63
avrodur və bu müddət ərzində özəl sektorun inkişaf etdirilməsi, təqaüdlər, ekologiya,
sosial təminat və ictimai idarəetmə sahələrində islahatlar nəzərdə tutulmuşdur.
Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası - Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyasının
Azərbaycandakı strategiyası əsas diqqəti yerli və xarici rəqabətin gücləndirilməsinə,
qeyri-bank sektorunda müştərək müəssisələrin yaradılmasına və yerli özəl banklara
texniki
yardımın
təmin
edilməsi
vasitəsilə
maliyyə
sektorunun
dəstəklənməsinə;mikro
müəssisələrin,
kiçik
və
orta
sahibkarlığın
möhkəmləndirilməsinə;kənd təsərrüfatında və sənaye sektorlarında investisiyaların
dəstəklənməsinə;qeyri-neft
sektorlarına
birbaşa
xarici
investisiyaların
yönəldilməsinə, habelə neft, qaz və əlaqədar sektorlarda investisiyaların
dəstəklənməsinə yönəldilmişdir. Bu qurum doqquz layihəni maliyyələşdirmişdirş
Eyni zamanda bu yaxınlarda AY B-lə birlikdə mikromaliyyə bankının
maliyyələşdirilməsi üçün lazımi maliyyə vəsaitləri artıq təsdiq edilmişdir və bu
vəsaitlərin ümumi dəyəri 134,6 milyon ABŞ dolları təşkil edir.
Yaponiyanın maliyyə qrumları - 2005-ci ilin mart-aprel aylarında
Yaponiyanın Azərbaycanın inkişafına rəsmi ikitərəfli yardımlarının cəmi 404,3
milyon ABŞ dollarına bərabər olmuşdur (texniki yardımlar istisna olmaqla). qtisadi
Ə
məkdaşlıq və nkişaf Təşkilatının məlumatlarına əsasən Yaponiya 2000- 2001-ci
ildə ən iri ikitərəfli donor, 1997 və 1998/99-cu illərdə isə müvafiq olara ikinci və
üçüncü ən iri donor olmuşdur.Yaponiyanın ən iri layihəsi Severnaya Qarışıq Qaz
Enerji Stansiyası layihəsidir. 1998 və 1999- cu illərdə müvafiq olaraq 193 milyon və
153 milyon ABŞ dollarına bərabər məbləğdə (yenlə) kreditlər ayrılmışdır. Eyni
zamanda müxtəlif məqsədlər üçün, o cümlədən torpaq və irriqasiyanın inkişaf
etdirilməsi, tibbi ocaqlar, qida istehsalı, iqtisadi struktur dəyişiklikləri və mədəni
məqsədlər üçün də qrant şəklində vəsaitlər ayrılmışdır. Yerlərdə nsan Təhlükəsizliyi
qrant mexanizmi vasitəsilə 66 layihə üçün cəmi 3,9 milyon ABŞ dolları məbləğində
vəsaitlər ayrlımışdır. Eyni zamanda ICRC və UNCHR vasitəsilə də humanitar
yardımlar, Dünya Qida Proqramı vasitəsilə isə qida təmin edilmişdir. Texniki
yardımlara isə 1993-2004-cü illərdə Yaponiyada 164 nəfərin təlim keçməsi və beş
mütəxəssisin Azərbaycana göndərilməsi daxildir. 2002-ci ilin sonlarında aparılmış
64
yardıma dair məsləhətləşmələr çərçivəsində aşağıdakı sahələr prioritet kimi müəyyən
edilmişdir: (1) iqtisadi infrastrukturun inkişafı, (2) sosial sektor və (3) insan
resurslarının inkişafı.
Almaniyanın maliyyə qrumları - Almaniya Kreditanstalt fur Wiederaufbau
(KfW) vasitəsilə həyata keçirdiyi maliyyə əməkdaşlığı çərçivəsində Azərbaycana
təqribən 72 milyon avro dəyərində investisiya qoymuşdur və növbəti iki il ərzində bu
məbləği 90 milyona artırmaq niyyətindədir. Texniki yardım sahəsində isə
Almaniyanın Gesellschaft fuer Technische Zusammenarbeit (GTZ) təşkilatı bu günə
kimi 9 milyon avro dəyərində treyninq və məsləhətçi xidmətləri göstərmişdir və
növbəti iki il ərzində bu məbləği 14 milyon avroya çatdırmaq niyyətindədir.
Almaniya nkişaf Bankı (KfW) tərəfindən Azərbaycanda həyata keçirilən
layihələr:
1. Açıq Kommunal nfrastruktur proqramı – II (Gəncə və Şəki şəhərlərinin su
təchizatı və kanalizasiya sistemlərinin yenidənqurulması layihəsi)
2. Açıq Kommunal nfrastruktur proqramı – II- Mərhələ 2,3-cü layihələri
3. Azərbaycan ES- mişli elektrik verilişi xəttinin tikintisi layihəsi
4. Kadastr və Daşınmaz Əmlakın Qeydiyyatı layihəsi
ABŞ-ın maliyyə qrumları - USTDA ARDNŞ-nin Şah Dəniz və Cənubi
Qafqaz Qaz Kəməri layihələrində iştirak payını maliyyələşdirmək üçün Bankın
ayırdığı maliyyə yardımına dəstək olaraq əhəmiyyətli dərəcədə texniki yardımlar
təmin etmişdir. Bu dəstək ARDNŞ-yə komersiyalaşma və struktur dəyişiklikləri
istiqamətində planın hazırlanmasında köməklik göstərəcəkdir. USAID təşkilatının
Azərbaycana yardımları əsasən dörd sahədə cəmləşmişdir: kiçik və orta sahibkarlığın
(o cümlədən kənd təsərrüfatının) inkişafı, iqtisadi islatahlar, demokratiya və
idarəçilik, habelə məcburi köçkünlər üçün humanitar yardımlar.
Türkiyə -Türk Eximbank Azərbaycan Beynəlxalq Bankına hökumət zəmanəti
ilə verilmiş kredit xəttini 250 milyon ABŞ dollarına qədər artırmışdır və bu məbləğin
92 milyonu bu günə kimi artıq ödənilmişdir. Bundan əlavə Eximbank Bakı hava
limanının təmiri üçün 20 milyon ABŞ dolları məbləğində kredit ayırmış və onu artıq
ödəmişdir.
65
AY B- Cari Fə aliyyə t Portfeli – Bankın son iki ildə Azərbaycanda fəaliyyət
səviyyələri nəzərə çarpan dərəcədə yüksəlmiş, müxtəlif sektorlar üzrə həyata keçirilmiş
ə
məliyyatların sayı kəskin şəkildə artmışdır. Əvvəlki Ölkə Strategiyasının həyata
keçirildiyi müddət ərzində təbii ehtiyatlar sektorunda imzalanmış layihələr Bankın biznes
fəaliyyətlərinin ümumi dəyəri olan 239 milyon avronun böyük hissəsini (73%) təşkil
etmişdir. Bankın 31 dekabr 2004-cü il tarixinə kimi imzaladığı biznes əməliyyatlarının
ümumi dəyəri 459 milyon avro həcmində olmuş və burada təbii ehtiyatlar sektorunun
payı 66% təşkil etmişdir.
Dünya iqtisadiyyatının 2009-cu il də yaşadığı böhranın ən mürəkkəb ili oldu.
Beynəlxalq institutların ilkin qiymətləndirmələrinə görə 2009-cu ildə bütövlükdə dünya
iqtisadiyyatı son 60 ildə ilk dəfə ressesiyaya uğrayaraq 1,1% azaldı. Həmin ildə
beynəlxalq ticarət də ən azı 12% azaldı. Eyni zamanda Beynəlxalq Əmək Təşkilatının
məlumatlarına görə bütün dünyada işsizlərin sayı 220 mln. nəfərə çatdı ki, bu da həmin
dövrdə dünya üzrə əmək qabiliyyətli əhalinin 7%-ə yaxınını təşkil edirdi.
Dünya üzrə
orta illik artım tempi 2 dəfəyədək azalaraq 2007-ci ildəki 5%dən 2,5%-ə endi.2010-cu il
dünya iqtisadi tarixinə böhrandan sonrakı il kimi düşdü. Qlobal iqtisadi artımın tədricən
bərpa olunması və işgüzar fəallıq indikatorlarının yaxşılaşması 2010-cu ildə müsbət
nəticələrin əldə olunacağı gözləntilərini artırdı. Ayrı-ayrı ölkələr, beynəlxalq təşkilatlar
böhranın təsirlərini aradan qaldırmaq istiqamətində müxtəlif tədbirlər həyata keçirdilər,
bunların nəticəsi olaraq, kimisi müəyyən nailiyyətlər qazandı, kimisi əksinə, daha da
gerilədi. Bir çox ölkələrdə, iqtisadiyyatda fiskal dəstək imkanları məhdudlaşdığından,
makroiqtisadi tarazlığın pozulması xroniki hala çevrildi. Təbii ki, Azərbaycan da qlobal
miqyasda baş verən bu proseslərdən kənarda qalmadı, hökumət dünya böhranının xarici
və daxili sarsıntıların mənfi nəticələrinin aradan qaldırılmasına təminat verən
makroiqtisadi antiböhran siyasət tədbirlərini həyata keçirməyə başladı.
“Qlobal Rəqabət qabiliyyəti Hesabatı”nda dünya ölkələri üzrə rəqabət
qabiliyyəti göstəriciləri
Dostları ilə paylaş: |