Microsoft Word umumdunya ticar?T t?Skilatina uzvuluyun az?Rbaycan iqtisadiy doc
Yüklə 0,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Birinciyol
- Üçüncü yol
mətnində zəruri dəyişikliklər edilməli olan sənədlərin sayı 38-dir ѵə ondan 16-sı artıq qəbul edilmiş ѵə qüvvəyə minmişdir. Digər sənədlər ilə bağlı müvafıq işlər aparılır. Qeyd etmək lazımdır ki, dünya təcrübəsində milli qanunvericiliyin ÜTT normalarına uyğunlaşdırılmasının üç yolu müəyyən olunmuşdur: Birinciyol şərti olaraq Braziliya yolu adlandırılır. Brazilya olduqca sadə yoldan istifadə etmişdir. ÜTT əsas sənədləri portuqal dilinə tərcümə olunmuş ѵə kiçik preambula ііə Braziliyada milli qanunlar kimi dərc edilmişdir.
etmişdir ki, o, ÜTT sazişlərini qəbul edir və hər hansı bir mübahisəli ѵə mürəkkəb situasiyada yapon qanunlarına deyil, ÜTT çərçivəsində qüvvədə olan hüquqi normalara istinad ediləcək. Milli qanunvericilikdə isə heç bir dəyişiklik edilməmişdir.
sənədlərinin rus dilinə tərcümə edilməsi ііə kifayətlənməyib, һəт də UTT-nin normalarına əsaslanan milli qanunlar formalaşdırılmışdır. Qeyd edək ki, Azərbaycanda d a b u üsul tətbiq edilir. Respublikamızın ÜTT-yə qəbulu üçün tələb olunan şərtlərdən biri gömrük güzəştləri, k/t-a daxili dəstək tədbirlərı və ixrac mbsidiyaları sahəsində öhdəliklər üzrə ikitərəfli danışıqlar aparılmasıdır. Güzəştlərı uzrə danışıqların məqsədi xarici iqtisadi fəaliyyətin bütün mal nomenklaturası üzrə tarif dərəcələrinin tətbiq edilə bilən ən yüksək həddini müəyyənləşdirməkdir. Ölkəmizin tarif güzəştləri ilə bağlı ilk təklifləri Azərbaycan Respublikasının ÜTT-уə üzv olmasına hazırlıq işləri üzrə Komissiyanın 21 iyun 2004-cü il tarixində keçirilən ikinci iclasında təsdiq olunmuş ѵə ÜTT Katibliyinə təqdim edilmişdir. Sonralar bir neçə dəfə həmin təkliflərin baxılmış və təkmilləşdirilmiş variantları Komissiyanın iclaslarmda təsdiq edilmiş və yenidən Katibliyə təqdim olımmuşdur.
Azərbaycanın iştirak etdiyi tarif danışıqları kənd təsərrüfatı məhsulları, qeyri- kənd təsərrüfatı məhsulları, sektoral təşəbbüslər üzrə aparılır. Azərbaycanın kənd təsərrüfatı məhsulları üzrə bound təkliflərinin orta dərəcəsi 20,8% təşkil edir. Hazırda, kənd təsərrüfatı mallarına tətbiq olunan tariflərin orta dərəcəsi 17,3%-dir. Bound tariflərinin minimal həddi 0%, maksimal həddi isə 45%-dir. Maksimal faiz yalnız bir mal mövqeyi üçün nəzərdə tutulmuşdur, bu da sənaye üsulu ilə istehsal olunan toyuqlardır. 0% gömrük rüsumu əsasən damazlıq heyvanlara, səpin üçün toxumlara, uşaq qidasma və elmi tədqiqatlar üçün nəzərdə tutulmuş idxala müəyyən olunmuşdur. Dünya ölkələrinin təcrubəsi göstərir ki, ÜTT-yə üzvlüklə bağlı danışıqların nəticələri yalnız cari müqayisəli üstünlüyə malik olan istehsal sahələrinin deyil, həm də potensial müqayisəli inkişaf xüsusiyyətlərinə malik olan istehsal sahələrinin maraqlarının nəzərə alınması təmin edildikdə daha uğurlu sayıla bilər. Bu məsələyə yanaşmada bir sıra ölkələrin təcrübəsi (Finlandiya ən yaxşı nümunə ola bilər) klaster yanaşmanın (əsas istehsal müəssisələri ilə yanaşı, onlarm inkişafı üçün zəruri olan yardımçı sahələrin olması da zəruridir) düzgün olduğunu göstərir. Eyni zamanda, danışıqlarda aşağıdakı məsələlərə diqqət yetirilməsi vacibdir: − kənd əhalisinin əsas gəlir mənbəyi kənd təsərrüfatı məhsulları oldugu
− - ən zəifinkişaf etmiş rayon-sektorlar üçün inkişaf proqramları hazırlanmalıdır; Eyni zamanda, Azərbaycan torpaqlarının 20%-nin Ermənistan tərəfindən işğalı, sosial-iqtisadi problemlərə malik 1 milyondan artıq qaçqın ѵə məcburi köçkünün olması Azərbaycanın ÜTT-уə qəbul olunması zamanı xüsusi hal kimi nəzərə alınmalıdır. Göründüyü kimi, ölkənin milli maraqları tariflər üzrə danıŞıqların, həmçinin ÜTT-уə üzvlük istiqamətində aparılan işlərin daha məqsədyönlü, ardıcıl və kompleks xarakter daşımasını tələb edir.
3.2.Azərbaycanın ÜTT ilə qarşılıqlı faydalı əlaqələrinin formalaşdırılması – xarici ticarət əlaqələrinin tənzimlənməsinin mühüm istiqaməti kimi
ÜTT-nin fəaliyyətinin əsas məqsədi dünya ticarətinin liberallaşdırılması beynəlxalq səviyyədə açıq ticarətin təmin edilməsidir. ÜTT-yə qəbul qəbul mürəkkəb prosedurları özündə birləşdirən hər bir ölkə üçün xarakterik xüsusiyyətlər kəsb edilən məsələdir. Belə ki, Azərbaycan ÜTT-yə qoşulmaqla inteqrasiya əlaqələrinin möhkəmləndirilməsi və ölkə iqtisadiyyatının inkişafına nail olacaq. Azərbaycanın ÜTT-yə üzvlüyü qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi ilə birbaşa bağlıdır. Hazırda tənzimləmə, intellektual mülkiyyət və investisiyalar sahəsində elə qanunlar var ki, onlar beynəlxalq standartlara , eləcə də ÜTT-in tələblərinə cavab vermir. Burada gömrük, lisenziyalaşdırma, kvotalar və ÜTT-nın əsasını təşkil edən və beynəlxalq ticarətin tənzimlənməsi üçün çərçivə yaradan Uruqvay Raundu Sazişlərindəki prinsiplərə və normalara uyğun bütün digər nəzarət növləri üçün tənzimləyici, rejim yaratmaq tələb olunur. Uruqvay Raundu prinsipləri və normaları heç bir mülahizələrdən asılı olmayaraq, ümumiyyətlə ölkənin ticarəti üçün faydalıdır. Onlar əməliyyat xərclərini azalıdırlar və ölkənin ticarətdə rəqabət bacarığını artırırlar. Belə ki, ÜTT-yə qəbul ölkənin ticarət siyasətini proqnozlaşdırmağa imkan verəcək , şəffaflıq artacaq, beynəlxalq ticarət tərəfdaşları çoxalacaq və iqtisadi münaqişələr daha səmərəli həll olunacaq. Qeyd edək ki, kənd təsərrüfatı sazişi çərçivəsində müzakirə olunan əsas məqamlar bu sahəyə subsidiyaların yuxarı həddinin və tariflərin müəyyənləşdirilməsini önə çəkir.
Azərbaycan Respublikası qtisadiyyat və Sənaye Nazirliyinin ÜTT qəbulu üzrə katibliyinin araşdırmalarına görə, xarici iqtisadi münasibətlər sahəsində təhlillər göstərir ki, investorlar əsasən investisiya mühiti daha əlverişli olan və investisiya siyasəti proqnozlaşdırıla bilən ölkələri axtarırlar. ÜTT-yə üzvlük isə xarici investisiyaların cəlb edilməsinə əhəmiyyətli dərəcədə müsbət təsir göstərir,
Yüklə 0,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|