5
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Ortaokul Öğretmenlerinin Duygusal Zekâ Düzeyleriyle Sınıf İçi Etkili İletişim Becerileri
Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Dr. Öğretim Üyesi Bahadır GÜLBAHAR
AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ
bahadir.gulbahar@ahievran.edu.tr
Dr. Öğretim Üyesi Sadık Yüksel SIVACI
AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ
sysivaci@ahievran.edu.tr
ÖZET
Günümüzde insanların mutluluk, üretkenlik ve başarılarının bağlı olduğu en önemli etmenlerden biri de
kendi duygularını anlama, tanımlama, kontrol edebilme; karşısındaki insanların duygularını anlama,
anlamlandırma ve gerektiğinde duyguları üzerinden insanları yönlendirme becerilerini anlatan duygusal zekâ
kavramıdır. Duygusal zekâ, bireyin kendi duygularını ve başkalarının duygularını çözümleyerek elde ettiği
bilgiden yararlanma becerisi anlamına da gelmektedir. Araştırmalara göre, duygusal zekâ düzeyi yüksek olan
bireyler, aile ve sosyal çevrelerinde iyi ilişkiler kurabilen, başarıyı daha kolay yakalayabilen, daha fazla üreten,
iş hayatında astları ve üstleri tarafından sevilip sayılan ve kariyerinde daha hızlı yükselebilen kişilerdir. Duygusal
zekânın sosyal zekâyla çok yakından ilişkili olduğu, birbiriyle ilişkili duygusal ve sosyal yeteneklerden meydana
geldiği ileri sürülmektedir. Duygusal zekânın bir beceri olduğu, geliştirilebileceği iddiasından hareketle
öğretmenlerin de duygusal zekâ düzeylerinin yükseltilebileceğini söylemek mümkündür. Bir öğretmenin duygusal
zekâ düzeyinin yüksek olması, sınıf içi etkili iletişim becerilerinin düzeyini yükseltebilir. Bir öğretmenin duygusal
zekâ düzeyinin yüksek olması, öğrencileriyle daha iyi iletişim kurmasını sağlayabilir, dolayısıyla sınıf içi etkili
iletişim becerilerinin düzeyini yükseltebilir. Sınıf içinde etkili iletişim becerilerini yüksek düzeyde sergileyen
öğretmenlerin ise sınıfta olumlu bir atmosferin zeminini hazırlayacakları, sınıf içi ilişkilerin gelişmesine katkıda
bulunacakları, öğretimin kalitesini yükseltecekleri, öğrencilerin yüksek düzeyde öğrenme yaşamalarını
sağlayacakları, bu nedenle öğretmenlerin duygusal zekâ düzeyleri ile sınıf içi etkili iletişim becerileri algı
düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesinin önem arz ettiği düşünülmektedir. Ulaşılabilen alanyazında,
öğretmenlerde duygusal zekâ ve iletişim becerilerini ayrı ayrı inceleyen araştırmalar olduğu belirlenmesine
rağmen duygusal zekâ ile sınıf içi etkili iletişim becerileri arasındaki ilişkinin ele alınmış olduğu bir çalışmaya
rastlanmamıştır. Bu çalışmanın temel amacı, ortaokul öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeyleriyle ile sınıf içi etkili
iletişim becerileri algıları arasındaki ilişkinin incelenmesidir.
Nicel olan bu araştırmada, durumun genel olarak betimlenmesi amacıyla genel tarama ve ilişkisel tarama
modelleri kullanılacaktır.
Araştırmanın evrenini Kırşehir ili (Türkiye’de bir şehir) merkez ilçede görev yapan toplam 879 ortaokul
öğretmeni, örneklemini ise anılan evren içinden basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilen 405 ortaokul
öğretmeni oluşturmaktadır.
Öğretmenlerin duygusal zekâ düzeylerini ölçmek için “Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği” ve sınıf içi etkili
iletişim becerileri algılarını ölçmek için de “Sınıf İçi Etkili İletişim Becerileri Algı Ölçeği” kullanılacaktır.
Araştırmadan, ortaokul öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeyleriyle sınıf içi etkili iletişim
becerileri algıları arasında istatistiksel açıdan anlamlı, pozitif yönlü yüksek düzeyde bir ilişki olduğu sonucuna
ulaşılması beklenmektedir.
Anahtar kelimeler: Duygusal zekâ, sınıf içi etkili iletişim, ortaokul öğretmenleri.
6
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Öğretmen Adaylarının Bağımsız Çalışabilme Ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği İle
Lisansüstü Eğitime Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
1
Dr. Öğretim Üyesi, Sadık Yüksel SIVACI
Ahi Evran Üniversitesi
sysivaci@ahievran.edu.tr
Dr. Öğretim Üyesi, Bahadır GÜLBAHAR
Ahi Evran Üniversitesi
bahadir.gulbahar@ahievran.edu.tr
Fırat Çöplü
Ahi Evran Üniversitesi
firat.coplu@outlook.com
ÖZET
Bağımsız çalışabilme ve sorumluluk alabilme yetkinliği, Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikleri Çerçevesi
kapsamında lisans düzeyinde kazandırılması gereken yetkinliklerden biri olarak ifade edilmektedir. Bağımsız
çalışabilme ve sorumluluk alabilme, bireyin etki altında kalmadan kendi iradesi ile bir işi veya eylemi yapmaya
yönelik etkinliklerde bulunabilmesi şeklinde tanımlanabilir. Bu yeterliliğe yönelik algı bireylerin mesleki
doyumunu doğrudan etkileyeceği gibi mental sağlıkları üzerinde de etkili olabilecektir. Lisansüstü eğitim,
uzmanlaşmaya giden yolda pratik ve teorik bilginin inşası için öneme sahip bir eğitim basamağıdır. Lisansüstü
eğitim yapısı gereği gönüllülük istemektedir. Lisansüstü eğitim düzeyine öğrenci kabulünde çeşitli kriterler
aranmaktadır. Lisansüstü eğitim iş hayatına profesyonellerin kazandırılması için kritik bir kaynaktır. Öğretmenlik
mesleği bir ülkenin geleceğini yani genç nesillerini donanımlı hale getirmeyi kendine vizyon edinmiştir.
Öğretmenlik mesleğinin alan çalışmacıları olan öğretmenlerin meslek yaşantılarına yönelik algıları, mesleki
olarak kendilerini daha donanımlı hale getirme isteklerinin araştırmamıza konu olan değişkenler ile ilişkili olduğu
düşünülmektedir. Bu bağlamda araştırma, öğretmen adaylarının bağımsız çalışabilme ve sorumluluk alabilme
yetkinliği ile lisansüstü eğitime yönelik tutum düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır.
Araştırma, korelasyonel tarama modelinde olup betimsel bir niteliktedir. Araştırmanın evrenini, 2017–2018
akademik yılında bir devlet üniversitesinde öğrenim gören öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırmada
örnekleme yöntemi olarak “uygun örnekleme yöntemi” seçilerek 504 öğretmen adayı üzerinde yürütülmüştür. Bu
araştırmanın verileri, “Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Ölçeği” ve “Lisansüstü Eğitime
Yönelik Tutum Ölçeği” ile elde edilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde SPSS paket programı kullanılmış ve
verilerin analizinde Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi ve Spearman Korelasyon analizine
başvurulmuştur. Araştırma sonucunda, öğretmen adaylarının bağımsız çalışabilme ve sorumluluk alabilme
yetkinlikleri ile lisansüstü eğitime yönelik tutumları arasında pozitif yönlü orta kuvvette bir ilişki olduğu sonucuna
ulaşılmıştır. Öğretmen adaylarının bağımsız çalışabilme ve sorumluluk alabilme yetkinliğine yönelik algıları
arttıkça lisansüstü eğitime yönelik isteklerinin arttığı görülmektedir. Ulaşılan sonuçlar dikkate alınarak çeşitli
öneriler sunulmuştur.
Anahtar kelimeler: Öğretmen adayları, bağımsız çalışma ve sorumluluk alabilme yetkinliği, lisansüstü
eğitime yönelik tutum.
1
Bu çalışma, Ahi Evran Üniversitesi Rektörlüğü Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından EGT.A4.18.001 numaralı hızlı destek
projesine tahsis edilen maddi kaynakla desteklenmiş olan bir çalışmadır.
Dostları ilə paylaş: |