Microsoft Word S. Nergiz dissertasiya doc
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
4 Yeni təsərrüfatçılıq formalarının bərqərar olunduğu müasir dövrdə Azərbaycan iqtisadiyyatında qərar qəbuletmə proseslərində mövcud praktiki problemləri və nəzəri boşluqları nəzərə alaraq mövzunun araşdırlması zəruri hesab edilmişdir.
Тядгигатын мягсяди: Тядгигатын ясас мягсяди qərar qəbuletmə prosesinin ə sas xüsusiyyətlərinin araşdırılması və intellektual sistemlərin müəssisələrin qərar qəbuletmə prosesində təsir imkanlarının öyrənilməsindən ibarətdir. Тядгигатын предмети: Тядгигатын предмети кими intellektual sistemlər, qərar qəbuletmə prosesi, qərar qəbuletmə prosesində intellektual sistemlərdən istifadə olunmasının тядгиги чыхыш едир. Тядгигатын нязяри ясасларыны игтисад елми классикляринин, мцасир Гярб игтисадчыларынын ясярляри иля йанашы мцасир дюврдя рус вя Азярбайжан игтисадчы алимляринин тядгигатлары, щямчинин тядгигатчынын фярди йанашмасы тяшкил едир. Диссертасийанын йазылмасында игтисади нязяриййя, informasiya iqtisadiyyatı, informasiya cəmiyyəti, müəssisənin iqtisadiyyatı, intellektual sistemləri, biliklərə əsaslanan iqtisadiyyat вя диэяр елмлярин мцддяаларындан эениш истифадя едилмишдир. Тядгигатын методолоъи базасыны игтисад елминин ясасландыьы елми тядгигат методларынын эениш спектри вя проблемин тядгигиндя елми абстраксийа, тарихи вя мянтиги ялагя, индуксийа, дедуксийа, анализ вя синтез методларындан истифадя едилмякля фактлар йыьылыб-цмумиляшдирилмиш, онлар арасында ганунауйьун вя тясадцфи ялагяляр мцяййянляшдирилмиш характерик яламятляр ашкара чыхарылмыш, щямчинин мцасир инкишаф хцсусиййятлярини вя тямайцллярини изащ едян бир чох харижи юлкя алимляринин елми мцлащизяряли вя нятижяляри тяшкил едир. Елми йенилик: Маэистр диссертасийасынын елми йенилийи intellektual sistemlərin iqtisadi fəaliyyətdə rolu, müasir dövrdə qərar qəbuletmə prosesinin gücləndirilməsi perspektivlərinin tapılması, müəssisələrin qərar qəbuletmə 5 prosesinin gücləndirilməsinin iqtisadi nəticələrinin müəyyənləşdirilməsi və bu istiqamətdə intellektual sistemlərin tətbiqi барясиндя тяклиф вя тювсийялярин щазырланмасындан ибарятдир. Нязяри вя тяжрцби ящямиййяти апарылан тядгигатын ясас нятижя вя елми мцддяларындан тяклифляр вя тювсийялярдян, intellektual sistemlərdən istifadə edilməsi və müəssisələrin qərar qəbuletmə prosesində ondan istifadənin perspekivləri və problemlərinin юйрянилмясиндя лазыми модернляшdирмянин щяйата кечирилмясидир. Информасийа мянбяйи мцхтялиф бейнялхалг тяшкилатларын дюврц няшрляри, Азярбайжан Республикасы Дювлят Статистика Комитясинин, Мяркязи Банкын, Rabitə və nformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin, Игтисадиyyat və Sənaye Назирлийининин мялуматларындан ибарятдир. Ишин структуру вя щяжми. Апарылмыш тядгигат иши эириш, цч фясил, нятижя вя тяклифлярдян ибарятдир. Эиришдя ишин актуаллыьы, тядгигатын истигамятляри эюстярилир вя тядгиг едиляжяк проблемляр мцяййянляшдирилир. Magistr dissertasiya işinin birinci fəslində intellektual sistemlərin mahiyyəti və əsas xarakteristikaları, intellektual sistemlərin quruluşu və layihələşdirilməsi öyrənilmişdir. Magistr dissertasiya işinin ikinci fəslində qərar qəbuletmə prosesinin əsas özəllikləri və müəssisələrin qərar qəbuletmə prosesinə təsir edən amillər araşdırılmışdır. Dissertasiya işinin üçüncü sonuncu fəslində isə qərar qəbuletmə prosesini gücləndirilməsinə təsir edən intellektual sistemlərin layihələşdirilməsi mərhələləri və müəssisələrin qərar qəbuletmə prosesində intellektual sistemlərin iştirakının təkmilləşdirilməsi məqsədilə süni neyron texnologiyasından istifadə imkanları tədqiq edilmişdir. Işin sonunda isə məntiqi yekunu olaraq nəticə və təkliflər və ədəbiyyat siyahısı verilmişdir.
6 ЭИРИШ Bazar iqtisadiyyatı şəraitində hər bir müəssisənin son məqsədi təbii ki, daha çox mənfəət əldə etməkdir. Müəssisənin gəliri isə proqnozların dəqiqliyi və seçilmiş strategiyanın optimallığı sahəsində qəbul edilmiş qərarlardan əhəmiyyətli dərəcədə asılıdır. Belə qərarların effektivliyinin təmin olunması məqsədi ilə müəssisələr əksər hallarda müvafiq sahə üzrə ixtisaslaşmış mütəxəssislərə müraciət etməli olurlar ki, bu da mütəmadi xarakter aldıqda, əhəmiyyətli miqdarda maliyyə vəsaiti tələb edir. Təbii ki, oxşar xərclərə hər müəssisədə yol verilə bilməz. Bunun üçün də, belə müəssisələrdə mütəxəssisləri intellektual sistemlərin ən bariz nümunəsi olan ekspert sistemləri ilə “əvəz” edirlər. Ümumiyyətlə, iqtisadiyyatda intellektual sistemlər daha çox valyuta kursu, xammalın qiyməti, bazarda müəssisənin məhsullarına olan tələb, müəssisənin gəliri, işsizliyin səviyyəsinin və s. proqnozlaşdırılması məqsədilə istifadə olunur. Bir qayda olaraq, biznesin və istehsalın real məsələləri üçün dəqiq həll alqoritmləri mövcud deyil. Əvvəllər müəssisə rəhbərləri və ekspertlər belə məsələləri şəxsi təcrübə əsasında həll edirdilər. Müasir intellektual sistemlərin köməkliyi ilə qərarların effektivliyini əhəmiyyətli dərəcədə artırmağa imkan verən sistemlər qurulur. Məhz bu səbəbdən də təqdim edilən magistr dissertasiya işinin mövzusu öz aktuallığı ilə seçilir.
Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|