşdırılması barədə Bələdçi. 11 Müqayisə et, 22 saylı Ümumi Şərh, Düşüncə, vicdan və din azadlığı hüququ (Maddə 18), 07/30/1993. CCPR/C/21/Rev. 1/əlavə 4/bənd 2 12 Əvvəlki Yüklə 309,48 Kb. Dostları ilə paylaş:
|