Мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон


“Kitobi lug‘ati atrokiya”



Yüklə 1,87 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə68/83
tarix01.04.2023
ölçüsü1,87 Mb.
#103937
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   83
ADABIY TIL

“Kitobi lug‘ati atrokiya”
(turkiy so‘zlar kitobi) asari yaratiladi. 
Lug‘atdagi so‘z izohlariga keltirilgan misollariing uchdan ikki qismi Navoiydan 
olingan. Lug‘at 4 qismdan iborat: so‘z boshi, o‘zbekcha-forscha lug‘at, “Sangloh” 
lug‘atida izoh berilmagan o‘n ikki so‘z tavsiflangan va Navoiy asarlarida 
uchraydigan forscha so‘zlar lug‘atidan tashkil topgan. Shu bilan birga, lug‘atda 
Navoiy biografiyasiga oid geografik hamda tarixiy-etnografik ma’lumotlar qayd 
etilgan. 


128 
Xulosa qilib aytganda, eslatilgan lug‘atlarning hammasida janubiy turkiy 
dialektlarning ta’siri katta. Hajm doirasi tor. Ulardagi leksik unsurlar 8-9 mingdan
oshmaydi. Shunday bo‘lsa-da, ular adabiy tilning me’yorlashuvida, shubhasiz
muhim rol uynagan. 
 
Savol va topshiriqlar 
 
1.
Navoiy asarlariga bo‘lgan qiziqishni qanday izohlaysiz? 
2.
“Badoe’ul - lug‘at” kim tomonidan tuzilgan va qaysi olimlar tadqiq 
etgan? 
3.
“Abushqa” lug‘ati haqida gapiring. Lug‘atining tuzilishi qanday? 
4.
“Kelurnoma”ning lisoniy xususiyatlarini so‘zlang. 
5.
“Sangloh”da fonetik va leksik me’yorlarning berilishini bayon qiling.
6.
“Maboniul lug‘at” haqida fikr yuriting. 
7.
“Muntahabul lug‘at”ning o‘ziga xosligi nimada ko‘rinadi? 
8.
Mehdixon nima uchun o‘z asarini o‘zbek tilining birinchi ilmiy 
grammatikasi deb ataydi?
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. Алиев А., Содиқов Қ. Ўзбек адабий тили тарихидан. - Т.: 
Ўзбекистон, 1994.
2. 
Ибрагимова А.
 
Исследование “Келурнаме” Мухаммеда Якуба Чинги 
[Текст]: (Лексика, морфология, факсимиле и глоссарий): Автореферат дис. на 
соискание ученой степени кандидата филологических наук. - Ташкент, 1976.
3. Мухторов Ж., Санақулов Ў. Ўзбек адабий тили тарихи. - Т. 
Ўқитувчи. 1995. 
4. Мухиддинов К. “Санглах” Мирзы Мухамеда Меҳдихана. Дис. канд. 
филол. наук. - Т., 1970. 
5. Содиқов Қ. Туркий ёзма ёдгорликлар тили: адабий тилнинг юзага 
келиши ва тикланиши. –Т.: Тошкент давлат шарқшунослик институти, 2006. 


129 
6. Турсунов У., Ўринбоев Б., Алиев А. Ўзбек адабий тили тарихи. - Т.: 
Ўқитувчи, 1995.
7. Умаров Э. «Бадаи-ал-лугат» и «Санглах» как лексикографические 
памятники и источники изучения староузбекского языка ХV-ХVI вв. Дис. д-
ра филол. наук. - Т., 1989.
8. Умаров Э. Грамматика староузбекского языка “Мабаниул лугат” 
Мирзы Меҳдихана. Дис. канд. филол. наук. - Т., 1967.
9. Умаров Э. Эски ўзбек тили луғатлари. - Т., 1992. 
10. Ҳамидов З. Луғатшунослик тарихи ва қўлёзма луғатлар. - Т.: 
Адолат, 2004. 

Yüklə 1,87 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   83




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə