_______________Milli Kitabxana___________________
135
demiyaya gir. Ancaq bir az oxu ey, oxu. Beşlərinin
çoxu şişirtmədi.
RƏNA: - Mən bəzi müəəllimlərimizə məəttəl
qalmışam. Natiq ağzını açmır, ya da bir – iki kəlmə
danışan kimi “Əşşi kişinin oğlu bilir də, zorla deyil
ki,” deyirlər. Beşi də elə xüsusi xəttlə yazırlar ki,
adamın cızdığı çıxır. Ancaq sən heç fikir eləmə
Mahir, həqiqət həmişə qələbə çalır. O günü Afət
müəllimə “Mehman” povestini keçəndə gördün nə
dedi?! Həqiqət günəşdir – dedi – onu heç bir qaran-
lıq küncdə dustaq etmək olmaz. Deyirəm nə yaxşı
ki, Afət müəllimə, Davud müəllim kimi gözəl
insanlar var. Yoxsa Natiq zorla çiynimizdə oturar.
MAHIR: - Hə elə həmin dərsdə Afət müəllim
dedi ki, ədaləti tapdalayanlar özləri ayaqlar altında
qalar. Özü də Rəna fikir verdinmi, bəzən Afət
müəllimənin sözləri çox kəskin olurdu. Elə bil
üzünü kiməsə tutub qəzəblə hökm oxuyurdu. Hətta
mən diqqətlə baxdım, dağılmış saçlarını belə
sahmana salmağı unutmuşdu. Elə deyilmi?
RƏNA: - Hissə qapılma, Mahir. Afət müəl-
liməni vəcdə gətirən əsərdəki hadisələr idi.
Gedək bir azdan zəng vurulacaq.
MAHIR: - (Fikirli) Bəlkə də... Gedək. (Ge-
dirlər) Rəhimlə Sənubər gəlir.
RƏHIM: - Sənubər, çoxdandı sənə bir söz de-
mək istəyirəm. Elə səni görəndə dilim dolaşır.
SƏNUBƏR: - Dilin dolaşır? Dilin niyə
dolaşır?
_______________Milli Kitabxana___________________
136
RƏHIM: - Belə bilirsən... Mən istəyirəm ki,
mən istəyirəm ki...
SƏNUBƏR: - Allahu - əkbər, lal əlində
qalmışıq. Sən nə istəyirsən, axı?
RƏHIM: - Bax o gün Afət müəllimə deyirdi
ki, səadət insanın öz əlindədir. Hər kəs istəsə öz
arzularına çata bilər.
SƏNUBƏR: - Nə olsun? Nə demək istəyirsən?
RƏHIM: - Hə, bax demək istəyirəm ki,
məktəbi bitirən kimi ikimiz də gedək politexnikə.
Axı sən də fizika – riyaziyyatı yaxşı bilirsən.
SƏNUBƏR: - Atam məni oxutmaq istəmir.
RƏHIM: - Necə oxutmaq istəmir? Biz onu
başa salarıq. Afət müəlliməyə deyərik.
SƏNUBƏR: - Görək də... Sən heç Bakıda ol-
musan, Rəhim?
RƏHIM: - Yox, kitablardan oxumuşam. Tram-
vayla gedərik dərsə.
SƏNUBƏR: - Politexnikə tramvay işləmir ey.
Avtobus işləyir.
RƏHIM: - Nə fərqi var? Hərdən fikirləşirəm
ki, ikimiz bir maşın ixtira edək. Qəzetlər, jurnallar
bizdən yaza.
SƏNUBƏR: - Yazalar ki, tələbələrin kəşfi!
RƏHIM: - Hə radioda, televizorda çıxış edək...
SƏNUBƏR: - Zəng vuruldu, getdik dərsə.
(Gedirlər)
Gülnurla Kəmalə məktəbli paltarında gəlirlər.
_______________Milli Kitabxana___________________
137
KƏMALƏ: - Gülnur, deyirlər Afət müəllimə-
nin yerinə başqa müəllim bizə dərs deyəcək.
GÜLNUR: - Necə yəni başqa müəllim? Afət
müəllimə hara gedir?
KƏMALƏ: - Nə bilim? Təzə müəllimimizin
adı Camaldır. Dünən axşamüstü məktəbə gəlmişdi.
Yekə bığları vardı.
GÜLNUR: - Hə o Koroğluya oxşayanı deyir-
sən? Mən də gördüm. Elə bildim təzə zavxozdu.
Axı biz Afət müəllimi istəyirik.
KƏMALƏ: - Bu gecə səhərə qədər ağlamışam.
Səhər anam yastığı yaş görüb üstümə düşdü ki, de
görüm niyə ağlamısan?! Gizlətdim. Mənalı –
mənalı başını tərpədib getdi.
GÜLNUR: - O, zəhləm getmiş Natiq gəlir,
getdik.
(Gedirlər. Natiq gəlib səhnədən keçir)
Şəkil dəyişir. Sinif. Afət müəllimə Natiqdən
dərs soruşur.
NATIQ: - Xitab elə cümlə üzvüdür ki... Xitab
elə cümlə üzvüdür ki....
SƏNUBƏR: - ( Pıçıltıyla Rəhimə) Xitab elə
cümlə üzvüdür ki, onun iki başı, dörd ayağı olur.
NATIQ: - Müəllim, siz sual verin, mən cavab
verim.
AFƏT: - Yaxşı. Onda bir cümlə deyim xitabı
tap: Əziz dost, düz yol adamı yormaz!
NATIQ: - (Fikirləşir) Adam xitabdır.
_______________Milli Kitabxana___________________
138
(Uşaqlar hamısı əl qaldırıb “düz deyil”, “mən
deyim” deyirlər.)
AFƏT: - Düz tapmadın. Belə bir cümləyə
diqqət elə: Tülkü quyruğunu bulayıb dedi: - Xəmir,
səni yeyəcəm. Xəmir nədir?
Yerdən bir uşaq: - Xəmir xitabdır. Xi – tab!
NATIQ: - (Bərkdən) Müəllim xəmir qutabdır.
Qu – tab.
(Uşaqlar gülüşür)
AFƏT: - Əyləş Natiq, iki alırsan.
MAHIR: - Aslanı yaraladılar, Rəna!
NATIQ: - Siz mənim qiymətimi kəsirsiniz.
Mən beş istəyirəm. Mən... siz əlavə suallarla məni
karıxdırırsınız.
AFƏT: - Əyləş, Natiq. Beş almaq istəyən oxu-
yar, bala. Halva – halva deməklə ağız şirin olmaz.
SƏNUBƏR: - Müəllim, inspektor Şakir müəl-
lim deyir ki, Natiq gərək medal ala. Qızıl medal. O,
bizim məktəbin fəxridir deyir.
AFƏT: - Əyləş Sənubər, yaxşı oxuyar, alar.
GÜLNUR: - Afət müəllimə, deyirlər ki, bizə
başqa müəllimə gələcək düzdür? Biz heç kəsi
istəmirik. Siz olun bizim müəllim.
Pərdə
VI ŞƏKIL
Maarif inspektoru Şakirin otağı. Şakir başda
şəstlə əyləşib. Afət daxil olur.
_______________Milli Kitabxana___________________
139
AFƏT: - Salam!
ŞAKIR: - (Saymazyana) Salam.
AFƏT: - Bir məsələ üçün gəlmişəm, oturmaq
olarmı?
ŞAKIR: - (Könülsüz) Daha oturmaq istəyirsən
otur də. Icazə filan...
AFƏT: - Bura bax, Şakir. Özünü elə aparırsan
guya məni tanımırsan. Tanış olaq. Göytəpə kənd
məktəbinin dil - ədəbiyyat müəllimi Afət.
ŞAKIR: - Maarif şöbəsinin baş inspektoru Şa-
kir. Bax sənə deyirəm, bizim göstərişimiz qətidi.
Əgər Camal söhbətindən ötrü gəlmisənsə heç özünü
yüngülsaqqal eləmə. Maarif müdiri qəti göstəriş ve-
rib 10
A
sinfi Camalın olacaq vəssalam, Şüttamam.
AFƏT: - Axı, bunun bir səbəbi olar, ya yox?
Mən üç aydır o sinifdə dərs aparıram. Indi hardan
çıxdı bu Camal? Camal öz sinfində niyə dərs
keçmir?
ŞAKIR: - Onu biz bilərik. Balam kitab – zad
oxumamısan. Bilmirsən ki, sovet hökumətində
mərkəziyyət prinsipi var. Biz də bu prinsipə əməl
edirik da. Sən bisavadsan ona biz neyniyək.
AFƏT: - Demək bircə Natiqin medal alması
xatirinə bu həngaməni çıxarmısan, eləmi? Indi mən
qarşımda təkcə savadsız Şakiri yox, xalqı qurd kimi
içindən yeyən, maarifin, mədəniyyətin düşməni
olan Şakir Məmməd oğlunu görürəm. Indi sənin o
ütülü sifətinin arxasında bir cəllad sifəti, nərmə –
nazik dodaqlarının altındakı qaban dişlərini görmək
Dostları ilə paylaş: |