40
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə Bakıda fəaliyyət göstərmiş diplomatik
nümayəndəliklər
Arş.Gör.Dr.Sahibə MUSAYEVA
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti, Bakı, Azərbaycan
aliyarbeyova.s@mail.ru
Xülasə
Şərqdə yaranan ilk demokratik dövlət olan Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyəti cəmi 23 ay bərqərar
olmasına baxmayaraq mövcud olan bu müddətdə istər iqtisadi –siyasi, istər sosial – mədəni sahədə, istərsə də
xarici siyasətdə çox böyük işlər görmüşdür. Ən əsası dünyanın bir çox qabaqcıl ölkələri Azərbaycanın
müstəqilliyini tanıdılar və təsdiq etdilər. Həmçinin öz səfirliklərini, öz ölkələrinin təmsilçilərini Azərbaycana
yollamaqla birmənalı şəkildə AXC-ni tanıdılar.
1918-ci il may ayının 28-də Tiflisdə Cümhuriyyət elan olunduqdan sonra Azərbaycan höküməti təşkil
edilir və Azərbaycanın ilk Xarici İşlər Naziri Məhəmmədhəsən Hacınski təyin edilir. O, bu vəzifəni 1918-ci il 28
may tarixindən 1918-ci il 6 oktyabr tarixinə kimi icra edir. Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi çox tez bir zamanda
gərgin işə başlayır nəticədə, tezliklə dünya ölkələri bir – birinin ardınca Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini
tanımağa başlayır, Bakıda diplomatik korpusların binaları və iqamətgahları bəlli olur. Qeyd etmək lazımdır ki,
Fransa, İngiltərə, ABŞ, Fars (İran) dövlətlərinin diplomatik korpusları şəhərin mərkəzində yerləşməsinə
baxmayaraq, Finlandiya nümayəndəliyinin yerləşdiyi bina şəhərin mərkəzindən kənarda idi.
Bəzi dövlətlərin ya səfirliyi, ya da konsulluğu yerləşdiyi halda, Fransanın Bakıda həm səfirliyi həm də
konsulluğu – yəni hər iki nümayəndəliyi fəaliyyət göstərirdi. Xarici siyasətdə xüsusi önəm Türkiyə, İngiltərə və
Amerika dövlətlərinə verilirdi. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin xarici siyasəti məhz üç dövrə
bölünür: Türkiyə dövrü(1918-ci il may-oktyabr), Qərb ölkələri dövrü(1918-ci il noyabr-1920-ci il yanvar) və
beynəlxalq aləmdə tanınmaq uğrunda mübarizə dövrü (1920-ci il yanvar-aprel).
Açar sözlər: Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyəti, xarici əlaqələr, səfirliklər, konsulluqlar.
41
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Matematik Öğretmen Adaylarının Mekanik Konularında Serbest Cisim
Diyagramındaki Akademik Başarı Durumlarının İncelenmesi
Figen DURKAYA
Kırıkkale Üniversitesi
fgndurkaya@yahoo.com.tr
Fizikte mekanik konuları matematiksel çıkarımların ürünü değil, bilim insanlarının nesnelerin nasıl
hareket ettiği ile ilgili yaptığı çok sayıda deneyin gözlemlerinin bir sentezidir. Newton’un hareket yasaları diğer
fizik ilkelerine dayanarak ispatlanamadıkları için tam bir temel ilke olarak kabul edilirler. Bu nedenle Newton’un
hareket yasaları karşılaştığımız mekanik problemlerini çözerken gereksinim duyduğumuz bütün temel ilkeleri
içerir.
Mekanikte karşılaştığımız problemleri çözerken Newton’un hareket yasalarını başarıyla uygulayabilmek
için, öncelikle sisteme etki eden tüm kuvvetleri tanımlayabilmemiz gerekir. Sistemde verilen her cisim için Serbest
cisim diyagramı çizmemiz gerekir. Serbest cisim diyagramı, bir sistemde ki cismi bağımsız olarak ya da onunla
etkileşen diğer cisimler tarafından ona uygulanan tüm kuvvetlerin yön ve büyüklüklerini göstermek için çizilen
vektörlerden oluşan bir çizimdir. Sistemde birden fazla cisim olduğu durumlarda, her cisim için ayrı ayrı serbest
cisim diyagramının çizilmesi mekanik problemlerinin çözümünde büyük kolaylık sağlar. Serbest cisim diyagramı
sistemin hareket nedenlerini iyi analiz edebilmek için gereklidir.
Bu çalışmanın temel amacı, matematik öğretmenliği anabilim dalında öğrenim gören 2.sınıf
öğrencilerinin mekanik konularında serbest cisim diyagramının çiziminin başarı ve başarı motivasyonlarına etkisi
hakkında öğrenci görüşlerini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda aşağıdaki alt problemlere cevap aranacaktır.
Öğrenciler mekanik problemlerinde verilen bir cisim için serbest cisim diyagramını doğru bir şekilde
çizebiliyorlar mı?
Öğrencilerin mekanik problemlerinde verilen bir cisim için harekete neden olan ve hareketi engelleyen
kuvvetleri belirleyebiliyorlar mı?
Öğrencilerin mekanik problemlerinde verilen bir cisim için serbest cisim diyagramını çizebilmeleri
başarı motivasyonu nasıl etkiliyor?
Çalışma nitel yaklaşımla yapılmış durum araştırmasıdır. Araştırmanın evrenini 2017-2018 akademik
yılında güz döneminde Kırıkkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Matematik Eğitimi Anabilim dalında öğrenim
gören 2.sınıf öğrencileri ve örneklem grubunu 33 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada amaçlı örnekleme
yöntemlerinden ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Matematik Eğitimi Anabilim dalında öğrenim gören 2.sınıf
öğrencilerinin Fizik-I dersini almış öğrenci olmaları temel ölçüt olarak belirlenmiştir.
Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından mekanik problemlerinden oluşan sorular
hazırlanmıştır. Geliştirilen soruların kapsam geçerliliğinin sağlanması için alan uzmanlarından görüş alınmıştır.
Çalışmada, Matematik Eğitimi Anabilim dalında öğrenim gören 2.sınıf öğrencilerine Fizik-I dersinde çeşitli
mekanik problemleri için serbest cisim diyagramını çizerek cisme etki eden hız, ivme ve kuvvet gibi niceliklerin
vektörel gösterimleri istenmiştir.
Çalışma nitel bir araştırma olması nedeniyle, verilerin değerlendirilmesinde içerik analizi yöntemine
başvurulmuştur. Bulgular, sonuç ve tartışma bölümleri için veri analizi süreci devam etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Serbest cisim diyagramı, Mekanik, Matematik öğretmen
Dostları ilə paylaş: |