50
istiqamətlərinin, bu sahədə həyata keçiriləcək tədbirlərin məqsəd, prinsip və
yanaşmalarının məcmusudur [41].
“Azərbaycan Respublikasında 2009-2015-ci illərdə elmin inkişafı üzrə Milli
Strategiya”da da göstərilib ki, elmi tədqiqat müəssisələri şəbəkəsinin
təkmilləşdirilməsində strateji məqsəd tədqiqatların nəzəri və tətbiqi aspektlərinin
vəhdətinin təmin edilməsi olmalıdır. Burada elmi-tədqiqat müəssisələrinin ayrılıqda
struktur-funksional xüsusiyyətləri ilə onların şəbəkə olaraq struktur keyfiyyətlərinin
optimal uyğunlaşdırılması nəzərə alınmalıdır.
“Elektron Azərbaycan” Dövlət Proqramının çərçivəsində aqrar sahə ilə bağlı
olan bir sıra dövlət orqanları - Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi, Torpaq və Xəritəçəkmə
Komitəsi, Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyətində müvafiq
fəaliyyələr həyata keçirilir. Məsələn, Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsində “Elektron
Azərbaycan” Dövlət Proqramının tətbiq edilməsi və elektron imzadan istifadənin
sürətləndirilməsi, həmçinin modern və çevik idarəetmənin təmin edilməsi, əhaliyə,
dövlət orqanlarına göstərilən elektron xidmətlərin çeşidinin artırılması və
keyfiyyətinin yüksəldilməsi məqsədilə Komitə üzrə 28 fevral 2012-ci il tarixli 58
nömrəli əmr imzalanmışdır. Həmin əmrlə Komitənin strukturuna daxil olan
Aparatının və rayon (şəhər) şöbələrinin, eləcə də tabeliyində olan qurumların
ə
məkdaşları ilə idarəetmədə KT-nin tətbiqinə dair keçiriləcək treninqlərin qrafiki
təsdiq edilmiş və onların keçirilməsinə başlanılmışdır. Komitənin rayon (şəhər)
ş
öbələrinin və tabeliyində olan qurumların regional bölmələrinin vahid nternet
şə
bəkəsinə qoşulması virtual treyninqlərin keçirilməsinə və vətəndaşların internet
üzərindən videoqəbulunun təşkilinə imkan yarada bilər. Azərbaycan Respublikası
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi, Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi, Meliorasiya və Su
Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyəti “Elektron Hökumət” Dövlət nformasiya
Sisteminə (EHD S) inteqrasiya olunaraq Elektron Xidmətlər Portalında müxtəlif
interaktiv xidmətlər təklif edirlər. Hər üç orqan göstərilən xidmətin adı, bu xidmətin
göstərilməsi üçün tələb olunan sənədlərin dəqiq siyahısı, müvafiq sənədlərin elektron
formasını təqdim edərək şəxslərin elektron xidmətdən maneəsiz və sərbəst istifadəsini
51
təmin edib. Elektron xidmət bölməsinə müraciət edən şəxslərin identifikasiyasını,
onlar tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada doldurulmuş ərizə və tələb olunan
sənədlərin skan edilmiş surətlərinin elektron formada qəbul edilməsini, bu barədə
göndərən şəxsə təsdiqetmə bildirişinin təqdim olunmasını həyata keçirən xüsusi
proqram (“mühərrik”) hazırlanmış və həmin sənədlərə qanunvericiliklə müəyyən
edilmiş qaydada və müddətdə baxılması təmin edilir. Göstərilən xidmətlərə görə
nəzərdə tutulan rüsumların və digər ödənişlərin real vaxt rejimində elektron formada
ödənilməsinin təmin edilməsi üçün müvafiq billinq sistemləri yaradılmışdır. Elektron
xidmət bölməsi vasitəsilə aparılan əməliyyatların əsasən EHD S üzərindən həyata
keçirilməsi fərdi məlumatların təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədi ilə həmin
sistemdə tətbiq olunan zəruri texniki təhlükəsizlik tədbirlərindən yararlanmağa imkan
vermişdir.
Elektron
imzası
avtomatlaşdırılmış
informasiya
sistemində
onun
identikləşdirilməsi vəistifadə olunma qaydasının gözlənilməsinitəmin edən proqram
texniki vasitələr olduqda AzərbaycanRespublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq
həyata keçirilirvə hüquqi qüvvəyə malik olur.
Azərbaycan Respublikasinda elektron ticarətin təşkili və həyata keçirilməsinin
hüquqi əsaslarını, onun iştirakçılarının hüquq vəvəzifələrini, habelə elektron ticarət
haqqında qanunvericiliyin pozulmasınagörə
“Elektron ticarət haqqında” Qanun
məsuliyyətimüəyyən edir.Belə ki, Qanunda aşağıdakıəsas anlayışlardan istifadə
edilir:
Elektron ticarət - informasiya sistemlərindən istifadə cdilməkləmalların alqı-
satqısı, xidmətlərin göstərilməsi və işlərin görülməsiüzrə həyata keçirilən fəaliyyət
növüdür.
Elektron ticarətin iştirakçıları - elektron ticarətin həyata keçirilməsi
zamanı satıcı (təchizatçı), alacı (sifarişçi) və elektron sənəddövriyyəsi kimi çıxış edən
hüquqi və fiziki şəxslər hesab olunurlar
AMEA Torpaqşünaslıq və Aqrokimya nstitutu (TA ) lokal şəbəkə infrastrukturunun
yenidən qurulması, AzScienceNet elm kompüter şəbəkəsinin imkanlarından istifadə,
52
şə
bəkənin fiber-optik kabel vasitəsilə AzScienceNet-in qovşağına qoşulmasının
təmini, Wi-Fi və Eduroam xidmətlərinin yaradılması mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Torpaqşünaslıq və Aqrokimya nstitutunda laboratoriya və struktur bölmələrinin
informasiyalaşdırılması,
kompüter
texnologiyalarının,
qabaqcıl
proqram
təminatlarının imkanlarından geniş istifadə elmin inkişafında, innovativ nəticələrin
ə
ldə edilməsində və tətbiq olunmasında mühüm rol oynayır. Çünki inkişaf etmiş
ölkələrdə kənd təsərrüfatı sahəsində elmi-tədqiqat və eksperimentlərin yüksək
səviyyədə aparılması üçün informasiya texnologiyalarının üstünlüklərindən geniş
istifadə edilir, aqrar sahənin modernləşdirilməsində və innovativ elmi nəticələrin əldə
edilməsində bu texnologiyalar həlledici əhəmiyyət daşıyır.
Azərbaycanın orbitə buraxdığı “Azerspace-1” telekommunikasiya peyki 2013-
cü ilin sonuna qədər 10 milyon ABŞ dolları həcmində resurs ixrac edəcək. Orbitə
buraxılması planlaşdırılan daha iki süni peykin vasitəsilə Azərbaycan dünyanın
kosmik bazarlarında da öz yerini möhkəmləndirməyə çalışır.
2014-cü ildən başlayaraq 2017-ci ilə qədər Azərbaycanda neft hasilatı “W-
şə
killi” dinamikaya malik olacaq və təxminən 40 milyon tonluq hasilat həcmi
ə
trafında rəqs edəcək. Bu müddət ərzində mötəbər analitik mərkəzlər neftin hər
barelinin ortalama 100 ABŞ dolları olması barədə proqnozlar verirlər. Beləliklə,
Azərbaycan ortamüddətli dönəmdə neft gəlirlərini sabitləşdirəcək, 2019-cu ildən
başlayaraq “Şahdəniz 2” fazasından təbii qaz ixracını genişləndirməklə isə azalan
neft gəlirlərini kompensasiya edəcəkdir. Sabit neft-qaz gəlirləri Azərbaycanda qeyri-
karbohidrogen sektorunun rahat inkişafına ümümi zəmin yaradır. Məsələn, 2011-ci
ildə qeyri-neft sektorunun ÜDM-də payı 48,8 faizdən 2017-ci ildə 72,4 faizə çatacaq.
2014-2017-ci illərdə qeyri-neft sektoru 40 faizə qədər artacaq və 8,6 faiz həddində
orta illik artım tempinə malik olacaq. Qeyri-neft sektorunun sürətlə artan sahələri -
tikinti, turizm, KT, ərzaq istehsalı və bəzi qeyri-neft sənaye sahələri olacaq.
Aqrar sahədə elektronlaşdırılmanın genişlənməsi informasiyaların ötürülmə
sürətini və dəqiqliyini yüksəldir. Məhsulların qiymətləri, qoyulan vəsaitlər və
istehlakçı meylləri haqqında ən son məlumatlardan xəbərdar olmaq fermerin qəbul
Dostları ilə paylaş: |