BP
Azərbaycan
Şəfəq Asiman Dəniz Bloku 3D Seysmik Кəşfiyyat Tədqiqatı
Ətraf Mühitə Təsirlərin
Qiymətləndirilməsi
AETC/P140167_Rev03
11
Azərbaycan Respublikası tərəfindən qəbul olunmuş beynəlxalq sazişlər arasında hər
hansı münaqişə baş verərsə beynəlxalq sazişlərin təminatları tətbiq olunacaq.
Konstitusiya eyni zamanda (Bənd 39) hər bir insana sağlam ətraf mühitdə yaşamaq hüququ,
ekologiyanın vəziyyəti barədə məlumat əldə etmək və ətraf mühitlə bağlı qanunvericiliyin
pozulması nəticəsində yaranan şəxsin və ya mülkiyyətin zədələnməsi üçün kompensasiya əldə
etməyi təmin edir.
3.4 Hasilat Pay Bölgüsü Sazişi
Şəfəq-Asiman HPBS Xəzər Dənizinin Azərbaycan Sektorunda Şəfəq-Asiman yatağının birgə
işlənməsi üçün rəsmi öhdəlik sazişidir. ARDNŞ və Podratçı arasında imzalanmış bu saziş
Şəfəq –Asiman Layihəsinin bütün mərhələlərinə tətbiq olunur və (hələki tətbiq olunmayıb)
Azərbaycan qanunları tərəfindən təsdiq olunur. HPBS şərtləri altında Podratçı bütün HPBS
şərtləri üçün Şəfəq-Asiman dəniz yatağının kəşfiyyatı, işlənməsi və karbohidrogenlərin
hasilatı üçün hüquqları vardır.
HPBS bildirir ki, əməliyyatların həyata keçirilməsi ümumi ətraf
mühit, digər təbii mənbələr və mülkiyyət nəzərə alınmaqla və həyat, ətraf mühit və
mülkiyyətin qorunmasına əsas diqqətin yetirilməsi məqsədi ilə reallaşdırılmalıdır.
HPBS-nin 26.1 Bəndi qeyd edir:
“Podratçı ARDNŞ və Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi (ETSN) ilə
birlikdə Neft Əməliyyatlarının nizamlanması üçün uyğun olan təhlükəsizlik və ətraf mühitin qorunması
standartları və təcrübələrini hazırlayacaq. Təhlükəsizlik və ətraf mühitin qorunması standartları Xəzər
Dənizinin xüsusi ekoloji xarakteristikasını nəzərə alacaq və uyğun olduğu kimi, (i) dünyanın digər
hissələrində kəşfiyyat və hasilat əməliyyatlarının həyaya keçirilməsi ilə beynəlxalq Neft sənayesi
standartları və təcrübələri və (ii) Azərbaycanın mövcud təhlükəsizlik və ətraf mühitlə bağlı
qanunvericiliyini tətbiq edəcək. Bu cür standart və təcrübələr ilə birlikdə ətraf mühit keyfiyyəti ilə bağlı
əsas məqsədlər, texniki iqtisadi qiymətləndirmə və kommersiya gəlirliyi kimi məsələlərə də diqqət
yetiriləcək.
HPBS-nin 26.2 Bəndi tələb edir ki:
“Podratçı Neft Əməliyyatlarını Ekoloji Standartlara uyğun olaraq düzgün, təhlükəsiz və effektiv şəkildə
həyata keçirəcək və məhdudiyyət qoyulmadan səth, dəniz-dibi, dəniz, hava, göllər, çaylar, heyvanlar
aləmi, bitkilər, məhsul və digər təbii mənbələr və mülkiyyət də daxil olmaqla ümumi ekologiyanın hər
hansı potensial pozulmasını azaltmaq məqsədi ilə Ekoloji Standartlara uyğun olaraq bütün mümkün
fəaliyyətləri həyata keçirəcək. Fəaliyyətlərin vaciblik ardıcıllığı həyat, ətraf mühit və mülkiyyətin
qorunmasından ibarət olacaq. Podratçı Əlavə 9-un I hissəsində qeyd olunduğu kimi Neft Əməliyyatları
ilə əlaqədar olaraq həyata keçirilmiş fəaliyyətlərin bütün sağlamlıq, təhlükəsizlik və ətraf mühit
aspektlərini əhatə edən birləşdirilmiş idarəetmə sistemini həyata keçirəcək.”.)
HPBS-nin 26.4 Bəndi Podratçıdan tələb edir ki:
“Ekoloji Standartlardan daha ciddi olmaması şərti ilə bu cür qanun və nizamnamələrin ictimaiyyətin
sağlamlığı, təhlükəsizlik və ətraf mühitin qorunması və bərpası ilə əlaqədar olaraq ümumi tətbiq oluna
bilən cari və gələcək Azərbaycan qanunları və nizamnamələrinə uyğun hərəkət edəcək”.
HPBS-nin Ekoloji Standart və Təcrübələrinin IX Əlavəsi seysmik tədqiqatların aşağıdakıların
tətbiq olunması ilə həyata keçirilməsini tələb edir:
• Ətraf Mühitə Təsirin qiymətləndirilməsi;
BP Azərbaycan
Şəfəq Asiman Dəniz Bloku 3D Seysmik Кəşfiyyat Tədqiqatı
Ətraf Mühitə Təsirlərin Qiymətləndirilməsi
AETC/P140167_Rev03
12
• Fövqəladə hallara qarşı proseduralar, neft dağılmalarına qarşı cavab tədbirləri planı,
tullantıların idarə olunması planı və audit proqramı da daxil olmaqla seysmik
əməliyyatlar üçün sağlamlıq, təhlükəsizlik və ətraf mühitin idarə olunması planı.
3.5 Beynəlxalq və Regional Ətraf Mühit Konvensiyaları
Hər hansı yeni qurğuların Ətraf Mühitə Təsirinin Qiymətləndirilməsi də daxil olmaqla ekoloji
sənədlərin hazırlanması tələbləri də eyni zamanda HPBS-nin I B (1) Bölməsinin IX Əlavəsinin
şərtidir. HPBS-nin bütün ömrü ərzində həyata keçirilməsi vacib olan xüsusi ekoloji
standartları HPBS-nin IX Əlavəsində razılaşdırılıb (Əlavə 2A).
Müstəqillik qazandıqdan sonra Azərbaycan müasir bazar iqtisadiyyatına doğru hərəkət etmək
məqsədi ilə keçmiş Sovet İttifaqından
qalma siyasi, rəsmi və müəssisə çərçivələrinin
islahatlarını axtarır. Uyğun olaraq, son illərdə Azərbaycan Hökuməti bu hədəfə dəstək
məqsədi ilə beynəlxalq və regional proseslərə qoşulub. Şəfəq –Asiman yatağının seysmik
tədqiqatı layihəsinin əhatə dairəsinə uyğun olan Azərbaycanda hal-hazırda qüvvədə olan
beynəlxalq və regional konvensiyalar aşağıdakı
Cədvəl 3.1 və
Cədvəl 3.2-də təqdim olunub.
BP
Azərbaycan
Şəfəq-Asiman Dəniz Bloku 3Ö Seysmik Кəşfiyyat Tədqiqatı
Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi
AETC/P140167_Rev03
13
Cədvəl 3.1: Beynəlxalq Konvensiyaların Xülasəsi
Konvensiya
Məqsəd
Statusu
İqlim Dəyişikliyi Barədə BMT Struktur
Konvensiyası
İstixana qazı emissiyaları barədə məlumatları müqayisə etmək
və planlaşdırmada iştirak etmək.
Azərbaycandan rəsmi olaraq xüsusi azaltma hədəflərinə cavab vermək
tələb olunmur
Bern Konvensiyası
Yabanı flora və fauna və onların
təbii sakinləri barədə
konvensiya
2002-ci ildən Azərbaycanda qüvvədədir
Bazel konvensiyası
İlkin olaraq sərhədlər arası təhlükəli tullantıların hərəkəti ilə
məşğul olur.
Azərbaycan 2001-ci ildə qoşulub
Davamlı Üzvi Çirkləndiricilər Barədə
Stokholm Konvensiyası
Azaldılma və ya aradan qaldırılma məqsədi ilə dioksin, furan,
heksaxlorbenzol və PCB atılmalarının azaldılması.
Azərbaycan 2004-cü ildə qoşulub
Ozon Təbəqəsinin Qorunmasına
Dair Vyana
Konvensiyası
Konvensiyanın Monreal Protokolunda da müəyyən olunduğu
kimi ozon təbəqəsinə təsir edən maddələrdən istifadə və onların
hasilatını məhdudlaşdıran rəsmi razılaşma tələbləri də daxil
olmaqla ozon qatının qorunması üçün beynəlxalq səyləri
istiqamətləndirmək üçün struktur
Azərbaycan 1996-cı ildə qoşulub
Bioloji Müxtəliflik barədə Konvensiya
Komponentlərindən davamlı istifadə və gəlirlərin ədalətli və
bərabər bölünməsi də daxil olmaqla Bioloji müxtəliflik barədə
konvensiya
Azərbaycan 2000-ci ildə Konvensiyanın
tərəfi olub
Beynəlxalq Dənizçilik Təşkilatı
Bu ƏMTQ üçün uyğun olan əsas IMO konvensiyaları
aşağıdakılardır: MARPOL – gəmilərdən atılmalar və
emissiyalara nəzarəti əhatə edən I – VI Əlavələri London
Konvensiyası – tullantılar və digər maddələrin atılması ilə
dənizin çirklənməsinin qarşısını almaq Yığılmaya Qarşı
Sistemlər Konvensiyası Ballast Suyu və Çöküntülər Barədə
Konvensiya
2004-cü ildə Azərbaycanda qüvvəyə minib. Yazılma zamanı Azərbaycan
Konvensiya protokolunun tərəfi olmayıb. Yazılma zamanı Azərbaycan
tərəfindən qəbul olunmayıb (onu qəbul edən ölkələr üçün 2008-ci ildə
qüvvəyə minib). Yazılma zamanı Azərbaycan tərəfindən qəbul
olunmayıb (və onu qəbul edən ölkələr üçün hələki qüvvəyə minməyib).