378
həyat məlhəmi sayılan süd haqqında islami fikirlər hələ
14 əsr öncə “Qurani-Kərim”in ayələrində deyilmişdir.
Kitabda südün təkamülü, ana südünün möcüzəsi və
körpə uşaqların qidasında fizioloji, bioloji və müalicəvi
ə
həmiyyəti, süd və süd məhsullarının kimyəvi tərkibi
və qidalılıq dəyəri və pəhrizi əhəmiyyəti haqqında elmi
cəhətdən əsaslandırılmış məlumatlar vardır.
Ə
t və balıq insan qidasında ən əhəmiyyətli və
ə
vəzedilməz məhsuldur. Fizioloji normaya əsasən
insan gündə ən azı 190-200 q ət, 50-55 q balıq
yeməlidir. Kitabda ət və balıq yeyilməsinin islami
şə
rtləri geniş izah edilmişdir. Burada halal və haram ət
məhsulları, toyuq və digər quş ətləri, yumurta və
dəyərli qida mənbəyi olan balıq haqqında islami
dəyərlər ətraflı şərh edilir.
Insanların qidalanmasında bitki mənşəli məhsul-
ların, o cümlədən taxıl bitkiləri, çörək, meyvə-tərəvəz
və onların emalı məhsullarının fizioloji əhəmiyyəti
vardır. Çünki bitkiçilik məhsullarının tərkibində insan
orqanizmində asan həzm olunan şəkərlər, üzvi turşular,
mineral maddələr, vitaminlər və digər bioloji fəal
maddələr vardır. Bu baxımdan kitabda Quran mey-
vələri, o cümlədən zeytun, xurma, əncir haqqında ma-
raqlı məlumatlar verilmişdir. Ayrı-ayrı meyvə-tərə-
vəzlərin yeyilməsi haqqındakı hədislər də oxuculara
ə
həmiyyətli dərəcədə maraqlı olacaqdır.
Kitabda arı balı, onun əmələ gəlməsi, tərkibi,
müalicəvi əhəmiyyəti və balın insan orqanizminə
şə
fası təsnifat şəklində oxuculara çatdırılır.
Xörək duzu, şəkər və sirkə haqqındakı məlumatlar,
yemək-içməyin ədəbi və bunlar haqqında hədislər
oxucuda maraq yaradan dəlillərdir.
379
Islam dininin əsas ərkanlarından olan oruc haqqın-
dakı məlumatlar, o cümlədən Ramazanın mənası,
orucun tarixi, orucu pozan və pozmayan şeylər, imsak
və iftar yeməyi, Qədr gecəsi və bütün bunlara həsr olu-
nan hədislər maraqlı və tarixi məlumatlarla zəngindir.
Qida məhsulları ilə yanaşı müsəlmanın həyatında
haram hesab olunan şərabın günahları və şərab haqqında
hədislər, siqaretin zərəri haqqındakı məlumatlar da
maraqlı və gənclər üçün tərbiyəvi əhəmiyyət kəsb edir.
Qida məhsullarından, onların haram və halallı-
ğ
ından söhbət gedərkən “Qurani-Kərim”də ticarət haq-
qında olan ayələri də təfsir etmək, ticarət və alver haq-
qında olan kəlamları oxuculara çatdırmaq da
günümüzün vacib poblemlərindəndir.
Kitabın son bölmələrində ərzaq məhsullarının
qidalılıq dəyəri, balanslaşdırılmış qida normaları, qida
qəbulu mədəniyyəti, səmərəli qidalanmanın islami və
müasir prinsipləri geniş və dəqiq məlumatlar əsasında
oxucunun nəzərinə çatdırılmışdır.
Kitabdakı bütün yazıların əsas məzmununu və
elmi cəhətdən əhəmiyyətini qeyd edərkən yalnız bir və
ə
sas məqamı qeyd etmək lazımdır. Qida məhsulları və
qidalanma haqqında günümüzdə elmi cəhətdən bizə
məlum olan bütün məlumatlar haqqında 14 əsr öncə
“Qurani-Kərim”in
ayələrində
buyurulmuş
və
Peyğəmbərimizin (s.ə.v.) hədislərində deyilmişdir.
Kitabda oxuduğumuz bütün məlumatlar bizə
ə
sasən bir həqiqəti göstərir. Qida məhsulları və qida-
lanma haqqındakı “Qurani-Kərim”də qeyd edilən xə-
bərlərin hamısı günümüzdə elmi araşdırmalarla doğru
çıxmışdır. Bu məlumatların 14 əsr öncəki dövrün elmi
səviyyəsi və texnologiyası ilə izah edilməsi mümkün
380
olmamışdır. Əlbəttə, bu vəziyyət Quranın insan sözü
ola bilməməsinin çox aydın sübutudur.
Quran hər şeyi yoxdan yaradan və elmi bütün
varlıqları əhatə edən Uca Allahın sözüdür. Qida
məhsulları və qidalanma haqqındakı Quran ayələri bu
ilahi kitabın yeni möcüzələrini ortaya çıxarmaqdadır.
Insanın üzərinə düşən vəzifə isə Allahın göndərdiyi bu
ilahi kitaba sarılmaq və onu gündəlik həyatında, o
cümlədən düzgün qidalanmaqda özünə yolgöstərən
olaraq qəbul etməkdir.
Allah Təbarəkə Təala Quranda buyurur: “Bu nazil
etdiyimiz (Quran) mübarək bir kitabdır. Ona tabe
olun və Allahdan qorxun ki, bəlkə sizə rəhm
edilsin!” (əl-Ənam, 6/155).
Mənim qida məhsulları və qidalanma haqqındakı
“Qurani Kərim”in ayələrindən, Peyğəmbərimizin
(s.ə.v.) və imamların hədislərindən, eləcə də bu sahədə
yazılmış bir çox kitablardan və dövrü mətbuatda nəşr
olunan yazılardan əldə etdiyim dəyərli və məzmunlu
məlumatlardan öyrəndiklərim və bildiklərim əsasında
oxuculara çatdırmaq istədiyim hələlik bu qədər.
Ə
sl həqiqət tək Allaha məlumdur.
Ə
gər özümdən asılı olmayaraq səhvə yol
vermişəmsə Allah Təbarəkə Təala öz cəlalı hörmətinə
məni hifs etsin, bağışlasın. Şübhəsiz ki, Allah hər şeyi
eşidəndir, biləndir, bağışlayandır, mərhəmətlidir və
rəhm edəndir.
Vəssalamu əleyküm və rəhmətullahi və bərəkətuh.
Mart 2013 / Rubiül – Axir 1434
Dostları ilə paylaş: |