Məşhur xeyriyyəçi Mahmud Ağa və naməlum muğam universiteti
225
Dəcəl uşaqlardan biri də mən idim. Məktəb direktorunun məni
görməyə gözü yox idi. Odur ki, atam mənim fikrimlə razılaşıb,
məni Ağası bəyə tapşırdı. Mən məktəbi buraxdıqdan sonra bir
gün M.Ə.Sabirə rast gəldim. O, məni görüb dedi:
- Cavan oğlan, deyəsən, məktəbi buraxmısan?
- Bəli, dedim – dərziliyi öyrənirəm. Sənət də yaxşıdır,
amma oxumaq da lazım idi, - deyə Sabir cavab verdi.
Burada məndən başqa dörd şagird də var idi. O vaxtın
savadlı adamlarından biri də bizim ustamız idi. O, qəzet və jur-
nalları həvəslə oxuyardı. Onun dükanı həmişə ziyalılarla dolu
olardı. Oxuduqlarını müzakirə edərdilər.
«Molla Nəsrəddin»
jurnalı təzə çıxmışdı. Hər
dəfə jurnalın təzə nüsxəsi
işıq üzü görəndə M.Ə.Sabir
də Ağaəli bəy Nasehlə gə-
lib maraqlı söhbətlər edər-
dilər. «Molla Nəsrəddin»
jurnalından başqa «Babayi-
Əmir», «Tutu» və bir çox
qəzet və jurnalları da oxu-
yub təhlil edərdilər.
Bir gün ustadım Ağa-
sı bəy Ağaəli bəy Nasehə
dedi:
- Bu jurnalda ən çox
sevdiyim «Hop-hop»dur.
Hayıf ki, mənasını başa
düşmürəm. Ağaəli bəy gü-
lümsəyərək, Sabirə baxıb
dedi:
- Biz də sizin kimi...
O vaxtdan məndə oxumağa, mütaliə etməyə böyük həvəs
oyandı, və dərslərimə davam etdim. Bu həvəs hal-hazırda da öz
Əbdülrəhman Əfəndizadə və
Məhəmməd Hadi
Seyfəddin Qəniyev, Səadət Veysova
226
gücünü itirməmişdir. Bundan başqa Məhəmməd Hadinin də
mənə köməyi az olmayıb. Şair Hadi mənim xalam oğlu idi,
məni çox sevərdi. 1918-ci ildə Gəncədə bir neçə ay onunla
olduın. O deyərdi:
- İnsanda gərək dünyagörüşü olsun. O da mütaliədən
asılıdır. Sənət ölməzdir, dünyagörüşü sönməz...
...Nəhayət, sovet hakimiyyəti illərində bir çox işlərdə
işlədim. 1928-ci ildən Şamaxıda açılmış Kirov adına dərzi
sexində müdir vəzifəsinə təyin edildim.
1930-cu ildə Müsavat partiyasının üzvü olduğuma görə
həbs olunmuşam. Bir müddət sonra azad edildim. Lakin
qardaşım Paşayev Soltan Həmid Şamaxıda hərbi komissar
işləyərkən 1937-ci il repressiya qurbanı oldu. 1966-cı ildə işdən
azad oldum. Həmişə zəhmətə alışan adam üçün ağır olan
işsizlik çətin oldu. Odur ki, gördüklərimi, eşitdiklərimi
cəmləyib, özümü toplayıb «Zadəgan» romanını yazmağa
başladım» (1966-1969).
Haşiyə: Azərbaycanın görkəmli yazıçısı Əzizə xanım
Cəfərzadə, “Aləmdə səsim var” trilogiyasını, Şamaxıda İsmayıl
bəyin evində onun gördükləri, eşitdikləri əsasında ərsəyə
gətirib.
İsmayıl bəy Fitdağlı 1992-ci ildə Şamaxıda vəfat edib. O,
həm də şair idi. Əsasən, Sabirsayağı yazırdı, şairin şeirlərindən
birini təqdim edirik:
Şairim, aləmə bax
(M.Ə.Sabirə)
Şairim, aç gözünü, qalx ayağa, aləmə bax,
Satirik şeirimizin ildırımı, bir daha çax!
Gördüyün əski cahandan qalmayıb əla əsər,
Məhv olub molla, seyid mərsiyəxan, sözləri şər,
Günbəgün şad edir qəlbimizi tazə xəbər,
Məşhur xeyriyyəçi Mahmud Ağa və naməlum muğam universiteti
227
Şairim, aç gözünü, qalx ayağa aləmə bax,
Satirik şeirimizin ildırımı, bir daha çax!
Oxuyub, alim olub Fatma, Tükəzbanlarımız,
Yeni səyyarələri fəth edir insanlarımız,
Uzadır ömrümüzü təbibi-loğmanlarımız,
Şairim, aç gözünü, qalx ayağa, aləmə bax!
Satirik şeirimizin ildırımı, bir daha çax!
İndi azadə qələm də sülhü tərənnüm eyləyir,
Bu azadlıq yolunda odlu şəfəqlər çiləyir,
Haqq, ədalət işini kürreyi-ərzə diləyir,
Şairim, aç gözünü qalx ayağa aləmə bax,
Satirik şeirimizin ildırımı, bir daha çax!
Bir şeir bayramını ünvanına ad eylədik,
Doğma Şirvanımızı nəğmələrlə şad elədik,
Şöhrətli şeirimizə biz səni ustad eylədik,
Şairim, aç gözünü, qalx ayağa, aləmə bax,
Satirik şeirimizin ildırımı, bir daha çax!
Mahmud Ağanın nəticələri,
Firidə və Əhməd Veysovun övladları
Bütünlükdə Mahmud Ağanın nəsil şəcərəsini əhatə
etmək, bura aid olan insanların hamısı haqqında ətraflı
məlumatları təqdim etmək qeyri - mümkündür. Ona görə də bə-
zi insanlar haqqında qısa da olsa yazmağı vacib saydıq. Firidə
xanımla Əhməd Veysovun 3 övladı olub: Zöhrab, Səadət və
Nelli. Bu üçlük həm də Qəmər xanımın nəvələridir.
Seyfəddin Qəniyev, Səadət Veysova
228
Veysov Zöhrab Əhməd oğlu hazırda həkim işləyir. Tiibb
Universietini bitirib, Moskvada Ümumittifaq Elmi Cərrahiyyə
Mərkəzində akademik Luvsanın yanında kurs keçib və onun
sevimli tələbəsi olub. Hazırda seçdiyi ixtisas üzrə çalışır, bir
oğlu və bir qızı var. Moskvada yaşayan qızı Yeganə xanımın da
bir qızı var. Oğlu isə hələ orta məktəbdə təhsil alır.
Veysova Səadət Əhməd qızı ixtisasca fizikdir,
Azərbaycanın əməkdar müəllimidir. İki oğul anasıdır. Böyük
oğlu Emil Qasımzadə Qahirə Universitetini bitirib, bir neçə
dildə sərbəst danışır, diplomatdır. Emilin Ayan və Aylin adında
iki övladı var. Səadət xanımın ikinci oğlu Tamerlan
maliyyəçidir, biznes sahəsində çalışır.
Veysova Nelli Əhməd qızı da həkim-terapevtdir. Nelli
xanımın iki qızı var. Lalə həkim, Leyla isə iqtisadçıdır. Maqsud
və Aydan adında iki övladı var.
Dostları ilə paylaş: |