Moderniteden postmoderniteye uzanan bir köPRÜ: zygmunt bauman
HOLOCAUST: MODERN BİR DRAM
Yüklə 2,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 3.5. HOLOCAUST: MODERN BİR DRAM
“İnsan olmak bir dramadır; Yahudi olmak başka bir dramadır.” E. M. Cioran378 Bauman’ın modernlik çözümlemesinde pür dikkatle ele aldığı kavramlardan bir kısmını yukarıda vererek, aslında Holocaust’un günübirlik yaşanan bir olay olmadığını göstermeye çalıştık. Bauman’ın -ve sosyolojisinin- modernlik ile Holocaust arasında kurduğu, anlaşılması gereken, dikkate şayan bir görüştür. Bu görüşün ana çıkarımı, Holocaust’un modernliğin bir ürünü olduğu tezidir. Bu açıdan Holocaust modernliğin içinde bulunan rasyonalite, bilimsellik, bürokratik işleyiş, düzen gibi kavramlara ya da yapılara bağlı olarak gerçekleşen trajik bir olaydır. Bunun yanında Bauman Modernlik ve Holocaust adlı çalışmasından önceki zamanlarda, Holocaust’un vahametini yeterince düşünmediğini, anlamadığını belirtir. Çünkü bu olayın tarih içinde münferit olduğunu ve daha sonraki zamanlara sirayet etmediğini düşündüğünü söyler. O, bilimsel gözlüğün verdiği katı ve soğuk bir bakışla önceleri “Holocaust’un olsa olsa biz sosyal bilimciler tarafından aydınlatılacak bir şey olduğunu sanıyor ama bugünkü konumlarımızla ilgili sorunları aydınlatabilecek bir şey olduğunu kesinlikle düşünmüyordum. Holocaust’un, tarihin normal akışında bir kesinti, uygar toplumun vücudunda kanseröz bir şişlik, akıllılığın içinde anlık bir delilik olduğuna (kasten değil, ihmal sonucu) inanmıştım” 379 der. Daha sonra Bauman’ı Holocaust üstüne düşünmeye sevk eden şey, eşi Janina Bauman’ın (ve diğer Yahudiler öykülerinin etkisiyle) II. Dünya Savaşı döneminde yaşadıklarını anlattığı Duvarların Ötesinde adlı anı kitabıdır. 380 Bauman’ın kendisi de aynı savaşın bir mağduru olmasına karşın, bu anıları okuduktan sonra “ Modernite ve Holocaust ’u yazmak benim için entelektüel bir zorunluluk ve ahlâksal bir görev haline gelmişti” der. 381 Faşist Hitler Almanya’sının Yahudilere karşı uyguladığı soykırımı ifade eden Holocaust kavramının etimolojik yapısına bakıldığında, köken olarak Yunanca olan ‘holos’ (bütün, tüm anlamına gelen) ve ‘kaustos’(yakılmış, yanık, köz olmuş anlamına gelen) kelimelerinin birleşiminden meydana gelmiş olup, tamamen yakılmış, yanıp kül 378 Cioren’den Akt. Bauman, Parçalanmış Hayat-Postmodern Ahlak Denemeleri , s.274 379 Bauman, Zygmunt, Modernite ve Holucaust , çev. Süha Sertabiboğlu, Versus Kitap, İstanbul, 2007, s.3 380 Bauman, Duvarların Ötesinde , . 381 Zygmunt, Modernite ve Holucaust , s. 279 151 olmuş anlamını taşıdığı görülür. Holocaust’a karşılık olarak, İbranîcede, felâket anlamına gelen ‘shoah’; Türkçede ise soykırım, katliam kelimeleri kullanılmaktadır. Ama günümüzde Holocaust kavramı İkinci Dünya Savaşında Nazilerin doğrudan Yahudilere karşı yaptığı soykırımı belirtmek için tercih edilmektedir. 382 Her kültür kendisindeki sorunlara neden olarak gördüğü ve bu yüzden mesuliyet yükleyebileceği bir “günah keçisi” arar, şayet bulamazsa kendisi bunu üretir. 383 Burada günah keçisi kavramına bir parantez açmak gereklidir: ‘günah keçisi’ kavramı, “[b]ir kişinin veya grubun başına gelen kötü şansı, felâketleri, hastalıkları ve kötülükleri sembolize eden ve taşlandığında, bir nehre veya denize atıldığında tüm bu olumsuzlukları beraberinde götüreceğine inanılan her türlü obje, hayvan, kuş veya insan” olarak tanımlanır. 384 İlginçtir ki bu kavramın ortaya çıkışına Yahudiler kaynaklık eder. İlk olarak on altıncı yüzyılda kullanılan ‘günah keçisi’ kavramı, “Yahudilerin Kefaret Günü’ünden bir ritüeli” gerçekleştirmek için kurban ettikleri keçiler için kullanılmıştır. 385 Bu durumda önemli olan kötülükleri başkasına yükleyerek, ritüeli gerçekleştirenin kendini temize çıkarmasıdır. Dolayısıyla, kötülük veya olumsuzluk çoğunlukla yabancılara/ötekilere yüklenir. Kuşkusuz günah keçisi üretmek, günümüzde de işleyen bir mekanizmadır, çünkü krizler veya sorunlar insan için devam etmektedir. İktidarlar kendilerini korumak ya da daha da güçlendirmek için bu mekanizmayı kullanırlar ki yakın zamanların üretilen ‘günah keçileri’ olarak Saddam Hüseyin, Usame Bin Lâdin gibi örnekler gösterilebilir. 386 Bu Bağlamda I. Dünya Savaşından yenik çıkmış ve ekonomik krizle boğuşan Almanya’nın-Nazilerin, günah keçisi Yahudilerdi diyebiliriz. Nitekim Almanya’da Adolf Hitler’in 1933 yılında iktidara gelmesiyle beraber ayyuka çıkan antisemitizm uygulamaları, Yahudilerin Alman arî ırkının bünyesine girmiş hastalıklı ve bozucu bir virüs olduğu ve toplumdan tecrit edilmesi gerektiği fikrinin propagandası yapılmıştır. Bauman’ın ifadeleriyle Antisemitizm, “Yahudilere duyulan kızgınlığı anlatır. Yahudileri yabancı, düşman ve sakıncalı bir grup olarak gören anlayışı ve bu anlayıştan 382 Oğuzhan Göktolga, “Modernliğin Büyük Günahı: Holocaust”, (Derleyen: Zülküf Kara), Yüklə 2,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|