Konstitusiya möhkəmə icraatında sorğuverənləri (ərizəçiləri)
və cavabverənləri onların nümayəndələri təmsil edə bilərlər.
Azərbaycan
Respublikası
Konstitusiyasının
86-cı
maddəsində, 88-ci maddəsinin I hissəsində, 102-ci maddəsində,
104- cü maddəsinin II və III hissələrində, 107-ci maddəsində, 130-
CLi maddəsinin IV və VI hissələrində və 153-cü maddəsində
nəzərdə tutulmuş hallarla əlaqədar Konstitusiya Məhkəməsinə
sorğu və ya müraciət vermiş orqanlar, bu cür sorğu və müraciətlər
əsasında mənafelərinə toxunulan orqanlar və şəxslər xüsusi
konstitusiya icraatının maraqlı subyektləri hesab olunur.
Tərətlərin
və
maraqlı
subyektlərin
Konstitusiya
Məhkəməsinin iclaslarında iştirak və çıxış etmək, sübutları və
digər materialları təqdim etmək, işə baxılmasına dair vəsatət və
təkliflər vermək, onlara verilən suallara cavab vermək, hakimlərə
etirazlar vermək, şahid və ekspertlərin dəvət olunmasını xahiş
etmək, Konstitusiya Məhkəməsi iclasının protokolu ilə tanış
olmaq və ona dair öz qeydlərini bildirmək, yekun çıxışı etmək
hüquqları vardır.
Bunlardan başqa, tərəflərin, həmçinin konstitusiya işinin
materialları ilə tanış olmaq, onlardan çıxarışlar etmək, surətini
çıxarmaq, sübutların tədqiqində iştirak etmək, bir-birinə, şahidlərə
və ekspertlərə suallar vermək, başqa tərəfin vəsatətlərinə,
sübutlarına və çıxışlarında söylədikləri fikirlərə etiraz etmək
hüquqları vardır.
Tərəflər və maraqlı subyektlər Konstitusiya Məhkəməsinə
hörmət etməli, konstitusiya icraatının tələblərinə riayət
etməlidirlər, onlar Konstitusiya Məhkəməsinə çağırıldıqları
vaxtda gəlməli. Daxili Nizamnamə ilə müəyyən edilmiş qaydada
məhkəməyə hörmətlə yanaşmalı, iclasa sədrlik edənin
göstərişlərini dərhal yerinə yetirməlidirlər. Bu, öz növbəsində,
tərəflərin və maraqlı subyektlərin vəzifəsidir.
- - - - -
178
- - - - - - - - -
Konstitusiya Mohkomosiııin iclasında baxılan konstitusiya
İ!ji üzrə hor hansı halı bilən şəxs «şahid» adlanır. Sorğu- verənin,
ərizəçinin, cavabverənin və ya maraqlı subyektin xahişi ilə və ya
Konstitusiya məhkəməsinin qərarı ilə şahid ifadə vermək üçün
Konstitusiya Məhkəməsinin iclasına çağırıla bilər. O, konstitusiya
işi üzrə müəyyən edilməli olan ona məlum hallar haqqında ifadə
verməlidir.
Şahid
Konstitusiya
Məhkəməsinə
hörmət
etməli,
konstitusiya icraatının tələblərinə riayət etməli, məhkəmədə qəbul
edilmiş qaydaya hörmətlə yanaşmalı, sədrlik edənin göstərişlərini
dərhal yerinə yetirməlidir. O, bilə-bilə yalan ifadə verməyə və ya
ifadə verməkdən boyun qaçırmağa görə məsuliyyətə cəlb oluna
bilər.
Konstitusiya Məhkəməsi öz təşəbbüsü ilə və ya tərəflərin,
yaxud maraqlı subyektlərin xahişi ilə Konstitusiya Məhkəməsinin
iclasında baxılan məsələ üzrə elmə və ya başqa xüsusi biliyə malik
olan şəxsi ekspert kimi dəvət edə bilər. Ekspert iş üzrə yazılı rəy
təqdim edir.
Ekspert ona verilən suallara obyektiv və əsaslandırılmış
cavab verməlidir. Ekspert suallara cavab vermək üçün
konstitusiya işinin materialları ilə tanış olmaq və zəruri əlavə
materiallarla tanış edilmək haqqında vəsatətlə Konstitusiya
Məhkəməsinə müraciət edə bilər. O, özündə olan materialları
verilmiş suallara cavab vermək üçün yetərli saymadıqda, yaxud
suallara cavab vermək üçün zəruri biliyə malik olmadıq- da, bu
barədə məhkəməyə xəbər verməlidir. Ekspert iclasda sədrlik
edənin icazəsi ilə ona verilmiş suallara cavab vermək üçün
tərəflərə, maraqlı subyektlərə və şahidlərə sual verə bilər.
Bunlardan əlavə, ekspert Konstitusiya Məhkəməsinə hörmət
etməli, konstitusiya icraatının tələblərinə riayət etməli
məhkəməyə çağırlıdığı vaxta gəlməli, orada qəbul edilmiş
qaydaya hörmətlə yanaşmalı, iclasa sədrlik edənin göstərişlərini
dərhal yerinə yetirməlidir. Ekspert bilə-bilə yalan rəy verməyə
görə məsuliyyətə cəlb oluna bilər.
........... .................................................... - ........
-
179
=
.............................
11.9.
Müxtəlif növ konstitusiya işləri üzrə konstitusiya
icraatının xüsusiyyətləri
Konstitusiyanın 130-cu ııiaddəsinin III hissəsinin 1-7-ci
bəndlərində, V və VII hissələrində nəzərdə tutulmuş
məsələlərlə əlaqədar Konstitusiya Mohkomosinə daxil olmuş
sorğu və ya şikayət, bir qayda olaraq, 30 gün müddətində
Konstitusiya Məhkəməsi palatasının iclasına çıxarılır, sorğu və
şikayətin icraata qəbul edilməsi, yaxud icraata qəbul edilməsindən
imtina edilməsi haqqında qərardad qəbul olunur. Sorğu və ya
şikayətə Konstitusiya Məhkəməsinin Plenumunda mahiyyəti
üzrə baxılması, bir qayda olaraq, onun icraata qəbul edildiyi
gündən ən geci 60 gün keçənədək başlanmalıdır.
Konstitusiya
Məhkəməsinin
Plenumu
ağır
və
bərpaedilməz zərər vurulmasının qarşısının alınması
məqsədilə işin mahiyyəti üzrə qərar qəbul edilənədək mübahisə
olunan normativ hüquqi aktın və ya bələdiyyə aktının icrasının
dayandırılmasına dair qərar qəbul edə bilər və tərəflərə
mübahisənin məhkəməyədək nizamlanmasını təklif edə bilər.
Qanunvericilik, icra və məhkəmə hakimiyyətləri
arasında səlahiyyətlər bölgüsü ilə bağlı mübahisələrlə
əlaqədar sorğu haqqında məsələ, bir qayda olaraq, 15 gün
müddətində palataların iclasına çıxarılır, sorğunun icraata qəbul
edilməsi, yaxud icraata qəbul edilməsindən imtina edilməsi
haqqında qərardad qəbul olunur. Sorğuya Plenumda mahiyyəti
üzrə baxılması, bir qayda olaraq, onun icraata qəbul edildiyi
gündən ən geci 30 gün keçənədək başlanmalıdır.
Konstitusiyanın 86-cı maddəsinə görə Konstitu.siya
Məhkəməsi Milli Məclis deputatları seçkilərinin nəticələrinin
düzgünlüyünü yoxlayır və təsdiq edir. Seçkilərin nəticələrinin
yoxlanılması və təsdiq edilməsi qaydaları Azərbaycan
Respublikasının Seçki Məcəlləsi ilə müəyyən edilir. Seçkilərin
nəticələrinin düzgünlüyünü yoxlamaq üçün Plenumun iclası
Konstitusiya Məhkəməsinə materiallar daxil olduğu gündən
-
180
-
Dostları ilə paylaş: |