www.ziyouz.com
kutubxonasi
16
barcha amru nahying jo‘b. Chun bazmda tana’um oz bo‘ldi, alar ishi istig‘nou noz bo‘ldi. Ne’mat
degan nimaki tamom yo‘q bo‘ldi, alarning ko‘ngli sendin tamom to‘q bo‘ldi. Agar yillar bahra
olibdurlar ehsoningdin, oshnolig‘ bermay o‘tarlar yoningdin. Oz olsalar nosipos, ko‘p olsalar
haqshunos. Aksari fosiq va badxo‘y va qolg‘oni kajtab’u durushtgo‘y. Harakotlari tuzuksiz so‘zlaridek
va kalimotlari hashv va mahalsiz nozlaridek. Vafo alar tab’idin maslub, vafo ahli olida mardud va
manqub. Mug‘anniy vafosiz, kungir hayosiz. Agar yillar rioyat qilibsen va hamxonadur, bir qatlaki
bermading - begonadur.
Er suratida shohidedur tannoz va muloyim kisvatida mufsidedur xona barandoz. Xavosqa
dilfirebedur savt
46
va nag‘am
47
bila, avomg‘a rohzanedur tablu alam bila.
Nazm:
Kishiga bo‘lmasun bu fitna duchor
Ki, unidin najoti tayri uchor.
Yonsa qo‘nmoqqa tabl urar har dam,
Kim o‘shul qushqa ko‘prak o‘lg‘ay ram.
Yigirma uchunchi fasl
QISSASOZ VA QISSAXONLAR ZIKRIDA
Qissasoz - bekor va qissaxon - harzaguftor; har kim ma’junnok yo bangi, ko‘nglida aning
ma’rakasi ohangi. Biyik un bila ovuch qoqmog‘i har dam, xirad va ozarm qushlari topmoq uchun ram.
Harakotidin zohir telbalar atvori va kalimotidin bohir usruklar shiori. Teva qumalog‘in sotarda qand
deguvchi, ma’rakasidag‘i mu’taqidlari ani sotqun olib yeguvchi.
Bayt:
Kishikim bo‘lmag‘ay ma’junu qandining Xaridori,
Oning hangomasi birla tuzalmas hech bozori.
Yigirma to‘rtunchi fasl
NASIHAT AHLI VA VOIZLAR ZIKRIDA
Voiz kerakki, «qolalloh»
48
so‘z aytsa va «qola rasululloh»
49
muxolafatidin qaytsa, xudo va rasul
yo‘lig‘a qadam ursa. O‘zi kirgondin so‘ngra nasihat bila elni ham kivursa. Yurumagon yo‘lga elni
boshqarmoq, musofirni yo‘ldin chiqormoqdur va biyobong‘a keturmak va bodiyada iturmakdur.
Usrukki, elga buyurg‘ay xushyorliq - uyquvchidekdurki, elga buyurg‘ay bedorliq Uyqusida so‘z degan
jevligon bo‘lur va degondek qilmoq ne degon bo‘lur.
Va’z bir murshid va ogoh ishidur va aning nasihatin qabul etgan maqbul kishidur. Avval bir yo‘lni
bormoq kerak, andin so‘ngra elni boshqarmoq kerak. Yo‘lni yurmay kirgan itar va g‘ayri maqsud
yerga yetar.
Voiz uldurki, majlisig‘a xoli kirgan to‘lg‘ay va to‘la kirgan xoli bo‘lg‘ay. Voizkim, bo‘lg‘ay olim
va mutaqqiy - aning nasihatidin chiqqan shaqiy. Ulki, buyurub o‘zi qilmag‘ay, hech kimga foyda va
asar aning so‘zi qilmag‘ay. Nazoirxon bila surguvchi maqol - dastiyor bila yirlag‘uvchi qavvol.
Alisher Navoiy. Mahbub ul-qulub
www.ziyouz.com
kutubxonasi
17
Qit’a:
Voizki, dastyorsiz o‘lmas suxanguzor,
Anga yorodu
50
munga ayolg‘uvchi
51
hukmi bor.
Tengri so‘zin ayolg‘uvchi bo‘lmay dey olmag‘ay,
Bir soz bo‘lsa ham kerak ul qilg‘ay ixtiyor.
Dostları ilə paylaş: |