Microsoft Word orenovani sarchevi doc



Yüklə 2,53 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə132/135
tarix24.12.2017
ölçüsü2,53 Mb.
#17064
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   135

mari   wereTeli 

410


marjori uordropi (saqarTveloSi imogzaura 1894-1895 

wlebSi — m.w.) kargad icnobs saqarTvelos istorias, amitomac 

ruseTs dampyrobel qveynad ganixilavs. istoriuli eqskursi 

publicistur saTqmels kidev ufro Seuferadeblad da mamxi-

leblad amkveTrebs: `ruseTi qristianuli qveyanaa, romelsac 

dasaxmareblad mimarTa erekle II-m, roca TiTqmis moiSuSa 1795 

wlis aRa-mahmad-xanis sastiki laSqrobis Sedegad miyenebuli 

Wrilobebi, iseTive mtrad moevlina saqarTvelos, rogorc mah-

madianebi. ruseTi ganzrax cdilobda qarTuli enis amoZirkvas, 

aikrZala misi swavleba skolebSi. mxolod rogorc ucxo enas ise 

aswavlidnen da isic dawyebiTi skolis farglebSi. rogorc 

dapyrobilT, TviT garusebulebsac ki, rusebi zizRiT ekidebi-

an~ (uordropi 2012:44).  misi TqmiT: `Zlieri eri fexqveS qelavs 

mcire eris erovnul cxovrebas, Tavisuflebas da uZvirfases 

ideebs~ (uordropi 2012:45). 

 1922 wels Jurnal `lomisSi~ gamoqveynebul artur laisti-

sadmi miZRvnil werilSi `kargi evropieli~ konstantine gamsa-

xurdia werda: `mTel saukunes batonobda imperialistebis ru-

seTi saqarTveloSi da maCveneT maTi erTi wigni saqarTveloze, 

romelSic imdeni codna da siyvaruli gamokrTodes, rogoric 

artul laistis `qarTvel xalxSi~ ("Das Georgische Volk"). amieri-

dan saqarTvelo ar iqneba arc kurorti da arc restorani, ro-

melSic ucxoelebi movlen, dastkbebian Cveni stumarTmoyvare-

obiT da wavlen. Tu aqamde yovel gadamTiels qarTvelebi xvde-

bodnen xelebgaSlili, amieridan Cven iseT ucxoelebs davafa-

sebT, romelnic Cvens amags daafaseben~. 

artur laisti 1884 wels Camovida saqarTveloSi. misi pirve-

li samogzauro STabeWdilebebi asaxulia teqstiT `saqarTve-

loSi~ (kerZod,  `kolxidaSi — pirvelad saqarTveloSi~, gv.201-

223. aseve, avtoris dakvirvebebi saqarTvelos Sesaxeb gadmoce-

mulia sxvadasxvagvarad  dasaTaurebul monakveTebSi — m.w.), ro-

melic Sesulia wignSi `saqarTvelos guli~. artur laisti kon-

kretulad arsad msjelobs saqarTvelos saxelmwifoebrivi 

 

statusis Sesaxeb, mas eTnografiuli da kulturuli sivrce uf-



ro ainteresebs, Tumca istoriul peripetiebze saubrisas yu-

radRebas amaxvilebs damoukideblobisaTvis qarTvelTa brZo-




me-19 saukunis evropel mogzaur-avtorTa publicistur-dokumenturi 

narativi saqarTvelos Sesaxeb da misi Tanamedrove interpretacia

411

laze da Tbilisis daTvalierebisas dasZens: `saqarTvelos uka-



naskneli mefis iraklis sasaxlisa da ramdenime nagebobis garda 

TbilisSi aRaraferi gviambobs qveynis samxedro da saxelmwifo 

Zlierebis Sesaxeb~. iqve dasZens: `qarTuli eklesia SeerTebulia 

ruseTis marTlmadidebel eklesiasTan. maT wesebs Soris Semor-

Cenilia zogierTi Zveli gansxvavebulobani~ (laisti 1963:.221).  

baroni de bai saqarTvelos aneqsirebul qveynad moixseni-

ebs, Tumca SedarebiT pozitiur saburvelSi axvevs ruseTis 

rols da misias saqarTveloSi. wers: `am lamaz saqarTveloSi 

ruseTi, iseve rogorc sxvagan, bizantiis memkvidre gaxda, qris-

tianuli saberZneTis Rvawlis gamgrZelebeli da ganmaaxlebeli~ 

(de bai baroni 2011:54). mogzauri saqarTvelos `imperiuli gvir-

gvinis lamaz yvavils uwodebs~. 

qarTul-evropuli sivrciTi paralelebi, qveynis imJaminde-

li politikuri mdgomareobis miuxedavad,  saqarTvelos samya-

ros sruluflebian nawilad warmoCenas emsaxureba. isic unda 

aRvniSnoT, rom evropeli avtorebi kulturul orientirebzec 

amaxvileben yuradRebas. `dasavlur da aRmosavlur kulturaTa 

Soris winaaRmdegoba dRemde Zalian mwvavea, antagonisturia. 

vgoneb, erTaderTi adgili dedamiwis zurgze, sadac dasavlur 

da aRmosavlur kulturaTa Soris dapirispirebuloba TviT 

`rigiTi~ adamianebis donezec ki ar aris antagonisturi, saqar-

Tveloa~ — aRniSnavs levan bregaZe eseSi `evropa varT Tu azia?~ 

(lib.ge). is, rom saqarTvelo dasavleTisa da aRmosavleTis geopo-

litikur sivrceSi mdebare qveyanaa da misi kultura am niSanTa 

momcvelia, sayovelTaod cnobilia. `qarTveli ki TaviT fexe-

bamde abreSumisa da xaverdis tanisamosSi gaxveuli — es aris 

meCvidmete saukunis civilizacia, es aris venecia, sicilia, sa-

berZneTi~ — werda aleqsandre diuma „kavkasiaSi“ (diuma1964:114).  

me-19 saukuneSi, qveynis politikuri mdgomareobis Sesaty-

visad, SeiniSneba kulturuli veqtoris cvlilebac, rasac sa-

mogzauro teqstebic adasturebs: oliver uordropis azriT, 

qveynis politikuri idealebi dasavleT evropidan aris nasesxe-

bi: `ar arsebobs SemTxveva, roca xalxi feodalizmidan pirdapir 

liberalizmSi gadasuliyos. monarqTa SviliSvilebi — adamiane-

bi, romlebic TiTqmis meoTxedi saukunis ukan udidesi raode-



mari   wereTeli 

412


nobis ymebis mflobelebi iyvnen, axla demokratiuli ideebis 

mgznebare damcvelebi arian da xmamaRla acxadeben Tavadisa da 

glexis, mepatronisa da muSis Tavisuflebas, Tanasworuflebia-

nobasa da Zmobas~ (uordropi 2001:167) da daaskvnis: `es ar aris 

erTaderTi SemTxveva, raSic saqarTvelom zurgi aqcia azias da 

mklavebi gauSala evropas. parizuli moda, germanuli 

racionalizmi, inglisuri sporti da civilizaciis sxva 

monapovrebi iwyeben masze gavlenas~ (uordropi 2001:168).

yvela avtori aRniSnavs, rom Tbilisi aziuri qalaqic aris 

da evropulic. aseve, marjori uordropis dakvirvebiT `Tbili-

si erTdroulad aRmosavluric aris da dasavluric~ (uordro-

pi. 2012:25). Tumca, misive TqmiT, SeimCneva evropuli cxovrebis 

wesis gaZliereba, rom TbilisSi uamravi adamiani imoseba evro-

puli tansacmliT. `zRapruli qveyanaa”, — am sityvaTa SeTanxme-

biT, norvegieli mwerlis — knut hamsunis msgavsad gamoxata mar-

jori uordropma Tavisi damokidebuleba saqarTvelos mimarT.  

artur laistsac qalaqis evropuli nawili moswons: `aq SeiZ-

leba dagaviwydes,  rom aRmosavleTSi imyofebi~ (lais-

ti:1963:216); `xolo qalaqis Zvel nawilSi azia sufevs sxvadas-

xvagvari, Wreli da gaqvavebuli TaviseburebebiT~ (laisti 

1963:209).

am SemTxvevaSi `Wreli da gaqvavebuli Taviseburebebi~ aziu-

ri kulturis  amsaxveli metaforebia. aq erTgvari paraleli Se-

iZleba davZebnoT artur laistis didi megobris — ilia WavWava-

Zis statiasTan `azia, winaT da axla~. mwerali imdroindel evro-

pas  azias  adarebs da aziis CamorCenis mizezebs  Semdegnairad 

ganmartavs: `rogor moxda, rom erT dros `civilizaciis akvnad

Seracxuli,  axla  didi  xania,  `Crdil i~ mimdgara. xelosnobiT, 



mecnierebiT, xelovnebiT evropam pirSi Cala gamoavlo am mo-

xucs qveyanas da axla azieloba aRar aris Tavmosawonebeli. ra 

aris aseTi CamorCenis mizezi? dasmul kiTxvas ilia Tavadve pa-

suxobs: warmateba imis ki ar aris, vinc marto Tavis avkargiano-

bas Sehxaris, vinc dRes miRweuls uerdeba, aramed imisia, vis-

Tvisac dRevandeloba xidia xvalisTvis. warmateba gamrjesi, 

mxnesia — amisTanad aRmoCnda evropeli. is aris d es qveynis uR-

lis mweveli da patroni. mas yvelaferi aqvs — mecniereba, Wkua 




Yüklə 2,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   135




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə