Microsoft Word Sahin Fazil. Yaponiya Sefernamesi doc
Yüklə 213,4 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Йапонийа сяфярнамяси
- Tokio, 26 fevral
- Şahin Fazil
- Йапонийа сяфярнамяси 193 Eşqimiz soyuqdan sətəlcəm olar
- (Bax: Divan, səh. 332-333)
- Йапонийа сяфярнамяси 195 Tokio, 26 fevral
- Çox tez-tez gülümsəyirlər. Xoş tə’sir bağışlamaq üçün, ürək açmaq üçün gülümsünürlər, qocalar da, cavanlar da
Йапонийа сяфярнамяси 191 Millət «böyüyəm» söyləmək ilə böyük olmaz, Dünyayə yapon əzmini göstərdi yaponlar. Kim görsə bu zənginliyi etməzmi təəccüb? Heyrətlərə saldı nə qədər fərdi yaponlar. Azər diyarım zərdi, Yapon mülkü də öylə, Torpaqları zər, özləri zərgərdi yaponlar. Sülh istəyi vardırsa da onlarda, ayıqdır, Cəng etməyə hər ləhzə səfərbərdi yaponlar. Rişxənd elədi yoxluğa sanki Naqasaki, Çox mə’rəkədən çıxdı, müzəffərdi yaponlar. Quş var havalanmır göyə, uçmur yuvasından, Şahin quşu tək göydə qanad gərdi yaponlar. Şairdi biri, qeyrisi alimdi, nə olsun? Şairsə də, alimsə də, əsgərdi yaponlar. Odlar elinin sevgisini öylə yetirdi, Şahinlə yapon sevgisi göndərdi yaponlar. Tokio, 26 fevral Şe’ri bitirdim və bir söhbət yadıma düşdü: Sırağagün prof.T.Kuroda ilə sağollaşarkən o, mənə dedi ki, iki ildən sonra İran tarixi ilə bağlı elmi konfrans Şahin Fazil 192 keçirmək niyyətindədir. Sonra əlavə etdi ki, səni mütləq də’vət edəcəyik. Dedim ki, gələrəm, amma isti fəsildə. Həqiqətən də bu gözəl diyara, sakuralar, samuraylar, kamikadzelər, özlərini vətən və xalq naminə xarakiri edənlər ölkəsinə yenə gəlmək istərdim. Amma isti vaxtda. Yadıma təxminən 30-40 il bundan qabaq Qubada raykom işləmiş yoldaş Səlimov Sadıq haqqındakı bir söhbət düşdü. Deyilənə görə, Səlimov hələ cavan bir partiya işçisi olarkən Mərkəzi Komitədə tə’limatçı vəzifəsində işləyirmiş. Bir gün vəzifəcə ondan böyük olan bir neçə partiya işçisi dağ rayonlarının birinə gedirmişlər. Bərk yağış yağır. Bir çayı keçərkən onların maşınının matoru sönür və qalırlar düz çayın ortasında. Özlərindən razı partiya işçiləri bir-birlərinin üzünə baxırlar: «Nə edək?». Onların biri vəzifəcə onlardan kiçik olan Səlimova üzünü tutub, deyir: «Səlimov, düş aşağı, maşını itələ». Səlimov bir sağa baxır, bir sola. Hər yan sudur, üstəlik də sel kimi yağış tökülür. Deyir: «Yoldaşlar, qurban olum sovet hökumətinə də, kommunist partiyasına da, amma quruda». Hə, indi yoldaş Səlimovun sözü olmasın, yenə həvəslə gedərəm Yaponiyaya, amma isti mövsümdə. Həqiqətən də, soyuğu xoşlamıram. Soyuq – soyuqluq yaradır. Soyuqluq – sevənləri bir-birindən ayırır. Vaxtilə soyuqluq və istilik barədə bir şe’r də yazmışam: Йапонийа сяфярнамяси 193 Eşqimiz soyuqdan sətəlcəm olar Gəlsin isti sevinc, getsin soyuq qəm, Soyuqluq göstərmə heç zaman mənə. Yoxsa, ömrüm boyu üşüyəcəyəm, Soyuqluq göstərmə heç zaman mənə. Bugün soyuqluğun əydi qamətim, Əyildi, düz yerə dəydi qamətim, Sənin istiliyin – istirahətim, Soyuqluq göstərmə heç zaman mənə. ...Soyuq adamların soyuq baxışı Səpələr başıma qüssə yağışı, Amandır, könüldən rədd elə qışı, Soyuqluq göstərmə heç zaman mənə. Sevgi güllənərsə – qışda da yay var, Məhəbbət olmayan sinədə vay var, İsti ürəyimdə isti haray var, Soyuqluq göstərmə heç zaman mənə. ...İstilik işıqdır, işıq – yaraşıq, Sevgi məş’əlindən saç mənə işıq, Yaxşı ki, Sibirdə yaşamamışıq, Soyuqluq göstərmə heç zaman mənə. O incə adətin qalıbsa əgər, Mənə məhəbbətin qalıbsa əgər, Odun, hərarətin qalıbsa əgər, Soyuqluq göstərmə heç zaman mənə. Şahin Fazil 194 ...Qəlbim qəhərlənər, gözüm nəm olar, Canda Şahdağdan da böyük qəm olar, Eşqimiz soyuqdan sətəlcəm olar, Soyuqluq göstərmə heç zaman mənə. Üzümüz, gözümüz, əlimiz donar, Dilimiz söz tutmaz, dilimiz donar. Tale bağçasında gülümüz donar, Soyuqluq göstərmə heç zaman mənə. Adam var – fikrində, xülyalarında... Adam var – nəzəri dünya varında, Şahinsə – istilik intizarında, Soyuqluq göstərmə heç zaman mənə, Heç zaman mənə. (Bax: Divan, səh. 332-333) Bəli, isti vətənimə qayıdışıma az qalır. Azərbaycanımın soyuğu da mənə isti kimidir. Artıq diyarımdan ötrü darıxmağım başlayıb. Bir müddət elə Yaponiya və yaponlar üçün də darıxacağam. Varsağı Tap onsuz, Di gəl, dinclik tap onsuz. Deyəsən darıxacaq Şahin Fazil yaponsuz. Йапонийа сяфярнамяси 195 Tokio, 26 fevral Sübh yeməyindən sonra Şaiqlə səhər gəzintisinə çıxdıq. Bu gözəl, yaraşıqlı, qapqara asfaltlı, tər-təmiz şəhəri yenə gəzməkdəyik. Hər tərəfə baxıram və heyrətlənirəm. İlahi, şəhər nə qədər səliqə-sahmanlı olarmış. Yerdə siqaret kötüyü bir yana, heç kibrit çöpü də yoxdur. Siqaret çəkənlər üçün küçələrdə xüsusi müəyyən olunmuş yerlər var. Dayan və nə qədər istəyirsənsə çək özünçün. Müəyyənləşdirilimiş bir bucaqda səbrlə dayanıb siqaret çəkən bu kişili-qadınlı yaponlar kimi. Yapon qadınları haqqında çox yazılıb. Həsən Seyidbəyli də yazıb. Yapon qadınları onu da ilhama gətirib: «Yapon gəncləri müasir geyimdə gəzirlər... Orta yaşlı və qoca qadınların çoxu kimono geyir... qadınların üzləri, baxışları qayğılıdır. İki qadın bir-biri ilə görüşəndə elə hal-əhval tutur ki, sanki bir-birindən utanır. Danışanda gülümsəyib yaşlarına yaraşmayan bir tərzdə gözlərini yerə dikirlər. Yaxın tanış olanlar da, qohumlar da ədəblə, həya ilə danışırlar. Çox tez-tez gülümsəyirlər. Xoş tə’sir bağışlamaq üçün, ürək açmaq üçün gülümsünürlər, qocalar da, cavanlar da. Xüsusən kişilərlə danışan qadınlar həddindən artıq nəzakət göstərirlər... Yaponiya qızları və qadınları çox məlahətli, çox nəcibdir. Onların üz quruluşundakı xüsusiyyətlərdən biri də odur ki, nəcib, məlahətli baxışları onları uşaq kimi mə’sum göstərir, bu da mənim xoşuma gəlirdi... buna görə də mən rastıma gələn hər qadına, hər qıza diqqətlə baxırdım. Müşahidə edirdim ki, onlara həddindən artıq diqqətlə baxanda dayanıb adama yüngülcə tə’zim edirlər... bu yapon qadınlarına xas olan Şahin Fazil 196 nəzakət qaydalarından biridir» (Həsən Seyidbəyli. Göst. kitab, səh. 34-35). Yapon qadını haqqında Lafkadio Xern adlı bir müəllif XX əsrin əvvəllərində yazmışdır: «Yaponiyanın ən gözəl estetik əsəri fil sümüyündən, bürüncdən, yaxud keramikadan hazırlanmış mə’mulat yox, qılınclar yox, bu ölkənin qadınlarıdır... şəxsi rə’yin boğulduğu, özünü qurban verməyin isə ümumi vəzifə e’lan edildiyi, şəxsiyyətin heç vaxt zahirdən deyil, daxildən inkişaf edə bildiyi bir cəmiyyət – yalnız belə bir cəmiyyət bu cür qadın yetişdirə bilərdi» (Lafkadio Xern. Yaponiya: təfsir etmək cəhdi, Tokio, 1904; Bax: Sakura budağı, səh. 132). Yapon qadınları haqqında «Sakura budağı»nın müəllifi ümumiyyətlə çox mə’lumat vermişdir. Əsərinin bir yerində isə belə yazır: «Qədim Çində üşaq vaxtından qızların ayaqlarını bintlə möhkəm bağlayırdılar ki, pəncələri böyüməsin. Orta əsrlərdə Avropada qadınlar özlərinə könüllü surətdə korsetlə işgəncə verirdilər. Yapon qadın isə nəinki təkcə belini, həm də sinəsini sıxır, döşlərini herbarinin səhifələri arasında sıxılan çiçək vəziyyətinə salır. Bu adət ona aparıb çıxarır ki, əgər Qərb ölkələrində qadınlar sinələrini açırlarsa, yapon qadınları arxadan boyunlarını açırlar. Hətta Amerika işğalı Yaponiya torpağına striptiz gətirib lüt qadın bədənini alver obyektinə çevirəndən sonra da yaponlar bir çox məsələdə özlərinin əvvəlki təsəvvürlərinə və zövqlərinə sadiq qalmışlar» (Sakura budağı, səh 131). V.Ovçinnikov yapon qadınlarını çox yaxşı öyrənən peşəkar bir jurnalist kimi sözünə belə davam edir: «Onlar (yapon qadınları – Ş.F.) peysəri, daha dəqiq desək, kürəyin boyunla birləşdiyi yeri qadın gözəlliyinin Yüklə 213,4 Kb. Dostları ilə paylaş:
|