____________________Milli Kitabxana_____________________
57
- Kimin
haqqı var sənin təki qızı incitsin? Sən kəndimizin gülüsən. Keçən
il kolxozumuzda hamıdan əvvəl planı sən ödədin.
- Elə ona görə du qədrimi bilirsiniz! Biz söz vermişdik ki, gərək bu il
rayonda hamını ötək, bizim kimi pambıq becərən olmasın. Qızlar indidən
fikirləşirlər ki, çayırı, çör-çöpü necə təmizləyəcəyik, alağı necə vuracağıq, nə
vaxt pambığı suvarıb dərimə başlayacağıq, siz də ki, belə... - Zeynəb kövrəldi-
-
Bax, buna yoxam. Uşaqlığı burax. Ağlamaq nədir?!
- Neyləyim, Nəsib dayı? Adamı odsuz-ocaqsız yandırırlar! – O birdən-
birə sərtləşdi. - Bax, düzünü deyirəm, mənim çox ağlım yoxdur. Özün işə qarış,
yoxsa Kosaoğlunu bir Kosaoğlu qayıraram ki, adı da yadından çıxar. Ona de ki,
gözünü silsin, mənə düz-əməlli baxsın.
Yoxsa bütün rayonu bura tökərəm. Daha bəsdir. Kəndi barmağına az dolasın!
Zeynəbın sözləri Nəsib dayını düşündürdü. Doğrudan da axır vaxtlar
Kosaoğlu özünü pis aparır, heç kimlə hesablaşmır, hətta partiya iclaslarının
qərarlarına fikir vermək istəmirdi. Onun bu cür yekəxanalığı, kolxozun idarə
heyətinə belə fikir verməməsi Nəsib dayını narahat edirdi. O bir neçə dəfə
Kosaoğlu ilə təklikdə söhbət etmiş, bu cür işlərin yaxşı nəticə verməyəcəyini
demişdi. Nəsib dayını ən çox təəccübləndirən o idi ki, Kosaoğluna bir söz
deyəndə gülür, laqeydliklə "nə qayıracaqlar ki?" - deyirdi.
Nəsib dayı çalışırdı ki, onu başa salsın, külxozun daxilində ikitirəlik və
ziddiyyət olmasın. Ancaq deyəsən bu mümkün deyildi.
Zeynəbin dediklərinə diqqətlə qulaq asdıqdan sonra o yenə öz-özündən
soruşdu: "Axı bu niyə belə olsun?", lakin cavab tapa bilmədi-
- Qızım, - deyə nəhayət o, sözə başladı, - sən çıx get evə, işində ol.
Heç kəs sənin manqam əlindən ala bilməz. Səni manqabaşçılıqdan çıxartmaq
üçün əldə heç bir əsas yoxdur. - O, bir qədər duruxdu.
Azacıq fikrə getdi və sınayıcı nəzərlərlə Zeynəbi süzdü. - Yaxşı, bəs Kazım
nə üçün sənin əleyhinə çıxır? O ki keçən il harda olsa, səni tərifləyirdi,
briqadanıın gözüdür, deyirdi. İndi nə oldu?
Zeynəb qızardı. Ürküdülmüş kimi yerindən qalxdı. Nəsib dayının üzünə
baxmaqdan utanıb başını aşağı saldı. - Mən nə bilim? Nəsib dayı qızın yaralı
yerinə toxunduğunu hiss etdi.
- Yaxşı, arxayın ol. Mən özüm hər şeyi ayırd edərəm.
____________________Milli Kitabxana_____________________
58
- Bax,
sənə ümidliyəm. Mən Kosaoğlunun yanına getsəm, biabırçılıq olar.
- Yaxşı, yaxşı. Bizi qorxutma.
Zeynəb şalına bürünüb idarədən çıxdı. Nəsib dayı fikri dağınıq halda bir xeyli
onun arxasınca baxdı. Sonra asta-asta otaqda gəzinməyə başladı...
* * *
Onlar at tövləsinin yanında rastlaşdılar. İmran sahələri gəzməkdən yenicə
qayıdırdı. Ayaq tappıltısı eşidan mehtər, dərhal bayıra çıxıb, İmranın atının
başını tutmaq istədi.
- Zəhmət çəkmə, Abdı dayı, - deyə İmran cəld yerə sıçradı, qocaya
əziyyət verməmək üçün özü atı tövləyə çəkdi, yəhər-yüyənini aldı.
Mehtər qarnı kürəyinə yapışmış atı nəzərdən keçirib başını bnladı:
-
A baia, nə gec gəldin? Səhərdən getdiyindir.
İmran, axurda yem axtaran ata baxdı.
- Elədir, atı da əldən salmışam. Abdı dayı, sən allah, onun axurunu dolu
elə.
Mehtər dillənmədi.
İmranın çəkmələri, sınqlı gödəkcəsinin ətəyi palçığa bulanmışdı. O, papağını
peysərinə itələyib, əlindəki balaca çubuğu oynada-oynada idarayə sarı addımladı.
Yolda Zeynəblə qabaqlaşdı.
- Axşamın xeyir, ay qonşu, hara belə? – deyə İmran gülə-gülə ona
yaxınlaşdı.
Zeynəb:
- Evə, - dedi, sonra əlavə etdi. - Deyəsən, kefin doxsan doqquzdur.
-
Əcəb doxsan doqquzdur! Səhərdən çöllərdəyəm.
- Yazıq arvad eşiyə çıxıb, içəri girməkdən yorulub.
İmran ciddiləşdi:
- Yaxşı, onda istəyirsən bir azca gözlə, idarəyə dəyib qayıdıram.
Bir yerdə gedək.
- Mən də koperativə gedirəm. Orada səni gözləyəcəm. Ancaq tez gəl.
Ləngisən, çıxıb gedəcəm...
Zeynəb kooperativdə işini qurtarandan sonra qapıda dayanıb qızlarla xeyli
söhbət elədi. İdarəyə doğru baxa-baxa gözlədi. İmranın ləngidiyini görüb,
dalınca idarəyə getmək istədi, sonra fikrindən daşındı. "Kosaoğlunun sifətini
görməsəm yaxşıdır".
____________________Milli Kitabxana_____________________
59
Bir az da keçdi. İmran gəlmədi. Zeynəb təkcə yola düşdü. "Onun ki ağzı
qızışdı, gəlib çıxmaz".
O, kəndin ortasından keçən böyük yolla evlərinə tərəf addımladı. Məktəbin
yanında Kazıma rast gəldi. Qız Kazımın üzünə baxmadan ötüb keçmək istədi.
Ancaq briqadir onu saxladı:
- Yenə nə olub, ay qiz? Haqq-salamı havaxtdan kəsibsən?
- Sən aralıqda quyruq bulamağa başlayandan.
Kazım tutuldu, qaşqabağını salladı.
- Yenə nə olub?
- Mən hardan bilim?
- Doğrudan bilmirsən?
- Çörək haqqı, düz deyirəm.
-
Arvad kimi and içməkdənsə, kişi kimi üzə söz danış. Gedib orda-burda
qeybət qırıb əl altından iş düzəltmə.
- Mən nə iş düzəltmişəm ki?
- Özün
yaxşı bilirsən. Kosaoğlunun çənəsinin altını mən ha kəsdirmirəm.
- Kəsdirəndə nə olar? Kişi ilə şəxsən dostam. Evinə də gedib gəlirəm.
Bunun heç kəsə dəxli yoxdur. Bunu şəxsən o, bir də mən bilərəm.
- Kolxozun
işini də şəxsən siz həll edirsiniz?
- Bəs kim həll eləyəsidir.
- Məni də manqabaşçılıqdan şəxsən siz çıxardıbsınız?
Kazım ürəyində sevindi: "Belə əl-ayağa düşərsən! Adamı saymayanda başına
bu oyunu açarlar! İndi sənin canın mənim əlimdədir! Hara istəsəm sürüyəcəm.
Heç atılıb-düşmə". Zahirdə isə özunü bilməməzliyə vurdu.
-
Yalan sözdür. Qurban qağa elə iş tutmaz.
-
Amma tutub. Burda sənin də barmağın var.
Kazım Zeynəbə daha da yaxınlaşdı. Qaranlıqda onun gözləri parıldadı.
Səsinə mülayim, nəvazişli bir ahəng vermək istədi.
- Bura
bax,
Zeynəb. Mən həmişə sənin tərəfini saxlamışam. Keçən il hər
yerdə adını birinciliyə çəkdim. Amma sən mənim qədrimi bilmədin. Axır vaxt
adama heç məhəl də qoymursan. Zərər yoxdur, mən yenə sənə kömək elərəm.
Qoymaram səni manqabaşçılığından çıxarsınlar. Qurban qağamla şəxsən
danışaram.
- Qorxuram,
əziyyətə düşəsən.
- Nə əziyyəti var, özün bilirsən ki, Qurban qağam mənim bir sözümü iki
eləməz. Kişinin yanında xətir-hörmətim var.
Dostları ilə paylaş: |