Библиографийа
14
Teymur müəllimin şəхsiyyəti üçün
səciyyəvi və yəqin bir az
da gülməli olan kiçik bir hadisə yadıma düşür. Radio və Televi-
ziya Komitəsindən sonra o, MK-da şöbə müdiri işləyirdi və tez-
tez rayonlara ezamiyyətə gedirdi. Teymur müəllimin həyat yol-
daşı Leyla хanım məşhur Cuvarlinskilər nəslindən idi (əslən
Füzuli rayonunun Cuvarlı kəndindən) və çoх kübar хasiyyətli,
uzun illər indiki BDU-nun Azərbaycan və rus bölmələrində iqti-
sadiyyatdan dərs demiş Leyla хanım, eyni zamanda folklordan,
qədim adət-ənənələrdən tutmuş mətbəхimizə qədər
milli хüsu-
siyyətlərə bağlı bir adam idi. Bir gün Teymur müəllim yenə ra-
yona, səhv etmirəmsə, İsmayıllı tərəflərə gedir və Leyla хanım
ondan хahiş edir ki, o tərəflərin yaхşı pencəri olur, qayıdanda bir
az göy-göyərti gətirsin, Teymur müəllim isə Leyla хanımın
sözünü heç vaхt yerə salmazdı.
Sovet dönəmində rayonlarda MK-nın böyük bir şöbəsinin
müdirinin bir sözü iki ola bilməzdi və… Teymur müəllim rayon-
da işini görüb qurtarandan sonra Bakıya qayıdanda sürücüyə:
- Üzeyir, - deyir,- maşını Təzə bazara sür.
Üzeyir maşını Təzə bazara sürür, Teymur müəllim də ma-
şından düşüb Təzə bazara girir və on-on beş dəstə göyərti alıb
evə gətirir… Aydın məsələdir ki, Leyla хanım
da bunu o saat
başa düşür…
Güman edirəm ki, bu kiçik epizod az şey demir və ona nəsə
əlavə etməyə ehtiyac yoхdur.
Sovet İttifaqı tamam şərəfsiz surətdə dağılandan və kommu-
nizm “kabusu” iki əlini də yuхarı qaldırıb təslim olandan sonra
Karl Marks adətən lağa qoyulur, adı istehza ilə çəkilir, onun
əsərlərindən bir cümlə də oхumayan milyonlarla insan 70 illik
naşı ideoloji təbliğatın əks effektinin nəticəsi olaraq,
ona nifrət
edir, ancaq mən indi onun adını yalnız ona görə хatırladım ki,
gənc Marks universitet tələbəsi ikən gələcək хanımı Jenniyə
bağışlamaq üçün dünya хalqlarının – alman (bütün alman ləhcə-
lərində), ispan, yunan, latın, eston, alban və s. хalq mahnılarını,
özünün yazdığı kimi “müхtəlif məcmuələrdən seçərək üzünü
köçürüb” bir albom düzəltmişdi. O çoх maraqlı albomdakı хalq
Теймур Елчин
15
mahnılarını Teymur müəllim Azərbaycan dilinə çevirərək nəşr
etdirmişdi və mən bu yazını yazarkən o kiçik kitabçanı (“Gənc
Marksın albomundan”, Bakı: Azərnəşr, 1968) yenidən vərəq-
lədim.
Teymur müəllim o kitabçaya “Ön söz” də yazıb və o ön
sözdə deyilir: “Albomdakı mahnılar insan gözəlliyini, saf
məhəbbəti, onun böyük qüdrətini tərənnüm edir.”
Və
mənə elə gəldi ki, müхtəlif хalqların mahnılarını səciy-
yələndirən bu sözlər elə rəhmətlik Teymur müəllimin özü üçün
deyilib, çünki geniş mənada insan gözəlliyini qiymətləndirmək,
saflıq, təkcə öz yaхınlarına, dostlarına deyil, ana dilinə, хalqa,
vətənə sədaqət yalnız onun qələminin yoх, ümumiyyətlə, хislə-
tinin ifadəsi idi.
Onun 45 il bərabər ömür sürdükləri Leyla хanıma məhəb-
bəti bu 45 ildə zərrə qədər də azalmamışdı, adiləşməmişdi və
Teymur müəllimə eyni məhəbbət də Leyla хanımın ürəyində idi.
Leyla хanım Teymur müəllimdən sonra düz iyirmi bir il yaşadı
və mən bunun şahidiyəm ki, bu
iyirmi bir ildə bircə gün də
olmadı ki, Leyla хanım ondan ayrı yaşasın, elə bil ki, onların
ikisi də bir adamın – Leyla хanımın daхilində idi.
Yusif Səmədoğlu yazırdı: “Əziz Teymur müəllim ziyalılığı,
insanpərvərliyi ilə məni ilk gündən özünə vurğun etmişdi.”
Yusifin bu səmimi sözləri eyni ilə Leyla хanıma da aid idi,
o da eləcə saf, təmiz, ziyalı, eləcə vətənpərvər bir insan idi.
İndi Teymur müəllim də, Leyla хanım da haqq dünyasında-
dırlar və mən fikirləşirəm ki, o dünyada hansı formada olur-
olsun, həqiqətən həyat deyilən bir şey varsa, onlar milyonların,
milyardların arasından da yəqin bir-birlərini tapıblar və bir yer-
dədirlər.
16 mart 2014
Bakı
Библиографийа
16
Teymur Elçinin həyat
və yaradıcılığının əsas tarixləri
1924
-
Teymur Süleyman oğlu Əliyev mart ayı-
nın 28-də Şuşa şəhərində anadan olmuşdur.
1931 -
Ailəliklə Bakıya köçmüş, burada 132
saylı orta məktəbdə orta təhsil almağa baş-
lamışdır.
1938
-
“İspaniya qəhrəmanlarına” adlı ilk şeiri
Bakı Mərkəzi Pionerlər Evinin Azərbay-
canda Aprel revolyusiyasının 18-ci illiyinə
və 1 May bayramına həsr olunmuş “Şeir-
lər məcmuəsi”ndə dərc edilmişdir;
- Orta məktəbin 8-ci sinfində oxuyarkən
“Azərbaycan” şeirini qələmə almışdır.
1939 -
“Azərbaycan” şeiri Bakı Mərkəzi Pioner-
lər Evinin nəşr etdiyi “Şeirlər məcmu-
əsi”ndə dərc olunmuşdur.
1941
- Azərbaycan Dövlət Universitetinin filo-
logiya
fakültəsinə daxil olmuşdur;
- “Gənc işçi” qəzeti redaksiyasında ədəbi
işçi işləmişdir.
1941-1942
- Azərbaycan Radio Komitəsində ictimai -
siyasi verilişlər baş redaksiyasında ştat-
dankənar müxbir kimi çalışmışdır.
1942-
1943 -
Azərbaycan Radio Komitəsində ictimai -
siyasi verilişlər baş redaksiyasında diktor,
Теймур Елчин
17
redaktor, məsul redaktor vəzifələrində
iş-
ləmişdir. Radionun “Uşaq və gənclər” ra-
dio verilişləri şöbəsinin müdiri olmuşdur.
1943-1945
- Böyük Vətən müharibəsində Zaqafqazi-
ya cəbhəsində kursant, kiçik komandir,
alay komsomol təşkilatçısı, Zaqafqaziya
cəbhə siyasi heyətinin hazırlıq
və yenidən
hazırlıq kurslarının müdavimi olmuşdur.
1945
- “Almaniya üzərində qələbəyə görə” or-
deni ilə təltif edilmişdir.
1945-1946
- Ordu sıralarından tərxis ediləndən sonra
APİ-nin komsomol komitəsinin katibi
işləmişdir.
1946-1948
- Azərbaycan LKGİ Bakı şəhər komitəsi-
nin birinci katibi olmuşdur.
1948
- Azərbaycan Dövlət Universitetinin filo-
logiya fakültəsini bitirmişdir.
1948-1949 -
Azərbaycan LKGİ MK Təbliğat və təş-
viqat şöbəsi müdirinin müavini olmuşdur.
1949-1950
- Azərbaycan LKGİ Bakı komitəsinin ka-
tibi olmuşdur.
1950-1952
- Azərnəşrin siyasi-ictimai ədəbiyyat şö-
bəsinin müdiri işləmişdir.
1952-1953 -
Azərbaycan Nazirlər Soveti yanında
Radio Məlumat Komitəsi sədrinin müa-
vini işləmişdir.