44
görünümünde bir bıçağı vardır. Kabzalar demir,altın kaplama veya çok
nadiren de kemiktendi.
Zaman geçtikçe skit kılıcıda biçim değiştirmiştir. Paralel köşeli bıçak,
uca doğru incelen uzun bir ikizkenar üçgenle yer değiştirdi. ki ucu sivri
bıçakların yanında tek tarafı sivri kılıçlarda vardı. Kabza da silindirik şekilden
iki kat inceltilmiş yada elle tutmak için daha elverişli olan oval şekle
dönüşmüştür.
193
Dio Chrysostom
194
bir skit delikanlısının “korsesine asılmış büyük bir
süvari kılıcı taşıdığını, pantolon giydiğini, omuzlarında küçük siyah bir
pelerini” olduğunu söylemektedir.
skitlerin kısa kılıçlarının yanında uzun kılıçları da kullanması atlıların
hem piyade hem de süvarilere karşı kullanımında daha büyük bir taktik
esnekliği getirmiştir.
195
Atlı savaşçının kaçınılmaz olarak yay ve okla eşit ölçüde kullandığı bir
diğer silah; mızrak ve cirit idi. Savaşçı bu silahı ya fırlatıyor ya saplıyordu.
Ayrıca öldürücü darbeyi aşağıya göre daha zayıf olan üst kısma indiriyordu.
Mızrak uçları 24 cm veya biraz daha uzundu ve defne yaprağı ya da düz
yaprak şeklindeydi. Gövde kısmının bitiminde başlayan yuvarlak kesim
mızrak sapının içine girmesine uygun şekildeydi. Mızrağın tüm uzunluğu 1.80
ile 2.10 metre arasında değişiyordu. Tecrübeli bir askerin fırlattığı bu
mızraklar 30 metre menzilde etkili olabiliyordu.
Tamamen fırlatmak amacıyla kullanılan küçük mızraklar veya kargı
uçları tamamen farklı biçimdedir. Bunların sivrileştirilip keskinleştirilmiş küçük
bir piramidal başlığı ile uzun demir bir sapı vardır. Öyle anlaşılıyor ki skitler
bunları düşmanları yaralanmaktan kalkanları ise delinmekten kurtulamasın
diye dizayn etmiştir.
Bundan başka
skitler küçük savaş baltaları kullanmışlardır.
Herodotos
196
bu “sagaris”lerin skitlerin ulusal silahı olduğunu söylemektedir.
193
Cernenko, A.g.e., s.17
194
Dio Chrysostom, Discourses, 36.7
195
Cernenko, A.g.e., s.17
196
Herodotos VII,64
45
4. Zırh, Miğfer ve Kalkan
skit savaşlarında saldırı ön plandaydı. Dolayısıyla hücum silahları
oldukça gelişmişti. Ancak saldıran kişinin kendini daha da güvende
hissetmesi ve rahat çarpışabilmesi için savunma araç ve gereçlerine de
ihtiyaç vardı.
197
Bu savunma araç ve gereçleri zırh, miğfer ve kalkandı.
Herodotos
198
skitlerin “savaş başlığı, kılıç kayışı, koltuk altlarını koruyan
parçalar giydiğini bunların altın süslerle bezendiğini” söylemektedir. Yine
Herodotos
199
“ skitlerin koni biçiminde düz duran başlıklar giydiğini,
ayaklarında bol pantolonlarla korunduğunu” söylemektedir. Arrianos, Büyük
skender’in doğu seferini anlattığı eserinde, o zamanda alışılmışın dışında
savaş giysisi ve silahlarına sahip olan skitlerin hem süvarilerinin hem de
atlarının çok iyi korunduğunu söylemektedir.
Hafif silahlı skit süvarileri deri zırh giyiyordu. M.Ö. 6.yy’da skit
ordusunda ağır zırhlı süvariler vardı ve bunların sayısı sonraki yüzyıllarda
artmıştı.
200
Çeşitli pullu zırhların yapımı etkileyiciydi. Bronz yada demir üst
üste gelen küçük pullarla kaplanmış esnek deri korseler antik Orta Doğuda
M.Ö.2.bin yılın ortalarından beri giyilmekteydi.
201
Pek çok mızrak ve kılıç
darbesine karşı bu korsenin dayanıklı olduğunu gören skitler, kendileri bu
korseyi “balık pulları” şeklinde düzenleyerek en yararlı korseyi icat ettiler.
Pullu korse binlerce yıl kullanımda kalarak savaş sanatının gelişiminde bir
kilometre taşı olarak yerini almıştır.
202
skitler aynı temel metodu diğer savunma zırhlarına da uyguladılar.
Başlıkları, kalkanları, korseleri ve kumaş giysileri küçük metal plakalarla
kapladılar.
Uzun kollu bir zırh için binlerce metal pul gerekiyordu. Pullar ortalama
1.7 x 0.7 cm ölçülerindeydi. Bunlar yumuşak bir deri zemin üzerine ince deri
197
Durmuş, A.g.m., s. 21
198
Herodotos I, 215
199
Herodotos, VII,64
200
Rolle, A.g.e. , s. 67
201
Cernenko, A.g.e., s.7
202
Cernenko, A.g.e., s.7
46
sırımlarla ve ya hayvan sinirleriyle tutturulurdu, her bir pul bir öndeki pulun
genişliğinin üçte birini yada yarısını kaplayacak şekilde düzenlenirdi. Pullar
ayrı ayrı ekleniyordu ve pul sıraları bir öndeki sıranın üzerine geliyordu.
Bütün bunlar korsenin esnekliğini artırmış ve rahat kullanılmasını sağlamıştı
ve daha kolay onarılmasını mümkün kılmıştı.
203
Ayrıca iç tarafında kullanılan
deri, sürtünmeyi azaltıyordu ve teri emiyordu.
skit atlılarına koruma sağlayan bu korseler dizayn detaylarında
çeşitlilik gösterir. Bazı hafif modeller sadece boyun çevresinde yada göğsün
üstünde, yada sadece ön tarafta metal pullar içeriyordu. Genellikle korseler
bütünüyle pulla kaplanmış kısa kollu gömleğe benziyordu. Süvari
savaşlarında omuzun korunması pek çok durumda sırtın yukarısından göğüs
tarafına doğru omuzların üzerinden öne uzanan bir çift yaba ile sağlanmıştır.
Hareket kolaylığı ise farklı büyüklüklerde pullardan yapılan korselerle
sağlanmıştır; dirsek ve omuzda küçük plakalar kullanılmıştır, böylece kolun
hareketi engellenmiyordu. Sırt ve karın bölgesi ise daha az daha büyük
plakalarla kaplanmıştır. Bunlardan başka skitler beli koruyan demir şeritli
savaş kemerleri takardı. Herodotos
204
skit silahlarının altın ve bakırla
yapıldığını söylemektedir.
MÖ. 6.yy’da skit savaşçıları kafatasına sıkıca yapışan ve gözlere
uygun olan yüz kısmı vasıtasıyla yüzü ve kafanın arkasını iyi koruyan
başlıklar giyerdi.
Sivri uçlu deri başlıklar da yaygındı. Bunlar üst üste binen metal
pullarla kaplıydı ve genellikle yüz ve boyun koruyucu parçalar eklenmişti. Bu
parçalar kılıç darbelerine karşı inanılmaz koruma sağlıyordu.
skit kalkanları oval yada yuvarlaktı. Sıradan savaşçılar dokuma hafif
kalkanlar, ağır süvariler ise yüzü demirle kaplanmış daha büyük ve ağır
kalkanlar kullanmıştır. Kalkanlar muhtemelen sırtta taşınıyordu. Böylelikle
savaşçılar kollarını rahatlıkla kullanabiliyordu.
205
203
Rolle, A.g.e., s.68
204
Herodotos I, 215
205
Rolle, A..g.e. , s.68
Dostları ilə paylaş: |