BP
Azərbaycan
Şəfəq-Asiman Dəniz Bloku 3Ö Seysmik Kəşfiyyat Tədqiqatı
Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi
AETC/P140167_Rev03
19
Mövzu
Adı
Tarix
Təsviri / Şəfəq-Asiman Yatağının Seysmik Tədqiqatı Layihəsinə Aidiyyatı
Məlumat
Ekoloji Məlumatları Əldə Etmək
Barədə Azərbaycan
Respublikasının Qanunu No.
270-IIQ
12/03/2002 Ekoloji məlumatların təsnifləndirilməsini təşkil edir. Əgər məlumatlar aydın olaraq “məhdud istifadə üçün” təsnif
olunmayıbsa o zaman bu məlumatlar ictimaiyyət üçün açıqdır. Məhdudiyyətlərin tətbiq olunması üçün proseduralar
təmin olunub. Qanunun məqsədi Aarhus Konvensiyasının təminatlarını (1999-cu ildə Azərbaycan tərəfindən qəbul
olunmuşdur) Azərbaycan Qanununa uyğunlaşdırmaqdır.
Cəmiyyət,
sağlamlıq və
təhlükəsizlik
Sanitar – Epidemioloji Xidmətlər
barədə Qanun (Prezident Qərarı
ilə təsdiqlənib No. 371)
10/11/1992 Sənaye müəssisələrinin layihə, tikinti və istismar mərhələlərində və digər iqtisadi fəaliyyətlər üçün uyğunlaşdırılması
lazım olan sanitar və epidemioloji tələbləri müəyyən edir. Əhalinin sağlamlığını qorumaq məqsədi daşıyır.
Vətəndaşların təhlükəsiz ətraf mühitdə yaşamaq və sanitar-epidemioloji vəziyyət, ətraf mühit və ictimai sağlamlıq
barədə tam və azad məlumatları əldə etmək hüquqlarına cavab verir.
Səhiyyə
İctimai Sağlamlığın
Mühafizəsi
barədə Azərbaycan
Respublikasının Qanunu No.
360IQ
26/06/1997 İctimai sağlamlığın mühafizəsi və səhiyyəyə qulluq sisteminin əsas prinsiplərini müəyyən edir. Qanun çirklənmiş
ətraf mühit nəticəsində sağlamlığa dəymiş zərərlər üçün həmin zədəyə səbəb olan şəxs və ya təşkilat tərəfindən
kompensasiya olunacağını təmin etməklə ictimai sağlamlığa olan zərərli təsirlər üçün öhdəlikləri müəyyən edir.
Şüalanma
İctimaiyyətin
Şüalanma
Təhlükəsizliyi barədə
Azərbaycan Respublikasının
Qanunu No. 423-IQ
30/12/1997 Sənaye müəssisələrində şüalanma təhlükəsizliyini təmin etmək üçün tələblər daxildir. Qanun radioaktiv mənbələrin
istifadəsi ilə potensial olaraq təsir altında olan sahələrdə əhalinin və işçilərin təhlükəsizliyini
təmin edən ekoloji
normalar ilə bərabər şüalanma təhlükəsizliyi barədə hökumət siyasətinin əsas prinsiplərini müəyyən edir. Qanun
hadisələr zamanı sağlamlıq, mülkiyyət və həyatın itirilməsinə görə kompensasiyaları təmin edir.
Öhdəliklər Məcburi Ekoloji Sığorta barədə
Azərbaycan Respublikasının
Qanunu No. 271
12/03/2002 Qəza nəticəsində ətraf mühitin çirklənməsi ilə həyat, sağlamlıq, mülkiyyət və ətraf mühitə dəymiş zərərlər üçün
mülki öhdəliklərin məcburi sığortası üçün tələbləri müəyyən edir.
İcazələr
Ətraf Mühitin Qorunması və
Təbii Sərvətlərdən İstifadənin
Təkmilləşdirilməsi üçün
Standartlar Sistemi. Sənaye
Müəssisələrinin Ekoloji
Sertifikatlarının Fundamental
Nizamnamələri, GOST
17.0.0.04-90
01/07/1990
ETSN potensial olaraq çirkləndirici müəssisələrin ətraf mühitə təsirləri barədə ekoloji sənədləri hazırlayır.
Sənədlərə
maksimum icazə verilən emissiyalar, maksimum icazə verilən atılmalar və “ekoloji pasport” aiddir. Son vahid
Keçmiş Sovet Ölkələri üçün spesifikdir və mənbələrin istehlakı, tullantıların idarə olunması, təkrar emal və
çirklənmənin təmizlənməsinin effektivliyi də daxil olmaqla müəssisələrin ekoloji təsirlərinin geniş profilini əhatə
edir. Müəssisələr özləri layihə şəklində pasport hazırlayır və təsdiq üçün ETSN-nə göndərir.
Təhlükəsizlik Texniki təhlükəsizlik barədə
Azərbaycan Respublikasının
Qanunu - 733-IQ
02.11.1999 Hazırkı qanun PTQ-ın (Potensial Təhlükəli Qurğular) istismar olunması üçün
qanunverici, iqtisadi və sosial bazanı
müəyyən edir.
BP Azərbaycan
Şəfəq-Asiman Dəniz Bloku 3Ö Seysmik Kəşfiyyat Tədqiqatı
Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi
AETC/P140167_Rev03
20
3.8 Milli ƏMTQ Göstərişləri
Azərbaycanda ƏMTQ prosesi barədə göstərişlər Azərbaycanda Ətraf Mühitə Təsirlərin Qiymətləndirilməsi
Prosesi Əl Kitabçasında təmin olunub. Əl kitabçası “qərb” – tipli ƏMTQ prosesi və onun təfsilatlarının əsas
prinsiplərini təqdim edir:
• ƏMTQ prosesi, yəni hadisələrin ardıcıllığı və müraciət edənlərin və Hökumət
müəssisələrinin rol və
öhdəlikləri;
• ƏMTQ sənədinin məqsədi və əhatə dairəsi;
• Prosesdə ictimaiyyətin iştirakı;
• Ekoloji yoxlama qərarı (bunun ETSN-nə təqdim olunmasından sonra ƏMTQ sənədi mütəxəssis paneli
tərəfindən üç aya qədər yoxlanılır); və
• Müraciət etmə prosesi.
Əl kitabçasında təmin olunan göstərişlərin xülasəsi aşağıdakı
Cədvəl 3.4-də təqdim olunub.
ETSN tərəfindən ƏMTQ sənədinin təsdiqi təşkilatın əməl etməsi lazım olan ekoloji və sosial standartlar da daxil
olmaqla uyğunluq strukturunu təşkil edir.
Cədvəl 3.4. Azərbaycanda ƏMTQ Prosesi barədə Göstərişlərin Xülasəsi
2
2
Mənbə: ƏMTQ Əl Kitabçasının və “Azərbaycanda Yeni Neft və Qaz Layihələrində ƏMTQ” yoxlanmasına əsaslanır, Pərviz, 2005-ci il.
Seçmə
Müəyyən Olunma
Layihənin
Təsviri
Ətraf Mühitin
Tədqiq Olunması
Alternativlərin
Nəzərə Alınması
Təsirlərin
Qiymətləndirilməsi
və Azaldılma
İctimaiyyətin
İştirakı
Monitorinq
ƏMTQ tələb olunduğunu müəyyən etmək məqsədi ilə hazırlayan tərəfdən Ərizəsini (təklif barədə əsas məlumatlardan ibarət
olan) ETSN-nə təqdim etməyi tələb olunur.
Müəyyən olunma iclası üçün tələblərə hazırlayan, mütəxəssislər və ictimaiyyətin aidiyyatı olan nümayəndələri əməl edəcək və
ƏÇTQ-nin əhatə dairəsi barədə razılığa nail olmaq məqsədi daşıyacaq.
Planlaşdırma, ilkin texniki-iqtisadi qiymətləndirmə, tikinti və əməliyyatlarla əlaqədar təklif olunanların texnoloji proseslərinin
və təhlilinin tam təsviri.
Təklifin təsirinə məruz qalacağı ehtimalı varsa sahə və ya başqa yerdə əsas ətraf mühit şərtlərini tam olaraq təsvir etmək tələbi.
Ətraf mühit onun müxtəlif komponentləri – fiziki, ekoloji və sosial tərəfləri ilə birlikdə təsvir olunmalıdır.
Alternativ texnologiyaların təsvirindən başqa layihənin alternativləri və onların potensial təsirlərini (“heç nə etməmək”
adlanan
alternativi də daxil olmaqla) müzakirə etmək üçün tələblər yoxdur.
Bütün təsirləri müəyyən etmək üçün tələb (birbaşa və dolayı, sahədə və sahədən kənar, sərt və xroniki, bir dəfəlik və toplanan,
müvəqqəti və qarşısı alınmaz). Hər bir təsir öz əhəmiyyət və ciddilik dərəcəsinə görə qiymətləndirilməli və təmin olunan
azaltma tədbirləri bu təsirlərin qarşısını almalı, azaltmalı və ya kompensasiya etməlidir.
Planlaşdırılmış fəaliyyətlər barədə təsirə məruz qalmış ictimaiyyətə iki dəfə məlumat vermək barədə tələb: ilkin
qiymətləndirilmə üçün ETSN-nə ərizənin təqdim olunması və ƏMTQ prosesi zamanı. Hazırlayan
tərəfdən təsirə məruz qalan
ictimaiyyətin təklif barədə müzakirələrə cəlb olunması tələb olunur.
Hazırlayan tərəf monitorinq proqramı vasitəsi ilə ƏMTQ şərtlərinin təsdiqi ilə davamlı uyğunluq üçün cavabdehdir. ETSN
hazırlayan tərəfin monitorinq məlumatlarının dəqiqlik və etibarlılığını təsdiq etmək məqsədi ilə fəaliyyətlərin həyata
keçirilməsinin yoxlamasını həyata keçirir. Hazırlayan tərəf ETSN-ni məlumatlandırmaq və monitorinqin ƏMTQ təsdiqinin
şərtləri ilə uyğunsuzluq aşkar edərsə lazımi tədbirlərin görülməsi üçün cavabdehdir.