Korxona rentabelligi tahlili
Ko’rsatkichlar nomi
|
O’tgan yil
|
Hisobot yili
|
Farqi, (+,-)
|
O’sishi, %
|
A
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Mahsulot (ish va xizmat)larni sotishdan sof tushum (satr 010)
|
3 362 225 550
|
5 180 801 340
|
1 818 575 790
|
154.0
|
Sotilgan mahsulot (ish va xizmat)larning tannarxi (satr 020)
|
2 474 622 038
|
3 191 287 162
|
716 665 124
|
128.9
|
Mahsulot (ish va xizmat)larni sotishning yalpi foydasi (zarari) (satr 010-020)
|
887 603 512
|
1 989 514 178
|
1 131 910 666
|
224.2
|
Asosiy faoliyatning foydasi (zarari) (satr 030-040+090)
|
454 607 646
|
1 415 400 093
|
960 792 447
|
3.12
|
Umumxo’jalik faoliyatining foydasi (zarari) (satr 100+110-170)
|
564 672 426
|
1 088 734 205
|
524 061 779
|
192.9
|
Foyda solig’ini to’lagunga qadar foyda (zarar) (satr 220+/-230)
|
564 672 426
|
1 088 734 205
|
524 061 779
|
192.9
|
Hisobot davrining saf foydasi (zarari) (satr 240-250-260)
|
507 693 607
|
974 038 284
|
466 344 677
|
192.1
|
Aktivlarning o’rtacha yillik qiymati
|
13 198 104 658
|
24 276 893 065
|
11 078 788 407
|
183.9
|
Joriy aktivlarning o’rtacha yillik qiymati
|
2 978 372 713
|
11 683 693 105
|
8 705 320 392
|
392.3
|
Uzoq muddatli aktivlarning o’rtacha yillik qiymati
|
10 219 731 945
|
12 593 199 960
|
2 373 468 015
|
123.2
|
Asosiy vositalarning o’rtacha yillik qiymati
|
7 104 110 120
|
10 452 934 960
|
3 348 824 840
|
147.1
|
Aylanma aktivlarning o’rtacha yillik qiymati
|
819 530 511
|
1 047 437 972
|
227 907 461
|
127.8
|
O’z mablag’larining o’rtacha yillik qiymati
|
7 745 794 466
|
10 124 233 076
|
2 378 438 610
|
130.7
|
Qarz kapitalining o’rtacha yillik qiymati
|
5 452 310 192
|
14 152 659 989
|
8 700 349 797
|
256.0
|
Investitsiyalangan kapitalning o’rtacha yillik qiymati
|
614 384 306
|
828 202 670
|
213 818 364
|
135.0
|
Xodimlarga va ular nomidan qilingan xarajatlar
|
895 236 214
|
1 218 850 312
|
323 614 098
|
136.1
|
Aktivlarning rentabelligi, %
|
3.8
|
4.0
|
0.2
|
105.2
|
Joriy aktivlarning rentabelligi, %
|
17.0
|
8.3
|
-8.7
|
48.8
|
Uzoq muddatli aktivlarning rentabelligi, %
|
4.9
|
7.7
|
2.8
|
157.1
|
Asosiy vositalarning rentabelligi, %
|
7.1
|
9.3
|
2.2
|
131.0
|
Aylanma aktivlarning rentabelligi, %
|
61.9
|
93.0
|
31.1
|
150.2
|
O’z mablag’larining rentabelligi, %
|
6.5
|
9.6
|
3.1
|
147.6
|
Qarz kapitalining rentabelligi, %
|
9.2
|
6.8
|
-2.4
|
73.9
|
Investitsiyalangan kapitalning rentabelligi, %
|
82.5
|
117.6
|
35.1
|
142.5
|
Xodimlarga va ular nomidan qilingan xarajatlar rentabelligi, %
|
56.6
|
79.9
|
23.3
|
141.1
|
Sotuv rentabelligi, %
|
26.3
|
38.4
|
12.1
|
146.0
|
Ishlab chiqarish rentabelligi, %
|
35.8
|
62.3
|
26.5
|
174.0
|
Asosiy faoliyat rentabelligi, %
|
13.5
|
27.3
|
13.8
|
202.2
|
Korxonada rentabellik ko’rsatkichlari va ularning o’zgarishini o’tgan yilga nisbatan ijobiy baholash mumkin. Jumladan aktivlarning rentabelligi 0,2 % ga, uzoq muddatli aktivlarning rentabelligi 2,8 % ga, asosiy vositalar rentabelligi 2,2 % ga, ishlab chiqarish rentabelligi 31,1 % ga, o’z mablag’lari rentabelligi 3,1 % ga, sotuv rentabelligi 12,1 % ga, ishlab chiqarish rentabelligi 26,5 % ga, asosiy faoliyat rentabelligi 13,8 % ga ortgan.
Aniqlanayotgan rentabellik ko’rsatkichining ta’sir birliklari faoliyat samaradorligi va natijaviyligiga olib keluvchi tashkiliy, texnik, iqtisodiy, mehnatni tashkil etish, marketing, menejment va innovatsion yangiliklarga oid omillarning ta’sirida o’zgaruvchan va aniq hisob-kitob qilinadigan ko’rsatkichlarda jamlanuvchi ko’rsatkichlar tizimi orqali baholanadi.
Ularni rentabellik turlariga muvofiq quyidagi ta’sir birliklarini tarkiblash mumkin.
Rentabellik ko’rsatkichlari va ularning ta’sir birliklari
Rentabellik ko’rsatkichlari
|
Ta’sir birliklari
|
Aktivlarning rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Aktivlarning o’rtacha yillik qiymatining o’zgarishi
|
Joriy aktivlarning rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Joriy aktivlarning o’rtacha yillik qiymatining o’zgarishi
|
Uzoq muddatli aktivlarning rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Uzoq muddatli aktivlarning o’rtacha yillik qiymatining o’zgarishi
|
Asosiy vositalarning rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Asosiy vositalarning o’rtacha yillik qiymatining o’zgarishi
|
Aylanma aktivlarning rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Aylanma aktivlarning o’rtacha yillik qiymatining o’zgarishi
|
O’z mablag’larining rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
O’z mablag’lari o’rtacha yillik qiymatining o’zgarishi
|
Qarz kapitalining rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Qarz kapitali o’rtacha yillik qiymatining o’zgarishi
|
Investitsiyalangan kapitalning rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Investitsiyalangan kapital summasining o’zgarishi
|
Xodimlarga va ular nomidan qilingan xarajatlar rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Xodimlarga va ular nomidan qilingan xarajatlarning o’zgarishi
|
Sotuv rentabelligi
|
Sotishdan yalpi foyda o’zgarishi
|
Sotishdan sof tushum o’zgarishi
|
Ishlab chiqarish rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Asosiy va aylanma kapital o’zgarishi
|
Omillar ta’siri rentabellikni aniqlash formulasining murakkabligidan kelib chiqib oddiy va murakkab matematik modellari asosida hisob-kitob qilinadi. An’anaviy usullar sifatida ko’pincha zanjirli bog’lanish usulidan keng foydalaniladi.
Rentabellik ko’rsatkichlari va ularning o’zgarishiga ta’sir etuvchi omillar tahlili (zanjirli usul)
Yillar
|
Rentabellik ko’rsatkichlari va ularning darajasi
|
Ta’sir birliklari va ta’sir darajasi
|
|
Aktivlarning rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Aktivlarning o’rtacha yillik qiymatining o’zgarishi
|
O’tgan yil
|
3.8
|
3.5
|
-3.3
|
Hisobot yili
|
4.0
|
Farqi (+;-)
|
0.2
|
7.3-3.8
|
4.0-7.3
|
|
Joriy aktivlarning rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Joriy aktivlarning o’rtacha yillik qiymatining o’zgarishi
|
O’tgan yil
|
17.0
|
32.2
|
-40.9
|
Hisobot yili
|
8.3
|
Farqi (+;-)
|
-8.7
|
49.2-17.0
|
8.3-49.2
|
|
Uzoq muddatli aktivlarning rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Uzoq muddatli aktivlarning o’rtacha yillik qiymatining o’zgarishi
|
O’tgan yil
|
4.9
|
4.6
|
-1.8
|
Hisobot yili
|
7.7
|
Farqi (+;-)
|
2.8
|
9.5-4.9
|
7.7-9.5
|
|
Asosiy vositalarning rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Aylanma aktivlarning o’rtacha yillik qiymatining o’zgarishi
|
O’tgan yil
|
7.1
|
20.6
|
-18.4
|
Hisobot yili
|
9.3
|
Farqi (+;-)
|
2.2
|
27.7-7.1
|
9.3-27.7
|
|
Aylanma aktivlarning rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Aylanma aktivlarning o’rtacha yillik qiymatining o’zgarishi
|
O’tgan yil
|
61.9
|
57.0
|
-25.9
|
Hisobot yili
|
93.0
|
Farqi (+;-)
|
31.1
|
118.9-61.9
|
93.0-118.9
|
|
O’z mablag’larining rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
O’z mablag’lari o’rtacha yillik qiymatining o’zgarishi
|
O’tgan yil
|
6.5
|
6.0
|
-2.9
|
Hisobot yili
|
9.6
|
Farqi (+;-)
|
3.1
|
12.5-6.5
|
9.6-12.5
|
|
Qarz kapitalining rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Qarz kapitali o’rtacha yillik qiymatining o’zgarishi
|
O’tgan yil
|
9.2
|
8.6
|
-11.0
|
Hisobot yili
|
6.8
|
Farqi (+;-)
|
-2.4
|
17.8-9.2
|
6.8-17.8
|
|
Investitsiyalangan kapitalning rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Investitsiyalangan kapital summasining o’zgarishi
|
O’tgan yil
|
82.5
|
76.1
|
-40.5
|
Hisobot yili
|
117.6
|
Farqi (+;-)
|
35.1
|
158.6-82.5
|
117.6-158.6
|
|
Xodimlarga va ular nomidan qilingan xarajatlar rentabelligi
|
Sof foyda summasining o’zgarishi
|
Xodimlarga va ular nomidan qilingan xarajatlar rentabelligi
|
O’tgan yil
|
56.6
|
52.2
|
-28.9
|
Hisobot yili
|
79.9
|
Farqi (+;-)
|
23.3
|
108.8-56.6
|
79.9-108.8
|
|
Sotuv rentabelligi
|
Sotishdan yalpi foyda o’zgarishi
|
Sotishdan sof tushum o’zgarishi
|
O’tgan yil
|
26.3
|
32.8
|
-20.7
|
Hisobot yili
|
38.4
|
Farqi (+;-)
|
12.1
|
59.1-26.3
|
38.4-59.1
|
|
Ishlab chiqarish rentabelligi
|
Sof foyda o’zgarishi
|
Asosiy va aylanma kapital o’zgarishi
|
O’tgan yil
|
35.8
|
44.5
|
-18.0
|
Hisobot yili
|
62.3
|
Farqi (+;-)
|
26.5
|
80.3-35.8
|
62.3-80.3
|
Omilli tahlil natijalaridan shuni xulosa qilish mumkinki, korxonada barcha rentabellik ko’rsatkichlariga sifat omili bo’lgan sof foydaning o’sishi, mahsulot (ish va xizmat) larni sotishdan yalpi foydaning o’zgarishiijobiy ta’sir qilingan.
Ikkinchi ta’sir birligi bo’lgan aktivlar, joriy aktivlar, uzoq muddatli aktivlar, kapital, qarz kapitali, investitsiyalangan kapital, xodimlar nomidan qilingan xarajatlar, sotuv hajmi, ishlab chiqarish xarajatlarining o’zgarishi salbiy ta’sir qilgan. Ularning Mutlaq ta’sir darajasini yuqoridagi jadval ma’lumotlaridan ham ko’rish mumkin.
Dostları ilə paylaş: |
