Mizrakli elmihal
Yüklə 1,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
54 6-Beş qan, əlli beş təmizlik, doqquz qan olsa, doqquz gündən sonra səhih təmizlik olarsa, doqquz gün hayz olur. Yalnız sayı dəyişir. Aybaşı vaxtında da, sonra da üç gündən çox gün vardır. 7-Beş qan, əlli təmizlik, on qan olsa, on gün hayzdır. Təmizlik müd- dəti əlli olmuşdur. Qan günləri aybaşı vaxtında və sayındadır. 8-Beş qan, əlli dörd təmizlik, səkkiz qan olsa, səkkiz gün Hayz olub, üç gündən artığı aybaşı müddəti içindədir. Hayz və təmizlik sayı bir gün dəyişmişdir. 9-Beş qan, əlli təmizlik, yeddi qan olsa, yeddi gün Hayz olub, bundan hayz miqdarı aybaşıdan öncə, üç gündən azı aybaşının içindədir. Hayzın vaxtı və sayı, təmizliyin isə yalnız sayı dəyişmişdir. 10-Beş qan, əlli səkkiz təmizlik, üç qan olsa, üç gün yenə Hayz olub, bunun iki günü aybaşı günlərinin içində, biri isə sonradır. Hayzın sayı və vaxtı, təmizliyin isə sayı dəyişmişdir. 11-Beş qan, altımış dörd təmizlik, yeddi və ya on bir qan olsa, birinci- sində yeddi gün Hayz olub, sayı və zamanı dəyişmişdir. İkinci halda on bir günün əvvəlindən beş günü Hayz olub, altı günü istihazə olur. Aybaşının yalnız vaxtı dəyişir. Sayı on günü keçdiyi üçün dəyişmir. Təmizliyin sayı dəyişir. İmam Fahruddin Osman Zeylai (rahimə hullahü təala) “Təbyin-ül-ha- kaik” kitabında və Əhməd Şilbinin (rahimə-hullahü təala) haşiyəsində de- yilir ki: “Qadın, aybaşısından bir gün əvvəl qan, on gün təmizlik, bir gün qan görsə, imam Əbu Yusifə görə (rahimə-hullahü təala) qan görmədiyi on gün ilə hayz başlayıb, adətə qədər davam edər. Yeni hayzın ilk və son günləri qansız olur. Çünki aybaşı müddətindən öncə və on gündən sonra qan görülmüş olub, aradakı fasid təmizlik qan sayılmaqdadır. İmam Mu- hammədə görə (rahimə-hullahü təala) bunun heç bir günü hayz olmaz. Aybaşısı beş gün qan və iyirmi beş gün təmizlik olan qadın: 1-Bir gün əvvəlcə qanlı, bir gün təmiz olsa, sonra qan davam etsə və on günü keçsə, Əbu Yusifə görə beş gün hayz olur. Əvvəlki və sonrakı günlər istihazə olur. İmam Muhammədə görə, aybaşısı ilə üst-üstə düşən üç qanlı gün hayz olur. Bunlar da aybaşının ikinci, üçüncü, və dördüncü günləridir. Çünki aybaşının birinci günü qan görülməmişdir. Qan gələn günlərin beşinci günü isə aybaşıdan kənardır. 2-Aybaşının birinci günü qan gəlsə, sonra bir gün təmizlik olsa, sonra qan davam edərək on günü ötsə, söz birliyi ilə beş gün hayz sayılır. Çünki ilk və son günlər qan gəlmişdir. 3-Aybaşının ilk üç günü qan gəlsə, digər iki gün təmiz olsa, sonra qan davam edərək on günü ötsə, Əbu Yusifə görə aybaşı müddəti olan beş gün hayzdır. İmam Muhammədə görə aybaşının ilk üç günü hayzdır. Çünki imam Muhammədə görə hayzın ilk və son günlərində qanın olması lazımdır.” 55 “Bahr” və “Dürr-ül-müntəqa”da deyilir ki, qan aybaşı müddətini ötüb, on gündən əvvəl kəsilərsə, kəsildikdən sonra on beş gün ərzində heç gəl- məzsə, artıq gəldiyi günlərin hayz olduğu söz birliyi ilə bildirildi. Bu təqdir- də, aybaşı günü dəyişmiş olur. On beş gün və gecə içində bir dəfə qan gələr- sə, aybaşı müddətini aşmış olanlar hayz deyil, istihazə olar. İstihazə olduq- ları anlaşıldıqda, o günlərdə qılınmayan namazlar qəza edilər. Aybaşı müd- dətindən sonra və on gündən öncə kəsildiyi namaz vaxtının sonu yaxınlaşana qədər gözləmək müstəhəbdir. Sonra qüsl alıb o vaxtın namazı qılınır. Bundan sonra cinsi əlaqə caiz olur. Namaz vaxtının sonunu gözləyərkən qüsl və na- maz qaçırılarsa, namaz vaxtı çıxdıqda, qüslsüz cinsi əlaqə caiz olur. Qızda ilk olaraq və qadında aybaşısından on beş gün sonra görülən qan üç gündən tez kəsildikdə, namaz vaxtının sonu yaxınlaşana qədər gözləmək lazımdır. Sonra qüsl almadan yalnız dəstəmaz alınıb, o namaz qılınmalı və əvvəl qılınmayanlar qəza edilməlidir. O namazı qıldıqdan sonra yenə qan gə- lərsə, namaz qılınmaz, yenə kəsilərsə, vaxtın sonuna doğru yalnız dəstəmaz alınıb o namaz qılınar və qılınmayanlar varsa, qəza edilər. Üç gün tamam ola- na qədər belə davam edər. Lakin qüsl alınsa belə, cinsi əlaqə halal olmaz. Qan gəlməsi üç günü keçərsə, aybaşı müddətindən əvvəl kəsildikdə, aybaşı vaxtı keçənə qədər qüsl alınsa belə, cinsi əlaqə halal olmaz. Lakin namaz vaxtının sonuna qədər qan ləkəsi görülməzsə, qüsl alınıb o namaz qı- lınar. Qılınmayanlar qəza edilər, oruc tutular. Qan kəsildiyi gündən sonra on beş gün ərzində heç gəlməzsə, kəsildiyi gün yeni aybaşının sonu olur. Lakin qan yenə başlarsa, namazı saxlamalı, tutmuş olduğu orucu Ramazandan sonra qəza etməlidir. Qan dayanarsa, yenə namaz vaxtının sonuna yaxın qüsl alıb namaz qılınar, oruc tutular. On gün belə davam edər. On gündən sonra qan gəlsə də təkrar qüsl alınmadan namaz qılınar və qüsldən əvvəl cinsi əlaqə halal olar. Lakin cinsi əlaqədən əvvəl qüsl almaq müstəhəbdir. Dan yeri ağarmadan əvvəl qan kəsilsə, dan yerinin ağarmasına yalnız qüsl alıb paltarını geyəcək qədər vaxt qalsa, “Allahü Əkbər” deyəcək qədər əlavə vaxt qalmasa, o günün orucu tutular. Lakin İşa namazını qəza etmək lazım olmaz. Təkbiri söyləyəcək qədər də zaman olarsa, İşanı qəza etmək də la- zımdır. İftardan əvvəl hayz başlarsa, oruc pozulur. Ramazandan sonra qəza etmək lazımdır. Namaz içində hayz başlarsa, namaz pozulur. Təmizləndik- də fərz namaz qəza edilmir, nafilə edilir. Dan yeri ağardıqdan sonra oyan- dıqda bezində qan görən o anda hayzlı olur. Oyandıqda bezini təmiz görə- nin yatarkən hayzı bitmişdir. Hər ikisinə İşa namazını qılmaq fərzdir. Çünki namazın fərz olması vaxtının son dəqiqəsində təmiz olmağa bağlıdır. Vaxt namazını qılmadan öncə hayzı başlayan, bu namazı qəza etməz. İki hayz arasında “Tam təmizlik” olmalıdır. Bu tam təmizlik “Səhih təmizlik”dirsə, əvvəlki və sonrakı qanların ayrı iki hayz olduqları söz bir- liyi ilə bildirildi. On günlük hayz müddəti içində qan gələn günlər arasında Yüklə 1,53 Mb. Dostları ilə paylaş:
|