Microsoft Word Proqramlasd?rma dill?ri v? Informatikabenovse doc
Yüklə 0,68 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 6. nformasiyanın t ədqiqat aspektl əri
Iqtisadi informasiya sistemi obyektlərin fəaliyyətini adekvat (olduğu kimi) şə kildə əks etdirmək və idarəetmə funksiyalarını təmin etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Informasiya sistemlərinin tədqiq edilməsi məsələlərin müasir kompaterdə həllinin layihələndirilməsindən əvvəl həyata keçirilməlidir. Bu halda məsələlərin tərkibi və parametrləri, informasiyanın təsnifləşdirilməsi məntiqi səviyyədə onun quruluşu aşkar edilir.
texnologiyaları əsasında yaradılan informasiya sistemləri avtomatlaşdırılmış informasiya sistemləri adlanır. Avtomatlaşdırılmış iqtisadi informasiya sistemləri texniki, proqram, linqvistik və metodoloji vasitələr komplekslərindən təşkil olunmuş mürəkkəb bir sistemdir. Texniki vasitələrin tərkibinə fərdi kompüterlərdən başqa informasiyanın avtomatik ötürülməsi, qeyd edilməsi və əks etdirilməsi vasitələri də daxildir. Adi informasiya sistemlərindən fərqli olaraq avtomatlaşdırılmış iqtisadi informasiya sistemləri yalnız bir məqsəd üçün yox, müəyyən predmet sahəsi yox, müəyyən predmet sahəsi çərçivəsində istifadəçilərin müxtəlif məqsədlər üçün informasiyaya olan tələbatının ödənilməsinə xidmət edir.
iqtisadi informasiya sistemlərinin mütərəqqi avtomatlaşdırma və kompüter texnikası vasitələrinin yaradılması və tətbiqi konsepsiya sistemləri strateji informasiya mənbələrinə çevirməklə, bütün sahələrdə və idarəetmə səviyyələrində istifadə olunur. Məhz bunun sayəsində idarəetmə heyəti zəruri informasiyanı vaxtında əldə edə bilir, müəssisə (firma) və təşkilatlar qarşısında duran vəzifələrin uğurla yerinə yetirilməsi, onların fəaliyyətinin müvəffəqiyyətlə həyata keçirilməsi üçün əlverişli şərait yaratmaqla yanaşı, yeni məhsullar istehsalının və xidmət növlərinin mənimsənilməsi, əlverişli satış bazarlarının və layiqli partnyorların tapılmasını, məhsulların və xidmətlərin dəyərinin aşağı salınmasını və s. təmin edir. Avtomatlaşdırma vasitələri və yeni texnologiyaların tətbiqinə əsaslanan informasiya sistemləri iqtisadi informasiyanın işlənməsi və idarəetmə məsələlərinin həllinin insan-kompater sistemləri kimi qəbul edilir. Kompüter informasiya sistemlərinin fəaliyyəti ilə bağlı daha dolğun təsəvvür əldə edilməsi üçün orada həll edilən problemlərin və gedən təşkilati proseslərin mahiyyətini olduğu kimi dərk etmək lazımdır. Belə ki, bu cür sistemlərin fəaliyyəti nəticəsində düzgün idarəetmə qərarlarının hazırlanmasının təmin edilməsi üçün aşağıdakılar nəzərə alınmalıdır: - həll edilən idarəetmə məsələlərinin strukturlaşdırılması; - müəssisə (firma) və təşkilatın qərarlar qəbul edilməsi lazım gələn idarəetmə iyerarxiyasının səviyyəsi; - həll edilən idarəetmə məsələsinin hansı funksional sferaya aid olması; - tətbiq edilən informasiya texnologiyasının növü. Avtomatlaşdırma vasitələri və yeni kompater texnologiyalarına əsaslanan hər hansı bir informasiya sistemini şərti olaraq aşağıdakı sxem şəkildə göstərmək olar:
nformasiya sisteminin aparat və proqram hissəsi
Kompüter informasiya sistemində işin texnologiyası, kompüter sahəsindən kənarda fəaliyyət göstərən mütəxəssis tərəfindən də asanlıqla başa düşülür və özünün peşə fəaliyyəti proseslərinə nəzarət etmək, onları idarə etmək üçün uğurla ifadə oluna bilər.
Istehsalın idarə edilməsi prosesində dövr edən informasiyanın öyrənilməsi onun tədqiqinın ümumi metodlarına əsaslanır. Bu zaman informasiya üç aspektdə (praqmatik, semantik və sintaksis) tədqiq edilir. Informasiyaya praqmatik aspektdə baxıldıqda, idarəetmə prosesində qərarların qəbulu üçün informasiyanın praktik cəhətdən nə qədər faqdalı və qiymətli olması müəyyən edilir. Istehsalın avtomatlaşdırılmış idarəedilməsi sistemlərinin yaradılması zamanı informasiyanın praqmatik aspektdə öyrənilməsi istehlakçılar üçün informasiyanın zərurilik və kafilik dərəcəsini, faydalı informasiyanın həcmini, faydasız sənədlər külliyatının miqdarını və s. müəyyənləşdirməyə imkan verir. Informasiya həcmini, işlənmə saxlanma və verilmə tezliklərini və s. bilməklə informasiyanın işlənməsinin texniki vasitələrini hesablamaq olar. Informasiya semantik (mənaca) tədqiq edildikdə idarəetmə obyektinin vəziyyətini əks etdirən informasiyanın məzmununu açmağa və işarələr arasında olan münasibətlərinin və ölçü vahidlərinin mənaca öyrənilməsinə imkan yaranır. Informasiya semantik baxış iqtisadi göstəricilərin, obyektlərin təsnifatına, qarşılıqlı kodlaşdırma sistemlərinini yaradılmasına və beləliklə idarəetmədə baş verən hadisələrin, faktların, proseslərin və s. tam öyrənilməsinə imkan verir. Informasiyaya sintaksis aspektdə baxıldıqda onun məzmunu, mənası və istifadə edilmə xüsusiyyətindən asılı olmayaraq sistemdə işarələr arasında olan münasibətlər kəmiyyətcə müəyyənləşdirilir. Informasiyanın kəmiyyətcə qiymətləndirilməsi onun maşında işlənməsi texnologiyasının səmərəli seçilməsi və İnformasiyanın girişi Informasiyanın işlənməsi Informasiyanın çıxışı Əks əlaqə İdarəetmə heyəti və ya digər informasiya sistemi Yüklə 0,68 Mb. Dostları ilə paylaş:
|