B i b l i o q r a f i y a
91
kim, bir əhli-irfan olmaya; Riyayü
kibrü kizbü büxl olur nayab
igitlərdə; Vidadidən gələn kağız məni fəxrəndəhal etdi; Saçına
uymuş xəyalım çünki ənbərbu kimi; Salmaq nəzərindən məni
cananə düşərmi?; Kim ki, sevdayi-səri-zülfi-pərişanə düşər; Qara-
bağ içrə bir şair kəlimüllah Musadır; Ey güli-xəndan, fəraqından
sənin qan ağlaram; Mehribanlıq görməyib bir məhliqadan küsmü-
şəm; Həbibim, bu nəzakətdə güli-rənadan artıqsan; Ey Vidadi,
gərdişi-dövrani-kəcrəftarə bax!; Hər gedən gəlmiş, mənim ol
qəmgüsarım gəlməmiş; Aydın olsun gözlərim kim, gəldi yarın
kağızı; Şəhabəddin bəyin iqbalü bəxti müstədam olsun; Yazıb bir
namə göz yaşilə ol dildarə göndərdim; Çıxıb başmaq seyrinə,
edib seyri-çəmən gəldim; Simi-zəgənin zülfi-pərişan arasında;
Əzəldən biz də bir şəkər ləbi sevdik, sevənlər tək.
Müxəmməs-
lər: Gədə, mən qurban olum qaşları kaman bacına; Bilmənəm
məndən neçin ol sevgili canan küsüb; Ey gül,
sənə yoxdur bu
nəzakətdə qərinə; Sevdayi-saçın, keçsə yüz il, sərdən üzülməz,
Dilbər, nə deyim sən kimi canan ələ düşməz; Ah... bir sərxoş
nigarın dağı öldürdü məni; Aldı canım naz ilə ol gözləri şəhla
pəri; Ey səba, yarə de kim, avarə gördüm Vaqifi; Ey pərisima,
sənin didarının müştaqiyəm; Bir gözəl qamətli yari-lalərəngi
sevmişəm; Sənin ey şux məlaikzadə, qurbanın olum; Mən cahan
mülkündə, mütləq doğru halət görmədim; Vidadi ilə müşairə
(deyişmələr).
1999
15. Məcmueyi-Vaqif və müasirini-digər /tərtib edəni
Mirzə Yusif Qarabaği; red. Vilayət Quliyev; əsəri əski əlifbadan
transliterasiya ed. və çapa hazırl. Ə.Bağırov; Azərbaycan EA
Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu.- Bakı: Şuşa,
1999.- 152 s.
Kitabın içindəkilərdən:
Tərcibənd: Ey
büti-tutizəban, gəl
ki, məqalın istərəm...; Ey rəngi-ruxi-alına heyran gülü lalə...
Müstəzad: Nimtənə haqqında. Molla Pənah Vaqifin oğlu Əli
M o l l a P ə n a h V a q i f
92
ağanın atasına cavabı.- Müxəmməs: Ey səba, yarə de kim, avarə
gördüm Vaqifi... Tiflisin tərifi; Vali oğlunun mədhi; Tərsa qızının
tərifi; Çuxanın tərifi; Kürk haqqında; Şalvar haqqında; Tüfəng
haqqında; Hüseyn xanın cavabı; Gözəlin vəsvi; İşrət haqqında;
Müxəmməsi-müstəzadi-tərcibənd; Şikayət; Məhbubun gəlişi mü-
nasibətilə; Dilbərin mədhi; Müxəmməsi-müstəzad; Qəzəli-müstə-
zad; Vəsfi-dilbər; Saqqalı zəmm etmək haqqında; Yenə də saqqal
haqqında; Aşiqlik haqqında; Məhbubənin getdiyi vaxt deyib.
Mürəbbeat: Dilbərin vəsfi; Ey camalı günəş, zülfləri dilkəş...;
Kür qırağının əcəb seyrəngahı var...; Siyahtel görmədim Kür
qırağında...; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində...; Açıqbaşda əgər
olsa bir dilbər...; Ay qabaqlı, bulud zülflü gözəlin...; Sevgilim,
ləblərin yaquta bənzər...; Anın üçün uymaz qeyriyə könlüm...; Ey
Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm...; Bir bəyaz gərdənli,
mərmər sinəli...; Bir gözəl ki, şirin ola binadan...; Göndərdiyi
meyvə haqqında; Yay qaş bucağında, al yanaq üstə...; Göz qaldı
yollarda, can intizarda; Genə bayram oldu xublar evində...; Ey
cananım, sən bəzənib gələndə...; Cox zamandır yarın həsrətində-
yəm...; Ay kənarın qabağında qıy kibi...;
Genə bəni yanar-yanar
adlara...; Olmayaydı belə səfərə çıxmaq...; Qaynar gözlərindən,
şux baxışından...; Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə...; Genə səni
gördüm, bağrım oxlandı...; Bir əndamı nəsrin,dodağı qönçə...;
Doldu dimağıma zülfün ənbəri...; Zülfün başı taxtalanıb qabaq-
da...; Badi-səba, bir müjdə ver könlümə...; Duruban eşqiylə güzar
eylədim...; Oğrun baxa-baxa, ey çeşmi-nərgis...; Bəhanə dutub
bizdən gen gəzməgilən...; Bir ayna qabaqlı, tər sinəli yar...
Qəzəllər: Salmaq nəzərindən bəni cananə düşərmi?; Hər gedən
gəlmiş, bənim ol gülüzarım gəlməmiş...; Aydın olsun gözlərim
kim, gəldi yarın kağızı...; Mehribanlıq görməyib bir məhliqadan
küsmüşəm...; Qarabağ içrə bar şair...; Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-
kəcrəftarə bax!. Vidadi Vaqifə zarafatla yazıb; Vaqifin Vidadiyə
cavabı; Vaqiflə Vidadinin deyişməsi; Vaqifin Vidadiyə qocalıq
vaxtı yazdığıdır; Vidadinin cavabı; Vidadidən gələn kağız bəni
fərxəndəhal etdi...
B i b l i o q r a f i y a
93
2004
16. Əsərləri /Molla Pənah Vaqif; tərt. ed. və ön sözün müəl.
Həmid Araslı.- Təkrar nəşr.- Bakı: Şərq-Qərb, 2004.- 264 s.
(Klassik Azərbaycan Ədəbiyyatı)
Kitabın içindəkilər: Araslı H. Şeirimizin fəxri.
Qoşmalar:
O, şux qəmzələrin, xəncər kirpiyin; Xublar arığından yarımaq
olmaz; Bir sənəmin sinəsinə müştağam;
Can verib yüz minnət ilə
almışam; Bənəfşə tək ənbər zülfün buy verir; Gəl, ey qələbəyi
Məhəmmədxan bəy; Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar ilən; Olmayaydı
belə səfərə çıxmaq; Bir cavan tazədən gəlib ərsəyə; Duruban
eşqilə güzar eylədim; Siyahtel görmədim Kür qırağında; Bu gün
bir əcayib gözəl sevmişəm; Bir xəlvət yer ola, əğyar olmaya;
Ağla gözüm, ayrılırsan canandan; Ey süsən sünbülüm, al zənəx-
danlım; Sərv boylum, bir çıx, görüm boyunu; Sənsən, ey nazənin,
gözəllər şahı; Doldu dimağıma zülfün ənbəri; Sığallanıb-sığalla-
nıb siyah zülf; Saçın zəncirinə könül bağladım; Bir üzü gül, rəngi
lalə, zülfü tər; Bir gözəl ki, şirin ola binadan; Sərasər bir yerə
yığılsa xublar; Dəhanın sədəfdir,
dişlərin inci; Çoxdan bəri yarın
fərağindəyəm; Bədənini gül yaradan ilahi; Badi-səba, bir xəbər
ver könlümə; Siyah telli bir sənəmin ucundan; Boyun surahıdır,
bədənin büllur; Camalın gözümdən nihan olalı; Ey hüri liqalım,
mələk simalım; Bu necə zülmdür mənə eylərsən; Nədən küsüb
təbi nazik olan yar; Açıqbaşda əgər olsa bir dilbər; Bulut zülflü,
ay qabaqlı gözəlin; Getdim ala gözlü yarla danışam; Bivəfasan,
səndən üz döndərmişəm; Mən yenə xubların padişahından; Harda
görsəm bir şux, kaman qaşlını; Bir əndamı nəsrin, dodağı qönçə;
Bəhanə tutuban bizdən gen gəzmə; Yenə məni yanar-yanar
odlara; Ey cavan qız, məndən belə gəzmə gen; Ey üzü gül, qəddi
tuba Safiyə; İndən belə ölsəm, arzu çəkmənəm; Çox zamandır
yarın həsrətindəyəm; Sevdigim alaydı üzündən niqab; Əldə ayna
gözə sürmə çəkəndə;
Sənin təki siyah telli, gül üzlü; Baxıb
camalına qürur eyləmə; Sallana-sallana dövlətxanadan; Ey mələk
xoylu, ey tuba boylu yar; Bədənin sərasər gül xərmənidir; Onun
üçün uymaz qeyriyə könlüm; Səfalar gətirib, təşrif buyurdun;
M o l l a P ə n a h V a q i f
94
Mənim yarım sığallanıb gələndə; Zülfün başı taxtalanıb qabaqda;
Ey zülmü çox, qəlbi qara biiqrar; Gülgün sərəndazın tazə gül
kimi; Namə, gedər olsan yarın kuyinə; Bir fitnə fellinin, üzü
xallının; Ey kirpiyi xəncər, qaşı zülfüqar; Öyünməsin kimsə,
gözələm, deyib; Qədəm basdın, sən səfalar gətirdin; Dərdin məni
heyvalara döndərdi;
Düyün oldu, bütün xublar yığıldı; Siyah
zülfün qəddin ilən bərabər; Xumar gözlərini sevəndən bəri; Bir
sən kimi gözəl yoxdur dünyada; Nə gözəl sürmədən cila gətirdi;
Gərdənində, qamətində ayıb yox; Ey Məkkəni, Mədinəni
yaradan; Yenə bayram oldu xublar bəzəndi; Məni qərq eylədin
qəm dəryasına; Başına döndüyüm, toy adamları; Oğrun baxa-
baxa, ey çeşmi nərgis; Bir bəyaz gərdənli, mərmər sinəli; Ay
kənarı qabağında qıy kimi; Bir mina gərdənli, gül üzlü yarın; Ey
şahı xubların, şuxu dilbərin; İntizar çəkməkdən, yol
gözləməkdən; Bir zaman havada qanad saxlayın; Bir bölük
yaşılbaş sonalar kimi; Müşki çarqat kənarında
xumar göz; Göz
qaldı yollarda, can intizarda; Ey cananım, sən bəzənib gələndə;
Günəş üzlü, xoş qılıqlı canansan; Yay qaş bucağında, al yanaq
üstə; Ey maral baxışlı, sona sığallı; O tubu baxışın yıxdı aləmi;
Yenə qəhri keçib xublar şahinin; Mən sənə olmuşam didar aşiqi;
Əgər yarsan, gəl sarmaşaq qol-boyun; Ey Kəbəm, Kərbəlam,
Məkkəm, Mədinəm; Xublarda kı, zövqü səfa deyirlər; Sevdiyim,
ləblərin yaquta bənzər; Yasəmən tellərin, nərgiz gözlərin; Al
geyinib çıxsan gülşən seyrinə; Bayram oldu, heç bilmirəm
neyləyim; Kür qırağının əcəb seyrəngahı var; Səhər-səhər həsrət
ilən gəzirdim; Ey canım cəlladı, ömrüm yağısı;
Hər yetən gözələ
gözəl demənəm; Bənəfşə qoxulu yardan ayrılan; Qaynar
gözlərindən, şux baxışından; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində;
Qasid, tezcə yardan gətir bir xəbər; Bir belə cavanın əqli kəm
olsa; Ey siması tərlan, sinəsi topğun; Bir ala gözlünün, sərvi-
rəvanın; Bir ayna qabaqlı, tər sinəli yar; Neyləmişəm məndən üz
döndəribsən; Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; İki danə əcəb
xosrovi-şahi; Nə gözəldir bu cavanın camalı; Ey yanağı lalə kimi
al gözəl; Yenə səni gördüm, bağrım oxlandı; Ey camalı günəş,