KONU: AMELİYAT SONRASI AYRILMIŞ YARA BAKIM PROTOKOLÜ
AMAÇ: Sekonder komplikasyonlar gelişmeden doku bütünlüğünün oluşmasını
sağlamak.
A- TEMEL İLKELER
13- Ameliyat sonrası yara ayrılmasında bakım, ekibin (doktor-hemşire)
sorumluluğundadır.
14- Yara bölgesi her 8 saatte bir tanılanır.
15- Yara bakımında cerrahi aseptik teknik kullanılır.
16- Ayrılmış yaranın pansumanında %0.9 NaCl (serum fizyolojik), yara kenarlarının
temizliğinde ise alkol içermeyen hipo alerjik antiseptik solüsyonlar kullanılır.
17- Kullanılacak pansuman emici, yaraya uygun, yapışmayan, kullanımı kolay, ağrı
yada travmaya neden olmayacak nitelikte olmalıdır.
18- Yara bakımı, yara bölgesine göre hasta bireyin en rahat ettiği pozisyonda
yapılır.
19- Yara gerekli süreden daha fazla açık bırakılmaz.
20- Pansuman her zaman kuru tutulur.
21- Abdominal yara ayrılmasında basıncı azaltmak için semi-fawler pozisyon verilir.
22- Yara iyileşmesini hızlandırmak için protein, vitamin ve mineral yönünden zengin
bir diyet düzenlenir.
23- Bakım planı oluşturulurken hasta bireyin biyo-psiko ve sosyal durumu göz
önünde bulundurulur.
24- Yara bakımı konusunda hasta birey ve ailesi bilgilendirilerek bakıma katılımı
sağlanır.
B- TANILAMA: Post-op 5. Ve 8. Günden sonra görülür.
1- Risk Faktörlerine Göre;
k- Yaşlılık
l- Yetersiz beslenme
m- Yarada enfeksiyon gelişimi
n- Kronik hastalıklar
o- Ameliyat süresi
p- Malign hastalıklar
q- Şişmanlık
r- Kronik sistemik hastalıklar.
s- Uzun süre kortikosteroid alımı
t- Ameliyat tekniği
İntra abdominal basınçta artma...
2- Yara bölgesi; İnsizyon yerinde seröz kanlı akıntı (+)
Fasya ayrılması (+)
Masserasyon (+)
Evisserasyon (+)(Abdominal bölgede iç organlar gözükür)
İnsizyon bölgesinde gerginlik (-) azalır.
Karın bölgesindeki insizyon yerinde patlama hissi ve
rahatlama.
Her 8 saatte bir Tanılama tekrarlanır.
C- UYGULAMA
15- Hayati belirtileri her 6 saatte bir alın ve kaydedin.
16- Pozisyon verin.( Abdominal bölge yara ayrılmasında basıncı azaltmak için semi-
fawler pozisyon verin.)
17- Ameliyat sonrası evisserasyonu önlemede hemşire;
- Karın içi basıncı artırıcı faktörleri bilmeli ve gerekli önlemleri almalı.
- “konstipasyon Önleme Protokolü”nü uygulamalı.
- Defekasyonu kolaylaştırmak için doktor istemine göre müdahelede
bulunmalı (lavman)
- Eğitim doğrultusunda derin nefes alma ve öksürme egzersizlerini
yaptırmalı ve öğretmeli
- Post 1. gün karın bölgesini desteklemek için karın sargısı kullanılmalı ve
erken dönem ayağa kaldırılmalı.
18- Evisserasyon yada yara ayrılması durumunda;
- Öncelikle sakin olup hasta bireyin korku ve endişelerini giderin.
- Yardım isteyin ve servis doktoruna haber verin.
- Hasta bireyin yanından ayrılmayın.
- Yara yerinin üstüne %0.9 NaCl ‘le ıslatılmış bir kompres yada gaz
bezi kapatın.
- - Gerekirse “Pre-op Hasta Hazırlama Protokolü”ne “
- göre ameliyata hazırlayın.
19- Yara ayrılması nedeni enfeksiyon ise “Enfekte Yara Bakım Protokolü”nü uygulayın.
20- Protein ve vitamin yönünden zengin bir diyet hazırlayın.
21- Alışkanlıkları doğrultusunda uyku ve istirahati için gerekli ortamı sağlayın.
22- Hasta birey ve yakınlarını aseptik teknik konusunda bilgilendirin.
23- Yara ayrılması gelişen organ yada dokunun immobilizasyonunu sağlayın.
24- Ağrı yönünden değerlendirip doktor istemine analjezik ilacı uygulayıp hastayı
rahatlatın.
25- İmmobilize edilen ekstremitelerde deformite ve kontraktürleri önlemek için her 8
saatte bir pasif egzersizler yaptırın. (Egzersiz deformiteyi önleyerek dolaşımı
sitimüle eder ve iyileşmeyi hızlandırır.)
26- Hasta birey ve ailesine psikolojik destek sağlayarak korku ve endişelerini giderin.
27- Tüm hijyenik gereksinimlerinin karşılanmasında yardımcı olun.
28- Yara bakımı ve hasta birey ile ilgili gözlemlerinizi kaydedin.
D- YARA PANSUMAN TEKNİĞİ
a- Malzemeler:
- Povidon iyot (%10’luk)
- %0.09 NaCl (serum fizyolojik)
- Steril eldiven
- Non-steril eldiven
- Steril tromel (içinde steril gaz bezi, tampon, pet)
- Hipo alerjik flaster
- Pens kavanozu