Microsoft Word herbi sahede informasiya elde etmek medeniyyeti doc
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sevil Nuriyeva: Tamamilə doğrudur. Bunun yekunu olaraq bir qənaətə gəlinir ki, bütün təkliflərin fövqündə dövlət qurumu
- AZƏRBAYCANDA HƏRBİ SAHƏDƏ İNFORMASİYA ƏLDƏ ETMƏK MƏDƏNİYYƏTİNİN İNKİŞAFININ PERSPEKTİVLƏRİ
- “Hərbi Jurnalistlər” İctimai Birlıiyi
- VIII HİSSƏ. İnformasiyalı cəmiyyət: Azərbaycan keçid mərhələsində -------------------------------------------------------------64
- Faydalı məlumatlar ------------------------------------------------81
_____________Milli Kitabxana_____________
77 qanunvericilik hansı həddə qədər onlara məlumat vermək imkanı verir? Bunu özləri üçün dəqiqləşdirməlidirlər. Həmçinin qarşı tərəf – ictimaiyyət, QHT-lər, jurnalistlər özləri üçün dəqiqləşdirməlidirlər ki, hansı həddə qədər informasiya əldə etmək olar və o istiqamətdə mübarizə aparmalıdırlar. Mənim fikrimcə, bu işlərə nail olunsa, onda hansısa ortaq məxrəc tapıla biləcək.
qədər sərrast şəkildə çatdırırlar ki, orada dövlət və hərbi sirr elementləri olsa belə, bu sirrin açılması kimi görünmür.
etmək istəyirəm. Əgər hər hansı bir jurnalist qanunu pozub dövlət sirrini və yaxud da ki, hərbi sirri yayırsa o qanun qanşısında məsuliyyət daşıyır. İnanmıram ki, hansısa jurnalist bilərəkdən bu qanunu poza. Əslində biz mətbuatı izləsək aydın görərik ki, hansı insanlar, jurnalistlər, QHT-lər hərbi sahədə fəaldırlar. Hərbi sahdə hansı dövlət qurumlarının olduğu da bəllidir. Fikrimcə, ilk addım bundan ibarət olmalıdır ki, bunlar arasında görüşün baş tutmasına və danışıqların aparılmasına çalışılmalıdır. Biz bilirik ki, müəyyən məlumatlar var ki, bəzi güc strukturlarında buna cəhd edirlər, sadəcə haradansa icazəmi gözləyirlər, yoxsa ürək eləmirlər və s. Bu görüş baş tutarsa başqa məsələlərin də qarşısı alınar. Başqa nə etmək olar, burada artıq bir sıra təkliflər səsləndi. Təbii ki, Qərb ölkələrinin, NATO dövlətlərinin, yaxın qonşuların təcrübələrini götürüb tətbiq etmək olar. Eyni zamanda başqa bir təklif: güc strukturları özləri öz konsepsiyalarını açıqlayıb addım ata bilərlər ki, fəal insanlar, QHT- lər başa düşsünlər ki, qanundan başqa reallıqlar bizi bu cür addım atmağa vadar edir. Sadəcə qaçıb gizlənməık lazım deyil.
_____________Milli Kitabxana_____________
78 əksinə, müsbətə formalaşar və o güc strukturlarının rəhbərliyi öz cəmiyyəti ilə təmasdan qaçmamaqla onlardan biri olduğunu nümayiş etdirmiş olacaq və dolayısı ilə hər iki tərəfin bir-birinə güvəni, inamı artacaq. Bununla da cəmiyyətimizin bu qüsurundan çıxış yolu axtarılıb tapılacaq. Mən buna görə Sizə təşəkkür edirəm. Sağolun ki, belə bir layihə ilə çıxış etdiniz. “Hərbi sahədə informasiya əldə etmək mədəniyyətinin inkişafı” layihəsi şərçivəsində bu verilişi gerçəkləşdirdik. Orduya gəlincə, Azərbaycan öz ordusunu sevir, öz ordusunu sevməyən kimsə tapılmaz. Amma içində qüsurlarının olduğunu dilə gətirəndə də daha mükəmməl, daha şəffaf, daha güclü olması arzusu ilə bunu edirik. Çünki qəhrəmanları və qəhrəmanlığı çox sevirik. Qəhrəmanların və qəhrəmanlığın bol olsun Azərbaycan!
AZƏRBAYCANDA HƏRBİ SAHƏDƏ İNFORMASİYA ƏLDƏ ETMƏK MƏDƏNİYYƏTİNİN İNKİŞAFININ PERSPEKTİVLƏRİ
Müşahidələr göstərir ki, son 3 il ərzində Azərbaycanın müdafiə və təhlükəsizlik sahəsinin KİV-lə əlaqələri yüksələn xətlə gedir. Amma buna baxmayaraq, bu gün güc strukturlarında informasiya islahatlarının aparılması zərurəti getdikcə artır. Bu istiqamətdə aşağıdakı konkret işlərin görülməsi zərurətə çevrilib:
1. Güc strukturlarının mətbuatla əlaqələrini tənzimləyəcək sənədlərin qəbulu zəruridir. Xüsusilə Müdafiə Nazirliyinin mətbuat xidmətinin və informasiya idarəsinin, eyni zamanda ayrı-ayrı hərbi hissələrin cəmiyyəti məlumatlandırma sistemini təkmilləşdirəcək yeni sənədlərin, əsasnamələrin qəbul edilməsi qaçılmazdır. Burada əsas məqsəd Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin cəmiyyətlə, o cümlədən kütləvi informasiya vasitələri ilə münasibətlərinin nizama salınması olmalıdır;
_____________Milli Kitabxana_____________
79 2. Bu gün Azərbaycanın müdafiə və təhlükəsizlik sahəsində həyata keçirilən islahatların tərəfsiz, obyektiv və dolğun şəkildə ictimaiyyətin diqqətinə çatdırılmasını təmin etmək istiqamətində məsuliyyət dərəcələrinin müəyyənləşdirilməsi zəruridir;
3. Azərbaycanda hərbi sahədə informasiya əldə edilməsini asanlaşdıran qanunvericilik sənədlərinin qəbul oluması və ya mövcud qanunlarda təkmilləşdirilmələr aparılması vacibdir;
3. Güc strukturlarının nəzarətində olan bu və digər KİV orqanlarının fəaliyyətinin təkmilləşdirilərək konkretləşdirilməsi, onların qarşısına qoyulan vəzifə və tapşırıqların XXI əsrin qaydalarına uyğunlaşdırılması vacibdir. Bu uyğunlaşma Azərbaycanın müdafiə və təhlükəsizlik sahəsinin Avroatlantik məkana inteqrasiyasının sürətlənməsinə öz töhfəsini verməlidir;
4. Azərbaycanda "hərbi jurnalist" termininin özünə aydınlıq gətirilməlidir. "Hərbi jurnalist" kimdir, kimlər bu vəzifəni tuta bilər?" kimi suallara cavablar verilməlidir. Qeyd edək ki, hazırda Azərbaycanda hərbi jurnalist hazırlayan hər hansı ali təhsil müəssisəsi yoxdur. İstər güc strukturlarının tabeliyində olan qəzetlərdə, istərsə də müstəqil KİV-lərdə çalışanların əksəriyyəti ya mülki ali təhsil müəssisələrinin jurnalistika fakültəsini bitirənlərdir, ya da onlar, ümumiyyətlə, Azərbaycan jurnalistikasında çalışanların böyük əksəriyyəti kimi, başqa fakültələri bitiriblər. Bu gün güc strukturlarında çalışanların əksəriyyəti hesab edir ki, hərbi jurnalistlər müstəqil KİV və EİV-də çalışa bilməzlər. Onlar yalnız və yalnız güc strukturlarının nəzdində olan qəzetlərdə çalışa bilərlər. Qısası, onların məntiqincə, əgər jurnalist güc strukturunun qəzetində çalışırsa, o, "hərbi jurnalist"dir, yox, əgər hansısa müstəqil KİV-də çalışırsa, o, "ordu barədə anlayışı olmayan kəsdir";
5. Güc strukturlarının tabeliyində olan qəzetlərdə çalışan hərbi qulluqçuların əhəmiyyətli hissəsinin qısa zaman kəsiyində mülki jurnalistlərlə əvəz edilməsi zəruridir. Təcrübə göstərir ki, "rütbə və vəzifə asılılığı" hərbi jurnalistlərin müstəqilliyinə, məlumatları
_____________Milli Kitabxana_____________
80 tərəfsiz və obyektiv yazmalarına mane olan əsas amildir. Belə ki, güc strukturlarının tabeliyində olan jurnalist hansısa bir hadisəni obyektiv şəkildə qeydə almaqdan çəkinə bilər, çünki sabah onu bu əməl səbəbindən başqa bir hərbi hissəyə, özü də jurnalist peşəsindən uzaq bir qulluğa göndərə bilərlər;
6. Ali təhsil müəssisələrində və eyni zamanda Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbində hərbi jurnalistləri hazırlayan kadrların yetişdirilməsi zəruridir. Yaxşı olar ki, bu məsələdə prioritet məhz mülki ali təhsil müəssisələrinə verilsin. Eyni zamanda mülki təhsil müəssisələrində təhsil alan hərbi jurnalistlər təhsil müddətinin müəyyən hissəsini məhz Ali Hərbi Məktəbdə keçirə bilərlər ki, bu da onların peşəkar təcrübələrinin formalaşmasında böyük rol oynaya bilər. Qeyd edək ki, postsovet ölkələrində belə bir təcrübə artıq mövcuddur. Misal üçün, Belarus Dövlət Universitetində hərbi fakültə mövcuddur. Bu fakültənin məzunları Silahlı Qüvvələrin müxtəlif informasiya strukturlarında çalışa bilərlər;
7. Azərbaycanda hərbi jurnalistika ənənələrini formalaşdırmaq və hərbi sahədə fəaliyyət göstərən və ya bu sahəyə marağı olan jurnalistlərə qanun çərçivəsində ordudan "nəyi yazmaq olar, nəyi yox"u başa salmaq lazımdır. Hərbi jurnalistika sahəsində çalışan KİV-in və jurnalistlərin peşəkar səviyyəsinin, imkanlarının artırılması qaçılmazdır;
8. Güc strukturları dinc dövrdə və xüsusi şəraitlərdə KİV-in və hərbi jurnalistlərin söz və mətbuat azadlığının gerçəkləşdirilməsinə dəstək göstərməli, onların bu və digər məsələ ilə bağlı müstəqil jurnalist araşdırmasına imkan yaratmalıdır;
9. Hərbi mövzulara maraq göstərən jurnalistlərin hüquq və azadlıqlarının, onların müəllif hüquqlarının qorunması, hərbi jurnalistika sahəsində, xüsusi şəraitlərdə çalışan KİV-in və jurnalistlərin fəaliyyətini nəzərdə tutan hüquqi bazanın yaradılması və inkişafı zəruridir. Hərbi jurnalistlərin peşə etikasının _____________Milli Kitabxana_____________
81 formalaşdırılması və ona riayət olunmasına ictimai nəzarətin həyata keçirilməsi vacibdir;
10. Müdafiə və təhlükəsizilk sahəsindəki vəziyyəti diqqət mərkəzində saxlayan KİV və jurnalistlərlə güc strukturları arasında konstruktiv dialoqun inkişaf etdirilməsi, KİV-lə güc strukturlarının mətbuat xidmətləri arasında sıx və məhsuldar əməkdaşlığın təşkil olunması lazımdır.
Beləliklə, bu gün Azərbaycanda peşəkar hərbi jurnalistlər ordusunun yaradılması işi çox zəruridir. Bunsuz silahlı qüvvələrdə həyata keçirilən islahatların cəmiyyətə lazımınca çatdırılmasına və nəticədə vətəndaşların bu məsələdə hökumətə dəstək olmasına nail olmaq mümkün deyil. Eyni zamanda bunsuz ölkdə hərbi sahədə informasiya əldə etmək mədəniyyətinin inkişafına nail olunması mümkün deyil.
NATO standartlarına uyğunlaşmağı məqsəd qoymuş bir ölkədə KİV və ordu arasında sadalanan problemlərin olması acınacaqlıdır. Faktiki olaraq Azərbaycanda ictimaiyyətin Silahlı Qüvvələrdə islahatlar prosesinə dəstəyi hiss edilmir ki, burada da məsuliyyət məhz güc strukturlarının, xüsusilə də Müdafiə Nazirliyinin informasiya siyasətini formalaşdıran məmurların üzərinə düşür.
Birliyi
2005-ci ilin mayında Azərbaycanın NATO ilə İPAP sənədini imzalaması dövründə bir qrup hərbi jurnalist və hərbi ekspert tərəfindən “Doktrina” JHAM-ın yaradılmasına qərar verildi. Bundan sonra təşkilat aktiv şəkildə Azərbaycanın NATO ilə əməkdaşlığı çərçivəsində razılaşdırılmış sənədlərin ordumuza tətbiqi proseslərinin monitorinqinə başladı. “Doktrina” JHAM-ın fəaliyyətinin rəsmiləşdirilməsi üçün 2007-ci ilin sonlarında qeydiyyat üçün _____________Milli Kitabxana_____________
82 Ədliyyə Nazirliyinə müraciət edildi. 2007-ci ilin dekabrında isə təşkilat ictimai birlik kimi dövlət qeydiyyatına alındı. Təşkilatın nizamnaməsindən göründüyü kimi birliyin məqsəd və vəzifələri dəyişməyib: “Doktrina” JHAM hərbi jurnalistika sahəsində araşdırma aparır, bu sahənin inkişafına dəstək verir, jurnalist fəaliyyəti ilə əlaqədar əldə edilmiş məlumatları araşdırır və təhlil edir, ictimaiyyətdə müdafiə və vətənpərvərlik sahəsində maarifləndirmə işi aparır.
“Doktrina” JHAM-ın fəaliyyətini əsasən 3 istiqamətə bölmək olar: birincisi, ölkənin müdafiə və təhlükəsizlik sektorunda (buraya bütün güc strukturları daxildir) baş verən proseslərin öyrənilməsi və araşdırılması, uğurların və problemlərin üzə çıxarılması, taktiki və strateji proqnozların irəli sürülməsi və ictimai məlumatlandırma. İkincisi, ölkə KİV-də fəaliyyət göstərən və hərbi məqalələrlə çıxış edən jurnalistlərə münasibətin qurulması və hərbi jurnalistikanın peşəkarlığının artırılmasına səylərin göstərilməsi və nəhayət üçüncüsü, Azərbaycanın beynəlxalq təşkilatlarla və dövlətlərlə müdafiə və təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlığının vəziyyətinin öyrənilməsi, Cənubi Qafqazda hərbi-siyasi tədbirlərin, geosiyasi vəziyyətin öyrənilməsi və araşdırılması sahəsində tədqiqatların aparılması.
Hər üç istiqamətdə “Doktrina” məqsədlərinə müəyyən qədər nail olub. Xüsusilə “Doktrina” JHAM-ın 2003-cü ildən başlayaraq Azərbaycanın müdafiə və təhlükəsizlik sektorunda baş verən itkilərin statistikasını aparması, Azərbaycanın NATO ilə razılaşdırdığı “Sülh Naminə Tərəfdaşlıq” proqramı (PfP), bu sənəddən irəli gələn İPAP, PARP, İPP, PAP-T, OCC və s. sənədlər çərçivəsində orduda həyata keçirilən islahatların monitorinqini aparması diqqətçəkəndir. Bu gün “Doktrina” JHAM-ın həyata keçirdiyi araşdırmaların, monitorinqlərin nəticələri əksər yerli KİV və QHT-lər tərəfindən, o cümlədən beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən mötəbər bir informasiya kimi istifadə istifadə olunur və bu da fəaliyyətimizin nəticələrinin səmərəliliyinə sübut kimi hesab edilə bilər.
_____________Milli Kitabxana_____________
83 Konkret layihələrə gəldikdə isə, “Doktrina” mərkəzi 2008-ci ildən etibarən Azərbaycan Təhlükəsizlik və Müdafiə İctimai Assosiasiyasının illik hesabatlarının hazırlanmasında iştirak edir. 2009-cu ilin avqust ayında isə Açıq Cəmiyyət İnstitutu – Yardım Fondunun maliyyə dəstəyi ilə “Hərbi sahədə informasiya əldə etmək mədəniyyətinin inkişafı” layihəsini reallaşdırmağa başlayıb.
Bununla yanaşı təşkilatda təmsil olunan ekspertlər və jurnalistlər ölkənin ayrı-ayrı KİV-lərində məqalələrlə çıxış edir, ekspert rəyləri verirlər. “Doktrina” ekspertlərinin tez-tez xarici ölkələrdə mötəbər tədbirlərdə iştirak etməsi, Azərbaycanın müdafiə islahatlarında ictimai töhfənin artırılmasına yönəlik səylərimizin daha da təkmilləşdirilməsinə səbəb olur.
“Doktrina” JHAM ölkədə hərbi sahədə yazmağa maraq göstərən jurnalistlərlə daima bir yerdədir, onlarla əlaqə saxlanılır, lazımi informasiya dəstəyi, ekspert yardımı edilir. İmkan düşdükcə hərbi yazarlar arasında müxtəlif mövzularda müzakirələrin aparılmasına, müxtəlif layihələrdə onların iştirak etmələrinə çalışılır. “Doktrina” JHAM ekspertləri ölkənin bir sıra KİV və QHT-lərindən olan həmkarlarla Azərbaycanda hərbi jurnalistikanın inkişafının təmin edilməsi, mexanizmlərin yaradılması, güc strukturları ilə media təmsilçiləri arasında əməkdaşlığın qurulması istiqamətində səylə çalışırlar və müəyyən uğurlar ortadadır.
“Doktrina” JHAM-ın sədri Cəsur Sümərinlidir (Məmmədov) ( cesursumer@mail.ru ). C.Sümərinli eyni zamanda “MilAz” İnformasiya Agentliyinin baş direktoru, “Ayna” və “Zerkalo” qəzetlərinin hərbi təhlilçisidir.
“Hərbi Jurnalistlər” İctimai Birliyi 2007-ci ilin mart ayında bir qrup ehtiyatda olan hərbi qulluqçu və media təmsilçisi tərəfindən yaradılıb. Bu ictimai birlik Azərbaycanda hərbi jurnalistikanın inkişafına, hərbi sahədə baş verən proseslərin şəffaflığına çalışır.
_____________Milli Kitabxana_____________
84 Silahlı Qüvvələrdə islahatlar prosesinin öyrənilməsi və bu istiqamətdə ictimai məlumatlandırmanın aparılmasını “Hərbi Jurnalistlər” İctimai Birliyinin qarşısımda duran hədəflərdən biridir.
“Hərbi Jurnalistlər” İctimai Birliyi 2008-ci ildən etibarən Azərbaycan Təhlükəsizlik və Müdafiə İctimai Assosiasiyasının illik hesabatlarının hazırlanmasında iştirak edir. 2009-cu ilin avqust ayında isə Açıq Cəmiyyət İnstitutu – Yardım Fondunun maliyyə dəstəyi ilə “Hərbi sahədə informasiya əldə etmək mədəniyyətinin inkişafı” layihəsində tərəfdaş təşkilatdır.
Təşkilatın sədri ehtiyatda olan polkovnik-leytenant Üzeyir Cəfərovdur. Ü.Cəfərov həmçinin www.milaz.info saytının baş redaktorudur.
_____________Milli Kitabxana_____________
İçindəkilər: Müəllifdən--------------------------------------------------------------3 I HISSƏ. Azərbaycanda hərbi sahədə informasiya əldə etmək mədəniyyətinin tarixi ---- ----------------------------------------------5 II HİSSƏ. Dağlıq Qarabağ münaqişəsi və sonra Ordu – KİV əlaqələri -------------------------------------------------------------------9 III HİSSƏ. Güc strukturları ilə KİV arasında əlaqələrin mövcud vəziyyəti -------------------------------------------------------16 IV HİSSƏ. Hərbi sahədə məlumatlar niyə açıq olmalıdır? Dünya təcrübəsi --------------------------------------------------------19 V HİSSƏ. Azərbaycanda hərbi sahədə şəffaflıq tərəfdarı olan beynəlxalq təşkilatlar -------------------------------------------------32 VI HİSSƏ. Nəyi əldə etmək olmaz? Hərbi sirr haqqında mövcud qanunvericilik ------------------------------------------------35 VII HİSSƏ. Rəsmilər, media və ekspertlər nə düşünür?- --–42 VIII HİSSƏ. İnformasiyalı cəmiyyət: Azərbaycan keçid mərhələsində -------------------------------------------------------------64 VIII HİSSƏ. Azərbaycanda hərbi sahədə informasiya əldə etmək mədəniyyətinin inkişafının perspektivləri ----------------78 Faydalı məlumatlar ------------------------------------------------81 Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|