www.ziyouz.com
kutubxonasi
13
Ruboiy:
A’lolaridur nedinki dersen a’lo,
Adnolari ham barcha danidin adno.
Avsatlarikim, hech nimaga yaramas,
Bilkim, nafas urmamoq alardin avlo.
O‘n yettinchi fasl
KOTIBLAR ZIKRIDA
Kotib shuaro so‘zining varaqnigoridur va so‘z maxzanining xazonadori. Xozin hunari amonat
bo‘lur va tasarrufi xiyonat bo‘lur.
Aminki, xiyonatg‘a mansub bo‘lg‘ay va o‘z hunarida ma’yub bo‘lg‘ay, andoqning ilgi qat’i xo‘b
bo‘lg‘ay. Yaxshi xat va nuqtadin safhag‘a jamol, andoqki, yaxshi yuz safhasig‘a xattu xol. Xushnavis
kotib so‘zga oroyish berur va so‘zlaguvchiga osoyish yetkarur. Roqimki, raqami rostdur, rostlar
ko‘ngliga qabuliyati bexost. Muharrirki, tahriri tuz pisandidadur, agar bir bayt bitir, agar yuz. Agar xat
surati noxushdur ma’ni xayli andin mushavvashdur.
Xushnavis hamkim, sahvi ko‘p bo‘lg‘ay ilgi falaj illatig‘a jo‘b bo‘lg‘ay. Ulki, bejo nuqta bila
«habib»ni «habis» qilg‘ay va «muhabbat»ni «mehnat» - aningdek habisi mehnatzadag‘a yuz la’nat.
Yamon xatg‘a g‘alati behisob, qarriyi masxara soqolig‘a xizob. Ul xatni qirqib mabrazg‘a tashlag‘oli
yaxshi va iyasini moliki do‘zax jahannamg‘a boshlag‘oli.
Mahbubdin maktubkim, ham xati xo‘b bo‘lg‘ay va ham mazmuni xo‘bjong‘a uldur marg‘ub va
ko‘ngulga uldur matlub. Xati yamon ham bo‘lsa yamon emas, muhib mahbub xatini yamon demas.
Yamon kotib manzili qalamdonidek choh aro bo‘lsun, qalamidek boshi yaro va yuzi qaro bo‘lsun.
Bayt:
Qaysi bir kotibki, ul so‘zga qalam surgay xilof,
Ul qaro yuzluk boshi bo‘lsun qalam yanglig‘ shikof.
O‘n sakkizinchi fasl
DABIRISTON AHLI ZIKRIDA
Maktabdor begunoh ma’sumlarg‘a jafokor. Atfol azobig‘a rog‘ib va alar ta’dibig‘a murtakib. Zoti
bemadoro, dimog‘i po‘lod va ko‘ngli xoro. G‘azabdin qoshida chin, gunahsizlar bila oyini xashu kin.
Ko‘pragida tab’ g‘ilzati va tama’ illati padidor va aql qillatig‘a giriftor. Ammo tavsani atfol ta’bini jafo
bila rom qilg‘uvchi, nohamvor sig‘or tavrig‘a siyosat bila andom berguvchi. Agarchi xo‘ylari
durushluqda namoyondur, ammo atfol nohamvorlig‘i islohig‘a irik suhondur.
Aning ishi odamdin kelmas, qaysi odamki, dev qila olmas, har qattig‘ kishini bir tifl muhofazati
ojiz etar, ul bir surukka ilm va adab o‘rgatgay, anga ne yetar. Oncha borkim, ul qavmning idroku fahmi
oz tushar, andoq kishiga yuz muncha mashaqqat ne bushar. Har taqdir bila atfolg‘a haqqi ko‘pdur, agar
podshohliqqa yetsa va anga qulluq qilsa xo‘bdur. Shogird agar shayx ulislom, agar qozidur, agar ustod
andin rozidur - tengri rozidur.
Alisher Navoiy. Mahbub ul-qulub
www.ziyouz.com
kutubxonasi
14
Bayt:
Haq yo‘lida kim senga bir harf o‘qutmish ranj ila,
Aylamak bo‘lmas ado oning haqin yuz ganj ila.
Dostları ilə paylaş: |