Microsoft Word Market strat v?r?qab?tli movqel?sdirm?doc


Qrem Huley, Con Sonders, Naycel Pirsi



Yüklə 7,84 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə44/345
tarix14.12.2017
ölçüsü7,84 Mb.
#15684
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   345

                                                                    Qrem Huley, Con Sonders, Naycel Pirsi  

104 


 

Birinci  amillər  dəsti  həmin  biznes  növünün  yerləşdiyi  bazarın 

ə

lverişli şəraiti ilə bağlıdır.  kinci amillər dəsti kompaniyanın mövqeyi və 



ya həmin istiqamətin gücü və ya zəifliyini müəyyənləşdirən meyarlardır. 

Bütün  bu  meyarlar  sonradan  bazarın  cazibədarlığı  və  ya  biznesin 

vəziyyəti  göstəricilərini  hesablamaq  üçün  istifadə  edilir.  Adətən,  onları 

biznes  istiqamətinin  investisiya  imkanlarını  əks  etdirən  3x3  matrisində 

yerləşdirirlər.  

Adətən, artım matrisi – xüsusi çəkidə olduğu kimi, kommersiya vahidləri 

sxemdə həmin biznes istiqamətində satış həcminə uyğun  diametrli və ya 

sahəli dairəciklər şəklində təsvir olunur. Bəzən dairəciklərin həcmi, 

biznesin həcmini deyil, bazarın həcmini əks etdirir, ştrixləşmiş hissə isə 

həmin biznes istiqamətinə məxsus nisbi bazar payına uyğun gəlir. 

 

Biznesin mövqeyi 

 

 



      Güclü               Orta                 Zəif 

 

 



 

 

Yüksək 



 

 

 



 

Orta 


 

 

 



 

 

Aşağı 



 

 

 



 

 

 

Şə

kil 3.8 GE kompaniyasının matrisi 



3.3.1. Digər adlar 

GE

  matrisi  bir  çox  digər  adlar  altında,  məsələn,  “çoxamilli  portfel 

matrisi” və ya “saxla-siqnal matrisi” adları ilə vüsət almışdır. GE matri-

sinin  təkmilləşdirilmiş  forması  olan  digər  anoloji  model  Shell  kompa-

niyasının  hazırladığı  və  kompaniyanın  rəqabətli  mövqeyi  ilə  bərabər 

biznes sektorunun perspektivini qiymətləndirməyə imkan verən “siyasətə 

istiqamətlənmiş  matrisdir”.    Həm  bu,  həm  də  digər  metodlar  ayrı-ayrı 

B

az

ar

ın

 c

az

ib

əd



ar

ğ

ı 



Ümumi 

cazibədarlıq 


Marketinq strategiyası və rəqabətli mövqeləşdirmə 

105


sektorlarda işləyən istənilən çoxsahəli müəssisələrə praktiki olaraq tətbiq 

oluna  bilər:  məsələn,  bu  həm  geniş  məhsul  və  ya  xidmət  assortimenti 

təqdim  edən  mühəndis  kompaniya  və  ya  müxtəlif  növ  elektrik  cihazları 

buraxan  ayrıca  biznes  sahəsi  olan  elektrotexnika  kompaniyası  ola  bilər. 

Ə

sas problem həmin matrisin oxlarını əmələ gətirən iki ölçmənin qiymət-



ləndirilməsidir.  Bunun  üçün  hər  bir  ölçmənin  əsasında  duran  amilləri 

seçmək və bir göstərici və ya kəmiyyəti almaq üçün onları birləşdirmək 

və qiymətləndirmək lazımdır. 

 

3.3.2. Amillərin aşkarlanması 

Hər bir kompaniya bazarı “cəlbedici” və ya biznesin vəziyyətini bazarda 

“güclü”  edən  amillərin  siyahısını  tərtib  etməlidir.  Təcrübə  göstərir  ki, 

cədvəl 3.1-də sadalanan amillər daha vacibdirlər. 

 

Hər  bir  amilin  əhəmiyyəti  ilk  növbədə  məhsulun  xarakterindən, 



istehlakçının  davranışından,  kompaniyanın  özündən  və  onun  fəaliyyət 

göstərdiyi  sahədən  asılıdır.  Misal  üçün,  kütləvi  istehlak  malları  üçün 

istehsalın aşağı maya dəyəri və bazara daxil olmaq üçün əhəmiyyətli ma-

neələr  biznesin  vəziyyəti  və  sahənin  cəlbediciliyi  üçün  vacib,  müəy-

yənedici  amillər  ola  bilər.  Daha  diferensiasiyalı  məhsullara  gəldikdə  isə 

(dəqiq ölçü cihazları, ixtisaslaşmış maşınlar və ilaxır kimi), istehlakçıları 

onların  texniki  yeniliyi,  dəqiqliyi  və  ya  məhsulun  digər  üstünlükləri 

maraqlandırır.  Nisbi  texnoloji  status  biznesin  vəziyyətini  müəyyən-

ləşdirən  əsas  element,  kompaniyanın  patent  müdafiəsi  olan  yeni  proses 

və  ya  texnologiyaları  “kəşf  edən”  olması  isə  bazarın  cəlbediciliyini 

müəyyənləşdirən həlledici amil ola bilər.  

 

Mühüm amillərin aşkarlanması istehlakçıların, rəqiblərin, bazarın 



xüsusiyyətlərinin,  xarici  mühitin  və  təşkilatın  özünün  dəqiq  öyrənil-

məsini  tələb  edir.  O,  həmçinin,  rəhbərin  fikrindən,  təcrübəsindən  həmin 

metodun  çatışmamazlıqlarının  qiymətləndirilməsindən  asılıdır.  Ümid 

edək  ki,  sonuncu,  rəhbərlik  tərəfindən  bəsit  ümumiləşdirmələrdən  yan 

qaça biləcək. 

 

Cədvəl 3.1 Biznesin vəziyyətinə və bazarın cazibədarlığına təsir edə



amillə

Bazarın cazibədarlığı                                                       

     Müəssisənizin statusu/vəziyyəti 

Bazar amilləri 

       


Ölçülər (dəyər, vahidlər və ya hər iki 

amil) 


      Pay (ekvivalent ifadədə)   

Ə

sas seqmentlərin ölçüləri 



      Əsas seqmentlərdə pay 

llik artım tempi: 

Bütövlükdə 

Seqmentlər üzrə 

Bazarda müxtəliflik 

       llik artım tempi: 

      Bütövlükdə 

      Seqmentlər üzrə 

      Çoxplanlı iştirak 

Qiymətə həssaslıq, xidmətin 

       Bazara təsir 



                                                                    Qrem Huley, Con Sonders, Naycel Pirsi  

106 


xüsusiyyətləri və xarici amillər 

Tsikliklik 

       Sizin satış həcmininzin geridə 

qalması və          ya qabaqlaması 

Fəslilik 

        


 

 

Fəaliyyət üçün hər şeyi təmin edən 



təchizatçıların bazar gücü 

       Təchizatçıların bazar gücü 

Satışı təmin edən təchizatçıların bazar 

gücü 


       Müştərilərin bazar gücü 

 

 



Rəqabət amilləri 

 

Rəqiblərin tipləri 

       Məhsullar anlamında uyğunluq,  

rəqabətqabiliyyətlilik, marketinq 

imkanları 

 

 



Tipin və tərkibin dəyişməsi 

       Servis, istehsal gücü, maliyyə 

sabitliyi, idarəetmə  

Bazara daxil olma və ondan çıxma 

yolları 

       Daxil olduğunuz və çıxdığınız 

seqmentlər 

Bazar payının dəyişməsi 

       Nisbi payın dəyişməsi 

Köhnəni əvəz edən yeni 

texnologiyaların meydana gəlməsi 

       Yeni texnologiyalara münasibətdə 

zəiflik 

nteqrasiyanın səviyyəsi və tipləri 

        Şəxsi inteqrasiya səviyyəniz 

 

 



Maliyyə-iqtisadi amillə

 

Mənfəətə əlavənin ölçüləri 



        Mənfəətin səviyyəsi 

Təsiri gücləndirən amillər, məsələn, 

miqyas artımından qənaət və təcrübənin 

yığılması 

        Miqyas və təcrübə 

Bazara daxilolma və ondan çıxma 

yolunda maneələr (maliyyə və qeyri-

maliyyə) 

        Bazara daxilolma və ondan çıxma 

yolunda maneələr (maliyyə və 

qeyri-maliyyə) 

Gücdən səmərəli istifadə 

       Gücdən səmərəli istifadə 

 

 



Texnoloji amillə

 

Yetkinlik və çeviklik 



      Dəyişikliklə bacarmaq qabiliyyəti 

Mürəkkəblik 

      Vərdişlərin mürəkkəbliyi 

Diferensiasiya 

      Texnoloji vərdişlərin tipləri 

Patentlər və müəlliflik hüquqları 

      Patent müdafiəsi 

stehsal proseslərinin lazımi 

texnologiyası      

       stehsal texnologiyası 

 

Ə

traf mühitin sosial-siyasi amilləri                                                                       



 

Sosial münasibətlər və meyllər 

 

Dövlət orqanlarının normayiv tələbləri 



və  qanunvericilik 

Nüfuzlu qruplar və hökumət 

nümayəndələri tərəfindən təzyiq 

Həmkarlar təşkilatına cəlbetmə və 

ictimai tanıma kimi insan amilləri 

          Kompaniyanın reaksiya göstərmə        

qabiliyyəti və onun çevikliyi 

       Sizin kompaniyanızın onları icra 

etmə qabiliyyəti 

        Kompaniyanızın müqaviməti 

 

        Sizin kompaniyanızın mövqeyi  




Yüklə 7,84 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   345




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə