Microsoft Word imad?Ddin n?Simi docx-hazir doc
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Milli Kitabxana
- Vüsləti sübhü şam
- Yövmə yunadi
______________________Milli Kitabxana_______________________ 358 Vəzzüha, vəlleyl – “And olsun gunduzə və gecəyə”. Camalın vəzzüha, vəlleyl zülfün, Sənin vəsfindədir ayat mütləq. Yəni ey insan, Quranda and içilən günəş sənin camalın, gecə (qara olduğuna görə) sənin saçındır. Qurandakı ayələr isə mütləq sənin şənində deyilmişdir. Vüsləti sübhü şam – “Səhər-axşamın (sübh ilə şamın) bir-birinə qovuşması”. Nəsimi bu haqda yazır: Kimsə cahanda görmədi sübh ilə şamı müctəme’, Gör necə zülfü arizin vüsləti-sübhü-şam edər. Bu beytdə Nəsimi insanın saçını (qara olduğuna görə) axşama və yanağını (ağ olduğuna görə) səhərə oxşadaraq deyir: “Dünyada səhər-axşamın birləşdiyini görən olmamışdır. Ancaq insanın saçı ilə yanağı səhər-axşamı birləşdirdi”. Ya kaf və ha, ə’uzü bikə – “Ey “k” və “h” hərfləri, sənə sığınıram”. Dedi ya kafü ha, ə’uzü bikə, Çün Əli bildi müstəandır söz. Yəni – Əli, sözün sığınacaq verən – (Allah) olduğunu bildiyinə görə dedi – ey (k) və (h) hərfləri, sənə sığınıram. Yədi-beyza – “Ağ əl”. Yədi-beyza imiş cismin ki, Musa ana məhrəmdir, Təala şə’nühü əkbər, bu necə Turi-Sinadır. Əfsanəyə görə “yədi beyza” ağ parıldayan, işıqlı əl, Musa peyğəmbərə verilən 9 möcüzədən biridir. Lakin Nəsiminin fikrincə, yədi-beyza insane gözəlliyidir və Musa da ondan istifadə edərmiş. Yövmə yunadi – “Bir gün çağırar”. Zilli min yəhmum – “Qara tüstüdən ibarət kölgə”. İfadəni Nəsimi Quranın 56-cü surə 28-ci ayəsindən iqtibas etmişdir. Orada yazılır: sol cərgəyə düzülənlər (qiyamətdə günahkarlar nəzərdə tutulur) isti külək, isti su və isti, qara kölgə içərisində olacaqlar. Lakin Nəsimi bir panteist olaraq özünü həm şimal əhli, həm də bu ayədə göstərilən qara və isti kölgə hesab edərək deyir: Aşiqəm hüsnünə eşqin ehtimalı məndədir, Zilli-min yəhmumu əshabın şimalı məndədir. ______________________Milli Kitabxana_______________________ 359 LÜĞƏT A Ab – Su Aba – Atalar Abidi-əsnam – Bütpərəst Afitab – Günəş Ahən – Dəmir Al – 1. Qırmızı, 2. Nəsil, 3. Hiylə Am – Cəmiyyət Amac – Hədəf Ariz – Üz Assi – Xeyir Aşina – Tanış, dost Aşüftə – Dağınıq, həyəcanlı Ayıtmaq – Demək, söyləmək Ayruq – Ayrı B Bab – Qapı Bad – Külək Bak – Qorxu Bala – Hündür, uca Başəd – Olsun ki… Beytül-həram – Hərəm evi –Kəbə mənasında Besyar – Çox Beyza – Ağ, bəyaz Bə’d – Sonra Bədxu – Pis xasiyyətli Bədri-müəmməm – Əmmaməli ay Bəğayət – Çox Bəhr – Dəniz Bəxil – Paxıl, xəsis Bəid – Uzaq Bəqa – Baqilik Bən – Xal Bərg – Yarpaq Bərgüzidə – Seçilmiş Bərq – Ildırım, parıltı Bəstə – Bağlı Bəyyinat – Sübutlar Bəzm – Məclisə Bibədəl – Əvəzsiz Bibər – Barsız Bidad – Zülm Bimar – Xəstə Bina – Gözlü Bistü-həşt – Iyirmi səkkiz Bişümar – Saysız-hesabsız Bulmaq – 1. Olmaq. 2. Tapmaq Bülənd – Uca Bürhan – Dəlil, sübut Bürqə – Niqab, örtük Büryan – Yanmış C Ca – Yer Camə – Paltar Cami-müsəffa – Saf şərab Canəvər – Heyvan Cavid – Əbədi Cə’d – Qıvrım (saçda) Cəhl – Cahillik Cəmil – Gözəl ______________________Milli Kitabxana_______________________ 360 Cərəs – Zınqırov Cifeyi-murdar – Murdar leş Cizginmək – Fırlanmaq, dolanmaq Cövşən – Zireh Cud – Səxavət Cuyəndə – Axtaran Cüda – Ayrı Cüllab – Şərbət Ç Çah – Quyu Çakər – Nökər Çar ənasir – Dörd ünsür(torpaq, hava, su, od) Çeşm – Göz Çeşməyi-heyvan – Dirilik bulağı Çələb – Tanrı Çəndan – O qədər Çəri – Qoşun D Dam – Tələ Damən – Ətək Damu – Cəhənnəm Dana – Bilici Danla – Sabah Dapu – Xidmət, qulluq Dar – Ev Daru – Dərman Darül-qürur – Qürur evi –Bu dünya mənasında Das – Oraq Deyr – Monastır, hücrə Dəgmə – Nadan Dəğəl – Fırıldaq Dəhan – Ağız Dəndan – Diş Dəni – Alçaq Dərban – Qapıçı Dəyyar – Sakin Dışrə – Çölə, xaricə Didar – Görüş Didə – Göz Dil – Ürək Dilfirib – Ürəkaldadan Diltəşnə – Ürəyiyanan Dimağ – Kəllə, beyin Diraz – Uzun Diriğ – Heyif, əfsus Dud – Tüstü Duxan – Tüstü Dun – Alçaq Dur – Uzaq Duş – Yuxu Duzəx – Cəhənnəm Dürc – Mücrü Düşvar – Çətin E Eyd – Bayram Eyn – Göz Eynəl-yəqin – Yəqin etmənin 2-ci (görmə) mərhələsi Eyü – Yaxşı Ə Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|