3
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
TÜBİTAK Bilim Fuarlarına İlişkin Ziyaretçi Görüşleri
Hasan Şahin Kızılcık
Gazi Üniversitesi
hskizilcik@gazi.edu.tr
Sultan Çağan
Kalecik Mehmet Doğan Fen Lisesi
incilers@hotmail.com
Pervin Ünlü Yavaş
Gazi Üniversitesi
pervinunlu@gazi.edu.tr
Özet
Araştırmanın amacı, Türkiye’de gerçekleştirilen TÜBİTAK Bilim Fuarlarına ziyaretçi olarak katılan
kişilerin bilim fuarlarına yönelik görüşlerini ve bilim fuarlarının fizik dersine yönelik öğrenci tutumlarına etkisine
ilişkin görüşlerinin incelenmesidir. Ziyaretçi görüşlerini belirlemek için iki faktörlü Likert tipi bir ölçek
hazırlanmıştır. Veriler 2017 yılında Ankara’da yapılan TÜBİTAK bilim fuarını ziyaret eden kişilerden, tarama
yöntemiyle toplanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğini incelemek için açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin
“Bilim Fuarlarına İlişkin Görüşler” ve “Bilim Fuarlarının Fizik Dersine Yönelik Öğrenci Tutumlarına Etkisine
İlişkin Görüşler” adında iki adet faktörden oluştuğu belirlenmiştir. Her bir faktör beşer adet madde ile
ölçülmektedir. Toplamda ölçekte 10 madde bulunmaktadır. Ölçekten elde edilen verilerin güvenilirliğini
belirlemek için her bir faktör için Cronbach Alfa güvenilirlik katsayısı hesaplanmıştır. Buna göre, ölçeğin “Bilim
Fuarlarına İlişkin Görüşler” faktöründen elde edilen verilerin güvenilirlik katsayısı 0,64, “Bilim Fuarlarının Fizik
Dersine Yönelik Öğrenci Tutumlarına Etkisine İlişkin Görüşler” faktöründen elde edilen verilerin ise güvenilirlik
katsayısı 0,78 olarak bulunmuştur. Ölçek, bilim fuarlarını ziyaret eden toplam 203 kişiye bilim fuarını ziyaretleri
sırasında uygulanmıştır. Örneklemi oluşturan bireylerin 70’i kadın, 103’ü erkektir ve ağırlıklı olarak 15-20 yaş
aralığında yer almaktadırlar. Araştırmanın sonuçları, bilim fuarına gelen ziyaretçilerin bilim fuarlarına yönelik
yüksek derecede olumlu görüşlere sahip olduklarını göstermektedir. Ayrıca ziyaretçiler bu tür fuarların
öğrencilerin fizik dersine yönelik tutumlarına yüksek derecede olumlu katkı yapacağını düşünmektedirler. Bu
görüşlerin cinsiyetten ve eğitim düzeyinden bağımsız olduğu yapılan bağımsız örneklem t testi ile belirlenmiştir.
Bilim fuarlarının fizik dersine olan tutumun etkisine ilişkin görüşler ile yaş grupları arasında pozitif yönde anlamlı
bir ilişki olduğu yapılan korelasyon analizi ile belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Bilim fuarı, fizik dersi, ziyaretçi görüşleri
4
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Birinci Türkoloji Kongresinin Türk Eğitim Sistemine Yansımaları
Prof. Dr. İsa korkmaz
Necmettin Erbakan Üniversitesi
ikorkmaz@konya.edu.tr
26 Şubat- 6 Mart 1926 tarihinde yapılan I. Türkoloji Kongresi Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de
gerçekleştirilmiştir. Bu Kongre tarihte ilk ilmi Türkologlar kongresidir. Kongrenin amacı Türk dünyasını
ilgilendiren meselelerin bilimsel bir şekilde ele alınarak aydınlatılması ve kültürel problemler için Türk
dünyasındaki uygulamaların paylaşılmasıyla doğru analizlerin yapılmasıdır. Dolayısıyla kongredeki konuların
teorik ve gerçek yaşamdaki uygulamalarla birlikte ele alınması planlanmıştır.
Kongre ekonomik gelişmişlik, coğrafi konum ve kültürel-entelektüel zenginlik bakımından avantajları
olan Bakü’de yapılmıştır. Türk dünyasının o dönemde en gelişmiş şehrinin Bakü’dür. Çünkü Avrupa’da 18 yy
başlayan sanayileşme hamlesinin Türk dünyasında petrolün katkısıyla Bakü’de başlamış olmasıdır. Aynı zamanda
Bakü’nün coğrafi konumu ve Türk topluluklarının kolayca ulaşabilir olmasıyla beraber Bakü’nün zengin bir
entelektüel muhite sahip olmasıdır.
Yeni kurulan Türkiye’nin nüfusu 13 milyon civarında iken Türklerin en fazla yaşadığı ülke 30 milyon
civarında Türk nüfusuyla Rusya’dır. Çarlık döneminin Rusların milliyetler meselesine ilişkin politikaları
Ruslaştırma ve sömürgeleştirme olunca Rusya içinde yaşayan farklı milletler özelliklede Türk toplumları oldukça
acı tecrübeler ve hatıralara sahiptiler. Fakat Rusya’daki Çarlık yönetimin yıkılarak yerine Bolşeviklerin gelmesi
(1917 Ekim devrimi) Rusya yönetimi altındaki tüm farklı milletler gibi Türkler içinde yeni bir umut olmuştur.
Çünkü Ekim Devrimi liderlerinden Lenin ve Stalin 3 Kasım 1917 tarafından açıklanan Bolşeviklerin milliyetler
meselesine ilişkin manifestolarında: Rusya içindeki tüm halkların eşit ve bağımsız olarak devlet işleri, eğitim
politikaları gibi meselelerde kendi kararlarını verebilecekler. Hatta Rusya’dan ayrılma gibi konularda karar
alabilecekleri gibi kendi milli kimliklerini araştırma ve geliştirme haklarını özgürce kullanabileceklerdir.
Kongre bir hafta devam edecekti. Toplamda 50 tebliğ öngörülmüştü. Tebliğ süresi 30 dakika olarak
kararlaştırıldı. Birinci tebliğ tamamlayan kişiye ikinci tebliğ için 20 dakika, tartışma için de 10 dakika verilmesi
kararlaştırıldı. 17 oturum yapılmıştır. Günlük oturum süreleri sekiz saat buluyordu. Oturumlar Türk İlminin
Sarayı olarak bilinen ve Milyoner Tagiev tarafında ölen oğlu İsmail’in anısına inşa edilen “İsmailiye Büyük
Salonunda” yapılmıştır. Oturumda yapılan konuşmalar bir hoparlör tesisatıyla Sabir meydanına verilerek (Mirze
El Ekber el Sabir) halkın görüşmeleri takip etmeleri sağlanmıştır. Dolayısıyla mevsim koşularına göre havanın
soğuk olmasına rağmen halkın kongreye ilgisi oldukça fazla olup meydanda kalabalıklar halinde kongredeki
konuşmaları takip etmişlerdir.
Kongreye Katılanlar toplamda 131 delegeden oluşuyordu. Delegelerden 92 si Türk asıllı fakat gazeteler
98 olarak göstermişlerdir. Avrupalı 22 delege (3 Alman, 18 Rus, 1 Ukraynalı) ve 2 Yahudi. Kongreye katılanlar
genel olarak üç gruba ayrılmaktadır. Bunlar: üçte bir oranında bilim insanları, sayıca az fakat etkili bir grup
olarak partililer ve siyasetçiler ve son olarak edebiyatçılar ve eğitimciler. Eğitim ortalaması nispeten yüksekti.
131 delegenin arasında 3 ilimler akademisi üyesi, 18 profesör, 5 doçent, 2 hekim, 1 konsolos, 1 hukukçu, 22
öğretmen ve pedagog, 4 edebiyatçı, 14 redaktör ve gazeteci, 2 öğrenci, 17 siyasetçi ve 42 delegenin mesleği
bilinmemektedir.
Tebliğlerin genel başlıklarıTarih: etnografya,
1. Etnografya:
2. Edebiyat Dili
3. Dilin Akrabalığı
4. Dersin Metodiği
5. Türk Diller
6. Ülke Bilgisi
7. Ortografi (İmla)
8. Edebiyat Tarihi
9. Terminoloji
10. Kültürel Kazanımlar
11. Alfabe Meselesi
Kongrenin sonuçları öncelikle kongrenin yapıldığı dönemdeki Rusya’nın sınırları içindeki Türk
toplumlarına yönelik kültürel politikalar geliştirmede ve Türkoloji konusunda ön alma çalışmaları olarak
görülmektedir. Kongrede ilk defa farklı coğrafyadaki Türk katılımcıların birbirlerinin fikir ve görüşlerini tanıması
hatta farklılıkları ifade etmeleri entelektüel zenginlik olarak görülebilir. Fakat tartışmalar çoğu zaman
bilimsellikle delegenin geldiği toplumun ideolojik bakış açısını da yansıtmaktadır. Kongrede en çok tartışılan
konunun Türk topluluklarının hangi alfabeyi kullanmasıdır. Kongre Türk topluluklarında milli kültür
farkındalığını artırarak kültür araştırmalarını artırmıştır. Özellikle yeni kurula Türkiye Cumhuriyetinde Türkoloji
konusunda çalışma yapacak yeni kurumlar kurularak Türkoloji çalışmaları hızlanmıştır. Dolayısıyla kongreye
destek ve katılımda çokta istekli olmayan Türkiye’de bundan sonraki Türkoloji çalışmaların merkezi olma
çalışmalarını başlatmıştır.
Anahtar Kelimeler: Birinci Türkoloji Kongresi, Bakü, Türk Eğitim Tarihi
Dostları ilə paylaş: |