32
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Kafkas İslam Ordusu’nun İzleri: Hatıratlar Ve Şehit Mezarlıkları
Dr. Uzm. Seyfeddin BUNTÜRK
Tarih Doktoru,
Uzman, Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi
Tarih Bölümü; sbunturk@yahoo.com.tr
ÖZET
Bildiride Azerbaycan, Türkiye, Gürcistan ve Rusya kaynakları kullanılacaktır. Konu farklı acılardan ele
alınacak, o dönemle ilgili devam eden bazı tartışmalara değinilecektir.
Ayrıca Kafkasya İslam Ordusu’nun Şehit mezarlıklarının durumu son dönemde Azerbaycan’da çektiğim
belgesel filim ve resimlerle ele alınacak ve 100. yılı anma törenleriyle ilgili yaptığımız çalışmalar hakkında bilgi
verilecektir.
Bildiri aşağıdaki Plan üzere hazırlanacaktır:
1. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti ile Osmanlı Devleti ilişikleri
2. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti nin Osmanlı Devletinden askeri yardım talebi (Naki
KEYKURUN’un / ŞEYHZAMANLI’nın Hatıraları ışığında)
3. Kafkas İslam Ordusu’nun kurulması ve Harekete geçmesi
4. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’nin kurtuluşu için Kafkas İslam Ordusu’nun mücadelesi (Manaf
SÜLEYMANOV’un hatıraları)
5. Mondros Anlaşması ve sonuçları: Kafkas İslam Ordusu’nun geri çekilmesi ve Azerbaycan Demokratik
Cumhuriyeti’nin yıkılışı
6. Kafkas İslam Ordusu’nun izleri: Hatıratlar ve Şehit Mezarlıkları
Anahtar Kelimeler: Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Kafkas İslam Ordusu, Enver Paşa, Nuri Paşa,
Memmed Emin Resulzade, Feteli Han Hoyski, Karabağ, Bakü, Derbent, Şehit Mezarlıkları
Anahtar Kelimeler: Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Kafkas İslam Ordusu, Enver Paşa, Nuri Paşa,
Memmed Emin Resulzade, Feteli Han Hoyski, Karabağ, Bakü, Derbent, Şehit Mezarlıkları
33
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Milli Eğitim Bakanlığı İletişim Merkezi (Mebim) ‘’Alo 147’’ Üzerine Bir İnceleme (Rize
İli Örneği)
Cem TOPSAKAL
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
cem.topsakal@erdogan.edu.tr
Ahmet DUYSAK
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
ahmet.duysak@erdogan.edu.tr
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına göre vatandaşların dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine
başvurma hakkı bulunmaktadır. Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanuna göre, Türk vatandaşları
kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikâyetleri hakkında, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne ve yetkili
makamlara yazı ile başvurma hakkına sahiptirler.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 01.03.2012 tarihinde Millî Eğitim Bakanlığı İletişim Merkezi
(MEBİM) ‘’ALO 147’’ faaliyete geçirilmiştir. MEBİM’e Türk Milli Eğitim Sisteminde denetim, hesap verebilirlik,
saydamlık, sorgulayıcılık ve bunların yanında eğitimle ilgili talep, şikâyet, görüş-öneri, ihbar ve bilgi edinme gibi
konularda vatandaş ve kurumlar başvurabilmektedir.
Bu araştırmada, MEBİM ALO 147’ye Rize ilinden yapılan başvuruların hangi başlıklarda toplandığı,
bu hattın hangi amaçlar doğrultusunda kullanıldığı belirlenmiştir. Araştırma MEBİM ALO 147’ye yapılan
başvuruların incelenmesini amaçlayan tarama modelinde nitel bir araştırmadır. Araştırmada MEBİM ALO
147’ye yapılan, iletişim merkezinden Rize İl Milli Eğitim Müdürlüğüne iletilen 2017 yılının ilk altı ayında toplam
152 başvurunun kayıtları incelenmiştir.
Araştırmaya göre yapılan başvurularının zamanında cevaplandığı, başvuruları en fazla velilerin ve
öğrencilerin yaptığı, başvuru şeklinin en fazla şikâyet ve bilgi edinme olduğu, şikâyet konularının velilerce okul
servileri ve öğretmen memnuniyetsizliği, öğrenci açısından performans notu ve öğretmenden memnuniyetsizlik,
öğretmenler açısından sınav görevlendirilmeleri, yönetici açısından personel yetersizliği olduğu ortaya çıkmıştır.
Talep konularının ise velilerce öğretmen ve sınıf değişikliği, öğrencilerce öğretmen değişikliği, öğretmenlerce
okula ulaşım konularında olmuştur. Araştırma sonuç ve önerilerle son bulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Millî Eğitim Bakanlığı İletişim Merkezi (MEBİM), ‘’ALO 147’’, Talep, Şikâyet,
Görüş-Öneri, İhbar ve Bilgi Edinme
34
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Qafqaz İslam Ordusunun Tarixi: Mənbəşünasliq Və Tarixşünasliq Məsələləri
Dos.Dr. Naibə ƏHMƏDOVA
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti, Bakı, Azərbaycan.
naiba_66@mail.ru
Xülasə
2018-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyətinin yaranmasının 100-cü ildönümünü qeyd edirik.
Cümhuriyyətin şərəfli tarixinin bir parçası Qafqaz İslam Ordusunun tarixidir. Qafqaz İslam Ordusu 1918-ci ildə
Azərbaycan hökümətinin xahişi ilə Türkiyədən Azərbaycana gəlmiş Osmanlı hərbi qüvvələri ilə Azərbaycan hərbi
qüvvələrinin birgə təşkil etdiyi qurumdur. Bu qurumun yaranması, strukturu, keçdiyi döyüş yolu, onun komandanı
Nuru paşanın həyatının öyrənilməsi Azərbaycan tarixşünaslığında kifayət qədər maraq doğurur. Qafqaz İslam
Ordusunun tarixinin öyrənilməsi üçün Azərbaycanda mövcud olan mənbələrin və tarixi ədəbiyyatın öyrənilməsi,
onların təhlili məqalədə öz əksini tapmışdır. Burada Qafqaz İslam Ordusuna məxsus sənədlər, Nuru paşanın
özünün xatirələri, Azərbaycana göndərilmiş 5-ci Qafqaz Firqəsinin qərargah rəisi Rüştü bəyin xatirələri əsasında
məlumatlar əldə edilmişdir. Nuru paşa Qafqaz İslam Ordusunun komandanı kimi Azərbaycana gələndə 29 yaşı
vardı. Müsəlman korpusunun komandanı olan Əliağa Şıxlinski onun müavini oldu. O, tamamilə dolaşıq siyasi
hadisələrin mövcud olduğu bir şəraitə düşmüşdür. Buna görə də proseslərə bələd olduqca onun düünyagörüşündə
ciddi dəyişikliklər baş verir. Məqalədə Nuru paşanın Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonrakı
fəaliyyəti, Azərbaycanda antisovet üsyanların hazırlanması və təşkilindəki rolu barəsində məlumatlar da yer
almışdır. Burada Nuru paşa hətta 2-ci Dünya müharibəsi illərində Sovet hakimiyyəti altında olan türk xalqlarının,
o cümlədən Azərbaycanın yenidən öz müstəqilliyinə qovuşması üçün fəal türkçülük fəaliyyəti də araşdırılmışdır.
Açar sözlər: Mənbəşünaslıq, tarixşünaslıq, Qafqaz İslam Ordusunun tarixi, türkçülük, Nuru Paşa.
Dostları ilə paylaş: |