Moderniteden postmoderniteye uzanan bir köPRÜ: zygmunt bauman
Yüklə 2,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Mağaradakiler
, (17. Baskı), İletişim Yayınları, İstanbul 2008, ss.25-41. 409 Hüseyin Batuhan, Entelektüel Kavramı Üzerine , Cogito (üç aylık düşünce dergisi), Sayı: 31, YKY, İstanbul 2002, ss. 94-101. 410 Nur Vergin, “Entelektüel Olmak Ya Da Olmamanın Sosyolojik Belirlemeleri Üzerine Bir Deneme”, Doğu Batı (düşünce dergisi), Sayı: 37, Doğu Batı Yayınları, Ankara 2006, ss. 9-35. 411 Reyhan Atasu Topçuoğlu, “Foucault ve Entelektüeller”, Doğu Batı (Düşünce Dergisi ), Sayı 37, Doğu Batı Yayınları, Ankara 2006, ss.221-229. 159 başkalarının acılarıyla ilişkilendirmektir.” 412 Dolayısıyla entelektüelin söylemi ve sorumluluğu evrensel olmalıdır denebilir. Entelektüel kavramın etimolojisine baktığımızda, karşılığını “ intellect (anlama yetisi) teriminde bulan bu kavram, kendi eylemini sahip olduğu teorik bilgiden hareketle kuran kişiye işaret eden bir kavramdır. Bu anlamda entelektüel, karmaşık zihinsel ya da yaratıcı, sanatsal etkinlikleri uğraşı yapmış kişileri niteleyen bir kavramdır.” 413 İnsanın zihinsel yanı, ayırıcı özelliklerinden biri ise ortalama herkes entelektüel olabilir, fakat bunun böyle olmadığını Marksist cephede aydın üstüne en etkili düşünceleri üretmiş olan Gramsci, “bütün insanlar entelektüeldir, ama toplumda herkes entelektüel işlevini görmez” 414 sözleriyle ortaya koyar. Bu durumda kapalı odalarda, masa başında entelektüel olmanın mümkün olmadığı, entelektüelin düşünsel ve eylemsel (prakxis) olarak kendini sahneye çıkarması gerektiği söylenebilir (örneğin Chomsky, Said, vd). Sosyal olaylar bakımından entelektüel(ler) kavramı, on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında Rusya’da, “ bir yandan Çarlığın despotizmine öbür yandan Ortodoks Kilisesine karşı çıkan okumuşlar kümesini imlemek için kullanılmış” olan entelijansiya kavramıyla ilişkilidir. 415 Ama aynı yüzyılın sonunda bu kavram, Fransa’daki Dreyfus Davası’ ile daha net bir hale gelmiştir. Rusya’daki entelijansiya kavramı, özelde eğitimli muhalif grubu tanımlamasına rağmen, Dreyfus Davasındaki entelektüel(ler) tekil insanı gösterir. Bu kişilerin gazeteciler, yazarlar gibi toplumda belirli yer edinmiş oldukları görülmektedir (dava kısaca bir askerin haksız yere yargılanması ile ilgilidir ve dönemin yazarları, gazetecileri bu davayı kamusal alana taşıyarak askerin suçsuzluğunu ortaya çıkarmak için davaya kamuoyu oluşturmuşlardır. Bu grubun içinde Fransız realist edebi akımından olan ünlü yazar Emile Zola önü çekenlerden biri olmuştur). Tarihe mal olmuş bu dava ile beraber entelektüelin sosyal tipinin belirginleştiği ileri sürülebilir. Yapısı ve eylem tarzı olarak sosyal bilimlere yakın olan entelektüel(ler), bilim adamı, sanatçı, düşünür gibi kişilerden farklı olarak iktidara karşı politik güncel hareketler 412 Edward Said, Entelektüel: Sürgün, Marjinal, Yabancı , (3. Baskı), (Çev.: Tuncay Birkan), Ayrıntı Yayınları, İstanbul 2007, s.51 413 Nilgün Toker Kılınç , “ Entelektüel”, Felsefe Ansiklopedisi 5. cilt (Ed. Ahmet Cevizci), Ebabil Yayınları, Ankara 2007, ss. 500-503. 414 A.Gramsci’den Akt. Edward Said, Entelektüel: Sürgün, Marjinal, Yabancı , (3. Baskı), (Çev.: Tuncay Birkan), Ayrıntı Yayınları, İstanbul 2007, s.21. 415 Oğuz Demiralp, Yüklə 2,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|