Microsoft Word meyve terevez

 

 

223

Kələmi saxlamaq üçün anbarları 1-2, bəzən isə 3-4 mərtəbə 

tərəcələrlə (rəflərlə) avadanlıqlaşdırırlar. 

Ağbaş  kələmin orta gec və gecyetişən sortlarını uzun müddət 

saxlamaq olur. Uzun müddət saxlamaq üçün Zimovka, Amager, Belorus, 

Hədiyyə gecyetişən sortları, cənubda isə Likurişka, Krasnodar, Baqirski, 

Biryuçekut və s. sortlar yararlıdır. Kələm soyuğa davamlı bitkidir. Onu -

2

0

C-də saxlamaq olar. -1

0

C temperatur və 90-95% nisbi rütubət optimal 

şərait hesab edilir. 

Cənub, cənub-qərb və qərb zonalarında kələmi dərinliyi 0,2 m, eni 

1 m və hündürlüyü 0,5-0,7 m olan burtlarda saxlamaq daha yaxşıdır. 

Burtların uzunluğu 10-20 m, aralarındakı məsafə 4-5 m olur. 

Yaz-yay aylarında ağbaş kələmi süni soyutma ilə xüsusi anbarlarda 

saxlamaq lazımdır. 

Amager sortlu kələmin 3 m hündürlüyündə daqqasız, aktiv 

ventilyasiya ilə saxlanması çox yaxşı  nəticə verir. Bu zaman 1 ton 

məhsula 1 saatda 100 m

3

 hava verilir. Kələmi qarlama üsulu ilə  də 

saxlayırlar. 

Baş soğan mənfi 1-3

0

C temperaturda və 75-80% nisbi rütubətdə 

daha yaxşı qalır. Soğanı 16-20 kq tutumu olan lotkalarda və reşotkalarda 

35-50 sm qalınlığında yığıb saxlayırlar. Qarlama üsulu ilə saxlamada acı 

soğanlardan Bessonov, Arzamas və Rostov sortları daha yaxşı qalır. 

Sarımsağı  mənfi 1-3

0

C temperaturda və 75-80% nisbi rütubətdə 

saxlamaq məsləhətdir. 

Yaşıl göyərti tərəvəzlərini 0

0

C temperaturda və 95-97% nisbi 

rütubətdə saxlamaq lazımdır. Göyərti tərəvəzlərini soyuducularda və 

---

 

 

224

buzxanalarda saxlamaq daha əlverişlidir. Çünki belə halda onlar 

soluxmadan 1-2 həftə qala bilirlər. 

Qarpız, qovun, qabaq və  həmçinin pomidor, xiyar, badımcan və 

bibər mövsümi tərəvəzlərdir. 

Qarpız və yetişməmiş pomidoru 2-3 ay saxlamaq mümkündür. 

Qabaq və qovunları bütün qış boyu saxlamaq olar. Bibər, badımcan, göy 

qabaq və xiyarı uzun müddət saxlamaq olmaz. 

Xiyarı  qısa müddətdə 10-12

0

C temperaturda və 90-95% nisbi 

rütubətdə, qabağı isə 10-12

0

C temperaturda və 70-75% nisbi rütubətdə 

uzun müddət saxlamaq mümkündür. 

Qarpızı  3

0

C temperaturda və 80-85% nisbi rütubətdə saxlamaq 

məsləhətdir. 0

0

C temperaturda qarpız dadını itirir və çürüyür. Saxlamaq 

üçün Boqayev Muraşkası, Melmitopol-60, Don-39, Qalib-395, Bıkov-22 

sortları daha perspektivlidir. 

Qovunu 0-2

0

C temperaturda və 75-80% nisbi rütubətdə saxlamaq 

olar. Orta Asiyada qovunu aslı halda və ya xəndəklərdə saxlayırlar. 

Qovun əvvəlcə günəş altında bir az bürüşdürülür ki, onlar uzun müddət 

yaxşı qalsın. 

 

6.5. Meyvə və giləmeyvələrin saxlanılması 

 

Meyvələri soyuducuxanalarda, təbii hava cərəyanı olan anbarlarda və 

həmçinin tənzim olunan qaz mühiti şəraitində saxlayırlar. Meyvələrin anbarlara 

yığılması və saxlanılması şəraiti meyvənin keyfiyyətinə təsir göstərir. Saxlanılmaq 

üçün sağlam, zədəsiz və  xəstəliy olmayan meyvələr seçilir. Saxlanılma müddəti, 

həmçinin taranın, qablaşdırma materialının keyfiyyətindən asılıdır. Saxlanılmağa 

---

 

 

225

göndərilən mal qəbul məntəqəsində  və ya ekspedisiya şöbəsində çeşidləndikdən 

sonra anbara yığılır. Yığma zamanı anbarın qapı yerindən uzununa doğru 2 m 

enində keçid saxlanılır. Qalaqlar arasındakı məsafə 30 sm olmalıdır. 

Kağıza bükülmüş  qış  sortlu  alma  və armud anbarın daha içəri tərəflərinə, 

nisbətən az müddət üçün saxlanılanlar qapıya yaxın yığılmalıdır. Yeşiklər reykalar 

üzərinə qalaqlanır. Qalaqların hündürlüyü 2-2,5 m-dən çox olmamalıdır. 

Yadda saxlamaq lazımdır ki, meyvə  və  tərəvəz eyni anbarda saxlanıla 

bilməz. Yığılmış  hər qalağa pasport vurulur. Burada meyvənin adı  və sortu, 

gətirilmə tarixi, netto və brutto çəkisi, qəbul aktı üzrə keyfiyyəti, həmçinin təxmini 

saxlanılma müddəti göstərilir. Meyvələrin müxtəlifliyindən asılı olaraq, onların 

saxlanılma  şəraiti və müddəti də  dəyişir. Yuxarıda dediyimiz kimi, saxlanılma 

zamanı toxumlu meyvələrdə yetişmə davam edir. Yetişmənin birinci fazasında 

meyvənin  ət hissəsində sintetik proseslər gedir, lakin meyvə  hələ  bərk olur. 

Yetişmənin ikinci fazasında toxum hissə yetişir, sintez qurtarır və  əmələ  gəlmiş 

maddələrdə parçalanma gedir. Həmçinin anaerob parçalanma məhsullarından etil 

spirti alınır(saxlanılmanın ikinci dövründə). Beynəlxalq Standart Təşkilatı müxtəlif 

sort almanın saxlanılması üçün 0

0

C-dən yüksək temperatur məsləhət görür 

(pomoloji sortdan asılı olaraq, 0-1

0

C, 0-2

0

C və 3-4

0

C-dək). 

Tənzim olunan qaz mühiti şəraitində soyuducuda saxlanılan almalar üçün 

temperatur 2-4

0

C, nisbi rütubət isə 90-95% səviyyəsində saxlanılır. Toxumlu 

meyvələrin saxlanılması zamanı havada oksigenin və karbon qazının miqdarını 

tənzimlənməklə saxlanılma müddətini artırmaq olar. 

Bu saxlanma üsulunun mənfi cəhətləri də vardır. Belə ki, burada germetik 

kameralardan istifadə etmək lazım gəlir. Eyni zamanda kamera açılarkən bütün 

partiya mal realizə edilməlidir. Hazırda isə bizim ölkəmizdə meyvənin 

saxlanılmasından əvvəl onların polietilen kağızlara bükülməsi tətbiq olunur. Belə 

şəraitdə müxtəlif meyvələrin xüsusiyyətləri nəzərə alınmalıdır. Ümumiyyətlə, 

saxlanılma zamanı almanın tərkibində olan saxaroza və turşuluqda çox 

dəyişikliklər baş verir. Alma öz əvvəlki turşuluğunun 30-60%-ni itirir. Yetişmənin 

---