Microsoft Word orenovani sarchevi doc



Yüklə 2,53 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə131/135
tarix24.12.2017
ölçüsü2,53 Mb.
#17064
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   135

me-19 saukunis evropel mogzaur-avtorTa publicistur-dokumenturi 

narativi saqarTvelos Sesaxeb da misi Tanamedrove interpretacia

407

viwro eTnografiul Tu geografiul farglebs da masSi CarTu-



li mogonebebis, legendebis, literaturuli nimuSebisa da, zo-

gadad, teqstis kompoziciuri mravalferovnebisa da mraval-

mxrivobis gamo moeqca Cveni dakvirvebis arealSi.  

 

samogzauro teqstebis publicisturi narativis zogadi 



qarga Semdegnairad SeiZleba CamovayaliboT: is moicavs peri-

ods me-19 saukunis 50-iani wlebidan saukunis dasasrulamde. aq-

ve aRvniSnavT, rom es periodi ar iyo erTgvarovani. 50-iani wle-

bis bolos (diumas mogzaurobis dros — m.w.) TiTqmis mTavrdeba 

kavkasiis dapyrobis procesi. saqarTvelo ruseTis imperiis ax-

ladSeerTebuli koloniaa, amdenad, sazogadoebriv-politiku-

ri da kulturuli realobis yvela im niSnis matarebelia, rome-

lic ki SeiZleba axasiaTebdes aseT mdgomareobaSi myof qveyanas. 

60-iani wlebidan viTareba icvleba da dgeba `didi moZraobis 

xana~, rogorc TergdaleulTa kulturtregeruli moRvaweobis 

Sedegi.

`qarTveli eris dezintegraciuli movlenebi, romlebic 



gvian SuasaukuneebSi daiwyo, XIX saukuneSic grZeldeboda. es 

procesi emTxveva saqarTvelos erTiani saxelmwifos daSlas, 

qveynis daqucmacebasa da saxelmwifoebriobis dakargvas. marTa-

lia, ruseTis imperiaSi saqarTvelo teritoriulad gaerTianda, 

magram oficialurad aRarsad ar ixsenieboda qveynis saxeli 

`saqarTvelo~. qarTul eklesias waerTva avtokefalia (1811) da 

aikrZala qarTuli wirva-locva. qarTuli marTlmadidebeli ek-

lesia rusuli marTlmadidebeli eklesiis nawilad iqca. skole-

bidan ganidevna qarTuli ena~ (TofCiSvili 2002: 14).  

vnaxoT, rogor asaxes evropelma avtorebma  zemoT moxmo-

bil amonaridSi warmoCenili istoriuli viTareba.  

amgvarad, aleqsandre diumam saqarTveloSi imogzaura 1858 

wels, kavkasiis omis damTavrebis miwuruls. misi `kavkasia~ 

acocxlebs epoqis dokumentur suraTs.  mniSvnelovania geogra-

fiuli da eTnografiuli aRwerebi, situaciebi, epizodebi, pasa-

Jebi, rac, kavkasiis omis mZime fonis miuxedavad,  mwerlis xel-

werisaTvis damaxasiaTebel feierverks qmnis, ris gamoc ikiTxe-

ba wigni esoden laRad da didi interesiT. ar SeiZleba ar dave-

TanxmoT diumas `kavkasiis~ winasityvaobis avtors, cnobil mec-



mari   wereTeli 

408


nier akaki gawerelias, rom `al. diuma ZiriTadad rCeba mwerlad 

romantikosi-beletristis niadagze, romlisTvisac gamonakli-

si ufro sayuradReboa, vidre Cveulebrivi da tipiuri~ (diuma 

1964:5). rogorc  imave winasityvaobaSia aRniSnuli: `diumam ver 

dainaxa imdroindeli saqarTvelos socialur-politikuri 

cxovrebis Sida sarCuli~ (diuma 1964:5). Cveni dakvirvebiT, aseTi  

mizani mas aSkarad ar  aqvs da verc eqneboda. verc imas vityviT, 

rom  mwerali-mogzauri saqarTvelos imdroindel sinamdviles 

gverds uvlis.  diuma uTuod qmnis zogad-dokumentur fons

warmoaCens epoqis gamWvirvale suraTs da im processac, rome-

lic ruseTis imperiis mier kavkasiis dapyrobas mohyva. igi aSka-

rad ar msjelobs  saqarTvelos aneqsiis Sesaxeb, ufro neitra-

luri  damkvirvebelia, Tumca calkeul epizodebs miRma poli-

tikuri da socialuri suraTi uTuod ikveTeba. mag.: diuma  Cveu-

li, rainduli SeupovrobiT cxeniT aivlis moyinul, saxifaTo 

gzas da ixilavs gelaTs. mravlismTqmeli  frazebiT afasebs na-

naxs:  `eklesiis SigniTa nawili saerTod usufTao, sevdiania da 

mkvdari. masSi igrZnoba dacemuli qveyana~ (diuma 2009: 273) 

(dacemuli anu dakninebuli, dapyrobili qveyana — m.w.). 

saqarTveloSi ruseTis politikas  aleqsandre diuma, ro-

gorc aRvniSneT, publicisturi gansjiT ar exeba. unda daveTan-

xmoT akaki gawerelias, rom: `diuma beletristis istorizmi 

sruli fiqciaa, saintereso epizodi, utrirebuli da gazviade-

buli, warmtaci da dinamiuri ambebiT mdidari fabula, ai, CarCo, 

romelSic mwerali aTavsebs calkeul mxatvrul suraTebs~ 

(diuma 2009:6), Tumca koloniuri omis sisastikes igi am 

 

`warmtaci da dinamiuri ambebiT mdidar fabulaSi~ gverds ar 



uvlis da kavkasiis momavalze dafiqrebuli daaskvnis: `indus-

tria Semoitans civilizacias, xolo civilizaciis Sedegad iqne-

ba mSvidoba~ (diuma 2009: 337).  

socialuri fonis simZime `kavkasiaSi~ aSkaraa, avtors Tval-

Si xvdeba rogorc  ekonomikurad daqveiTebuli qarTuli aris-

tokratiis mdgomareoba, ise dabali fenebis siduxWire, rac ga-

moxatulia frazebiT:. `simdidre ZonZebSi gaxveula~ (diuma 

2009:418), `ukiduresi gaWirveba da siRatake,~ `saSineli siRata-

ke~ (diuma 2009:415) da sxv. 



me-19 saukunis evropel mogzaur-avtorTa publicistur-dokumenturi 

narativi saqarTvelos Sesaxeb da misi Tanamedrove interpretacia

409

saqarTvelos damoukidebel respublikaSi inglisis sru-



luflebiani warmomadgeneli 1919-1921 wlebSi, ingliseli dip-

lomati, mTargmneli da sazogado moRvawe oliver uordropi  

saqarTvelos bolSevikuri okupaciis Semdeg, inglisis agentad 

wodebuli, Serisxuli aRmoCnda, ris gamoc misi SesaniSnavi wigni 

`saqarTvelos samefo~ karga xans tabudadebuli iyo.  

movlenebis oliver uordropiseuli  gansja  xasiaTdeba Ria 

saxeldebiT. Tu diumas SemTxvevaSi Txroba me-19 saukunis 50-ia-

ni wlebis politikuri simZimis Sesaferisia, `saqarTvelos 

samefo~, rogorc gviandeli teqsti (londonSi gamoica 1888 

wels — m.w.),  mkveTri publicisturi aqcentebiT aris aRbeWdili. 

wignis erT TavSi, romelsac `saqarTvelos politikuri 

mdgomareoba~ ewodeba, oliver uordropi Seufaravad acxadebs, 

rom saqarTvelo imJamad ruseTis imperiis nawilia da rom `ru-

seTis sazRvrebSi arian xalxebi, romlebic Tavisi istoriuli 

mniSvnelobiTa da inteleqtualuri cxovrebiT arafriT Camou-

vardebian gabatonebul ers~ (uordropi 2001:160). ruseTis po-

litikas saqarTveloSi oliver uordropi `ufro da ufro gama-

Rizianebels~, aseve, `mkacrs~ uwodebs.

oliver uordropis azriT, ruseTs ar SeuZlia evropis sa-

nacvlo ekonomikuri ganviTareba SesTavazos saqarTvelos, anu 

ruseTis imperiis farglebSi saqarTvelos ekonomikuri progre-

si ver iqneba evropulis tolfasi. misi dakvirvebiT, amas, uwina-

resad, qarTvelebi grZnoben, radgan `rusebi ugulvebelyofen 

qveynis industriul da komerciul ganviTarebas,  amitom qar-

Tvelebs urCevniaT evropeli investorebis momsaxurebiT isar-

geblon. sxvebTan erTad rotSildebs ar daugvianiaT daenaxaT, 

rom amierkavkasiis Rvinoebi, wiaRiseuli da navTobi didi 

yuradRebis Rirsia~ (uordropi 2001:168). 

`saqarTvelos samefos~ avtori arsebuli realobis ganviTa-

rebis kanonzomierebis logikiT askvnis: `ruseTis politika, 

rogorc dampyroblis,  odesme aucileblad gaxdeba qarTvelTa 

protestis sagani: `Tu ruseTi odesme did omSi Caeba, saqarTve-

lo ueWvelad damoukideblobas gamoacxadebs da Seecdeba dari-

alis samxedro gzis dakavebas~ (uordropi 2001:168). 




Yüklə 2,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   135




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə