35
Soğuk su noktalarında yerinde yapılan ölçümler sonucunda
elde edilen verilere göre bu
kaynakların pH’lerinin 7.73 ile 7.03 (BSK-4) arasında değiştikleri belirlenmiştir. Bu
suların EC ve TDS’leri ise sırasıyla 656-1552 (BSK-4) µS/cm ve 1088-457.7 (mg/l)
olarak belirlenmiştir. Kaynak başında yapılan ölçümler bu kaynakların debilerinin 5
(BSK-4)-0.54 l/dk olduğunu göstermektedir.
Ayrıca bölgede Ağustos (2007) ayı içerisinde yapılan arazi çalışmasında mermerlerden
oluşan Maltepe ve Kozak Tepe eteklerinde birçok kurumuş kaynak noktası da
saptanmıştır.
(a)
(b)
Şekil 5.1 Bayramhacılı köyü batısında bulunan soğuk su kaynakları
BSK-1 (a), BSK-2 (b)
36
5.2.2 Sıcak ve mineralli su kaynakları
Kayseri iline bağlı, Nevşehir il sınırında bulunan Himmetdede kasabası civarında yer
alan Ecemiş ve Kızılırmak faz zonları kontrolündeki süreksizliklerden yaklaşık 34-46,5
o
C sıcaklıkla mineralli sular boşalmaktadır. Kızılırmak nehrinin Kuzey yamacında yer
alan bu kaynaklar KD-GB yönlü bir dizilim göstermektedir. Meteorik suların geçirimli
kuşaklar boyunca derinlere süzülmesi, jeolojik birimler içerisinde dolaşımı ve yükselimi
sırasında, su kayaç etkileşimi sonucunda kimyasal madde bakımından zenginleşerek ve
ısınarak süreksizlik düzlemlerinden yeryüzüne çıkmaktadırlar. Sıcak
ve mineralli
kaynakların rezervuarını Kırşehir metaforfik kayaçlarına ait bol kırık çatlaklı ve
karstlaşma gösteren mermerler oluşturmaktadır. Bütün sıcak suların çıkış noktalarında
traverten çökelimleri mevcuttur.
MTA tarafından yayımlanmış Jeotermal Kaynak Envanteri’ne (MTA, 2001) göre
Kayseri ilinin bilinen en yüksek sıcaklığa sahip jeotermal kaynakları olan söz konusu
sıcak ve mineralli su kaynaklarının tümünde, Bayramhacılı sıcak su kaynak alanında iki
adet olmak üzere, kaplıca tesisleri kurulmuştur. Çiftgöz hariç diğer kaynaklar özel
girişimciler tarafından işletilmekte ve özellikle yaz aylarında çevre illerden çok sayıda
ziyaretçi almaktadır.
5.2.2.1 Bayramhacılı sıcak ve mineralli suları
Bayramhacılı Köyü’ nün yaklaşık 1 km güneydoğusunda yer alan kaynak alanında iki
adet kaplıca ve bir adet Motel termal turizm amaçlı hizmet vermektedir.
Bölgenin en
büyük işletmesi olan Bayramhacılı kaplıcası (Şekil 5.2) bayanlar, erkekler ve özel
olmak üzere üç ayrı hamam, bir adet yüzme havuzu,
restoran, market ve
misafirhaneleriyle hizmet vermektedir. Kaplıca işletmecisinden edinilen bilgiye göre
kaplıcayı besleyen üç farklı çıkış noktası bulunan kaynak zamanla kurumuş ve sıcak su
ihtiyacı, eski kaynağın yaklaşık 500 m kuzeydoğusunda bulunan 100 m aralıklı iki adet
sondaj kuyusundan pompajla karşılanmaktadır.
37
Şekil 5.2 Bayramhacılı kaplıcası tesisleri (güneye bakış)
Kaplıcada Nisan ve Ağustos 2007 tarihlerinde yağışlı ve kurak dönem olmak üzere iki
kez gözlem yapılmış, her iki dönemde de bayanlar ve erkekler hamamlarından
kimyasal
amaçlı örnekler alınmış, yerinde ölçümler yapılmıştır. 41-44
o
C sıcaklıkta oldukları
tesbit edilen sular renksiz ve kokusuz olup boşalım noktasında gaz çıkışı
gözlenmemektedir.
Kaplıcaya 100 m uzaklıkta bulunan Bulut Motel, işletmecileri tarafından kullanma suyu
temini amacıyla açılan yaklaşık 80 m derinlikli kuyudan 21,5
o
C sıcaklıkta su elde
edilmiştir. Bu su noktasında da yerinde ölçümler alınmış ve kimyasal amaçlı örnekleme
yapılmıştır.
Bayramhacılı kaynak alanında bulunan üçüncü bir su noktası ise Bayramhacılı köyünün
doğusunda, Bayramhacılı kaplıcasının yaklaşık 250 m kuzeydoğusunda bulunan Yalı
Termal tesisleridir.
Yüzme havuzu, kamp tesisi, bayanlar ve erkekler hamamı ile hizmet
veren tesiste, konaklama imkanı yoktur.
38
Kaplıca yetkilerinin ifadelerine göre daha önce tesisin bulunduğu yerden boşalan
kaynağın kullanımına bağlı olarak zamanla debisinin düşmesi nedeniyle yine aynı yerde
açılan 30 m’lik sondajdan pompajla alınan su, tesisi beslemektedir.
46,5
o
C sıcaklığı ile Bayramhacılı bölgesinin en sıcak kaynağı konumunda bulunan Yalı
Termal Tesislerinde yerinde ölçümler alınmış ve kimyasal amaçlı örnekleme
yapılmıştır.
5.2.2.2.Tekgöz sıcak su kaynağı
Ankara-Kayseri karayolunun 2,5 km batısında Evliya
Tepe mevkiinde bulunan su
noktasında Tekgöz kaplıcası bayanlar ve erkekler hamamlarının yanı sıra konaklama
imkanı ile de yerli ziyaretçilere termal ve sağlık turizmi hizmeti vermektedir (Şekil 5.3).
Şekil 5.3 Tekgöz kaplıca tesisleri
Kaplıca yetkililerinden edinilen bilgiye göre hamamlar 9 l/s debili pompajla
beslenmektedir. Nisan ve Ağustos (2007) tarihlerinde yapılan gözlemlerde renksiz ve
kokusuz oldukları saptanan sularda gaz çıkışı gözlenmemiştir (Şekil 5.4).
Yerinde
yapılan ölçümlerde 39,8-40,5
o
C sıcaklıkta oldukları belirlenen sularda Nisan ve
Ağustos 2007 tarihlerinde yağışlı ve kurak dönem olmak üzere iki kez kimyasal amaçlı
örnekleme yapılmıştır.
39
Şekil 5.4 Tekgöz kaplıcasında sıcak su havuzu
5.2.2.3 Çiftgöz sıcak su kaynağı
Tekgöz kaplıcasının 1,5 km güneybatısında Arpaçukuru Dere’nin içerisinde bulunan
kaynak noktasında
geniş kapasiteli, birçok hamam ve konaklama tesisleri inşa edilmiş
olan Çiftgöz Kaplıcası tesisleri şu an kullanılmamakta olup harabe görünümündedir
(Şekil 5.5). Tesisler kaynak çıkış noktası üzerinde inşa edildiğinden, su çıkış
yeri/yerlerinde yeterli incelemeler yapılamamaktadır.
Şekil 5.5 Çiftgöz kaplıca tesisi (kuzeye bakış)