Èëéàñ ßôÿíäèéåâ
54
Sənətin inci düzümünə düyün vuruldu.
Allah rəhmət eləsin
İlyas müəllimə!..
Ancaq ifaçılar o yeri boş görəndə çox narahat olacaqlar...
Əlindən tutub gətirdiyi əsərləri İlyas müəllimsiz oynayacaqlar...
Sənətsevərləri narahat edən bir şey olacaq: Cəfər Cabbarlı,
Səməd Vurğun, İlyas Əfəndiyev... Bəs indi kimin adı aranacaq
afişalarda?
“Olaylar” qəzetinin kollektivi
İlyas müəllim, Siz öz böyüklüyünüzü gələcək nəsillərə sözü-
nüzlə sübut edəcəksiniz. Şahnazın, Aynurun, Nərminin məhəbbə-
ti illəri, əsrləri adlayacaq, gələcək nəsilləri də beləcə riqqətə gəti-
rəcək. Təkcə məhəbbətmi? Bəlkə mən vətən, torpaq həsrətini
unutdum? İlyas müəllim, Siz Natəvan sevgisi və qeyrəti ilə gələ-
cək nəsillərə Qarabağ yanğısından söhbət açdınız. Heç kəsin cə-
sarəti çatmayanda Sizin qələminiz qılınc kimi parladı və bizə o
illərin həqiqətini söylədi... Bəs Cənub həsrəti...
Dünyanızı dəyişsəniz də, mən Nargilənin diliylə belə deyi-
rəm: “... Siz həmişə mənimləsiz.” “Axı, mən Sizsiz necə yaşaya
bilərəm?” Siz həmişə bizimləsiniz, İlyas müəllim!..”
Amaliya Pənahova,
Xalq artisti
Biz - Sizin oxucularınız “Dağlar arxasında üç dost”la, “Sö-
yüdlü arx”la, “Körpüsalanlar”la birlikdə “Büllur sarayda” “Ata-
yevlər ailəsi”nə qonaq olaraq, “Qəribə oğlan”la birlikdə “Bizim
qəribə taleyimiz”i yaşayaraq “Sarıköynəklə Valehin nağılı”na
qulaq asa-asa “Mahnı dağlarda qaldı” həsrətini yaşayacağıq. Bu
həsrət bizi keçmişə - “Xurşidbanu Natəvan”, “Şeyx Məhəmməd
Xiyabani”, “Polkovnik Allahyar bəy”lə tariximizə səsləyəcək.
“Geriyə baxma, qoca” deyib yaşının ixtiyar vaxtında əlinə
“Üçatılan” alan sevimli yazıçımız həmişə bizimlədir. Həmişə
gəncliklədir. Daim ürəyimizdə bir nida səslənəcək: “Sən həmişə
bizimləsən!!!”
“Gənclik”qəzetinin kollektivi
Áèáëèîãðàôèéà
55
Ə S Ə R L Ə R İ
Kitablar
1939
1. Kənddən məktublar: [povest və hekayələr] /İlyas Əfən-
diyev; red. Sabit Rəhman.- Bakı: Azərnəşr, 1939.- 122 s.
Kitabın içindəkilər: Povest: Kənddən məktublar. Hekayələr:
Qarımış oğlan; Uxajor; Qızbəs xala; Mirzə İman.
1945
2. Aydınlıq gecələr: [povest və hekayələr] /İlyas Əfəndiyev;
red. Adil Əfəndiyev.- Bakı: Azərnəşr, 1945.- 116 s.
Kitabın içindəkilər: Duma; Sən ey qadir məhəbbət...; Apardı
sellər Saranı; Aydınlıq gecələr; Gözlənilməyən sevgi; Kiçik bir
poema; Qarı dağı; Qoca tarını çaldı; Qəhrəman ilə bülbülün
nağılı.
1949
3. Pyeslər /İlyas Əfəndiyev; red. Ə.Rəcəbov.- Bakı: Uşaq-
gəncnəşr, 1949.- 156 s.
Kitabın içindəkilər: Bahar suları; İşıqlı yollar; Maraqlı hadi-
sə; İz ilə.
4. Şamama: [iki dəfə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı Şamama
Həsənova haqqında] /Ə.İlyas; red. H.Mehdi.- Bakı: Azərnəşr,
1949.- 40 s.
1950
5. Qoruqlarda: [kiçikyaşlı uşaqlar üçün hekayələr] /İlyas
Əfəndiyev; red. Ə.Babayeva.- Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1950.- 52 s.
Kitabın içindəkilər: Qoruqlarda; Murad dayının sevinci;
Ceyran ovu; Turac; Ovçunun nağılı.
Èëéàñ ßôÿíäèéåâ
56
1951
6. Şamama Həsənova /İlyas Əfəndiyev; red. C.Məcnunbə-
yov.- Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1951.- 56 s.
1952
7. Torpağın sahibi: [kinopovest] /İlyas Əfəndiyev; red.
N.Babayev.- Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1952.- 52 s.
1955
8. Bahar suları: [pyes] /İlyas Əfəndiyev; red. İ.Şəms.- Bakı:
Azərnəşr,1955.- 76 s.
9. Hekayələr /İlyas Əfəndiyev; red. Y.Əzimzadə.- Bakı:
Uşaqgəncnəşr, 1955.- 104 s.
Kitabın içindəkilər: Yarımçıq qalmış portret haqqında mahnı;
Apardı sellər Saranı; Qarı dağı; Gülaçar; Görüş; Su dəyirmanı.
1959
10. Seçilmiş əsərləri /İlyas Əfəndiyev; red. Ə.Mehdiyeva.-
Bakı: Azərnəşr, 1959.- 404 s.
Kitabın içindəkilər: Hekayələr: Aydınlıq gecələr; Apardı
sellər Saranı; Duma; Kiçik bir poema; Qəhrəman ilə bülbülün
nağılı; Yarımçıq qalmış portret haqqında mahnı; Tar; Qarı dağı;
Xəncər; Gülaçar; Görüş; Su dəyirmanı; Yaylaq qonşumuz;
Şəhərdən gələn ovçu; Yun şal; Torpağın sahibi (Kinopovest).
Pуes1ər: Bahar suları; Atayevlər ailəsi.
11. Söyüdlü arx: [roman] /İlyas Əfəndiyev; red. M.Əfəndi-
yev.- Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1959.- 220 s.
1960
12. Körpüsalanlar: [povest] /İlyas Əfəndiyev; red. R.Şıxə-
liyeva.- Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1960.- 152 s.
1964
13. Dağlar arxasında üç dost: [roman] /İlyas Əfəndiyev;
red. Mirzə Müştaq.- Bakı: Azərnəşr, 1964.- 376 s.
Áèáëèîãðàôèéà
57
14. Seçilmiş əsərləri: [2 cilddə] /İlyas Əfəndiyev; red.
Ə.Mehdiyeva.- Bakı: Azərnəşr, 1964.- C.1.- 371 s.
Kitabın içindəkilər: Romanlar:
Söyüdlü arx; Körpüsalanlar.
Hekayələr: Apardı sellər Saranı; Qəhrəman ilə bülbülün nağılı;
Qarı dağı; Tar; Qırçı və qızıl çiçək.
1965
15. Seçilmiş əsərləri: [2 cilddə] /İlyas Əfəndiyev; red.
Ə.Mehdiyeva.- Bakı: Azərnəşr, 1965.- C.2.- 372 s.
Kitabın içindəkilər: Povestlər: Torpağın sahibi; Aydınlıq ge-
cələr. Hekayələr: Duma; Kiçik bir poema; Gülaçar; Su dəyirmanı;
Yaylaq qonşumuz; Şəhərdən gələn ovçu; Yun şal; Görüş; Yarım-
çıq qalmış portret haqqında mahnı; Xəncər. Pуeslər: Bahar suları;
Atayevlər ailəsi.
1967
16. Dağlar arxasında üç dost: [roman] /İlyas Əfəndiyev;
red. Z.Qiyasbəyli.- 2-ci nəşri.- Bakı: Azərnəşr, 1967.- 364 s.
17. Zəmidə bir turac səslənirdi: [ortayaşlı uşaqlar üçün
hekayələr] /İlyas Əfəndiyev; red. S.Hüseynova.- Bakı: Gənclik,
1967.- 71 s.
Kitabın içindəkilər: Qoruqlarda; Yasəmən ağacı; Murad dayı;
Ceyran ovu; Zəmidə bir turac səslənirdi; Ovçunun nağılı; İz ilə;
Şəhərdən gələn ovçu; Yaylaq qonşumuz.
1969
18. Seçilmiş əsərləri: [4 cilddə] /İlyas Əfəndiyev; red.
S.Hüseynova.- Bakı: Azərnəşr, 1969.- C.1.- 458 s.
Kitabın içindəkilər: Seyfulla Əsədullayev. İlyas Əfəndiyevin
yaradıcılığı haqqında. Kiçik povestlər və müxtəlif illərin hekayə-
ləri: Apardı sellər Saranı; Aydınlıq gecələr; Duma; Qəhrəmanla
bülbülün nağılı; Kiçik bir poema; Tar; Yarımçıq qalmış portret
haqqında mahnı; Qarı dağı; Xəncər; Görüş; Gülaçar; Su dəyir-
manı; Yaylaq qonşumuz; Şəhərdən gələn ovçu; Yun şal; Qırçı və
qızıl çiçək. Uşaqlar üçün hekayələr: Zəmidə bir turac səslənirdi;