Mpetencji do podejmowania samodzielnych decyzji dzielimy organy na

ad2. działania skierowane do wewnątrz polegają na organizacji wykonywania zadań społecznych i gospodarczych ustalonych przez inne organy państwowe.

Działania administracyjne (rodzaje):

1. Faktyczne (materialnie widoczne)

2. Prawne (czyli albo stanowienie prawa albo indywidualizacja stosunków prawnych)

Legalność jest naczelna funkcja administracji, a efektywność jest w stosunku do legalności wtórna. Np. czasem koszty pozyskania dowodów są wyższe niż nałożona na przestępcę skarbowego kara.

Formy działania:

Akt administracyjny, który ma charakter indywidualny (np. decyzja podatkowa)

Akt normatywny, będący co do zasady aktem ogólnym dot. dużych grup, czyli np. rozporządzenia dotyczące zasad ustalania kosztów użytkowania samochodów wykorzystywanych do działalności gosp.

Działania prowadzone w ramach procedur regulacyjnych, (czyli ich wykonywanie oraz kontrola wykonania )

Działania materialno- techniczne, np. gromadzenie informacji i ich przetwarzanie

Działania społeczno- organizatorskie (porozumiewanie się, apelowanie)

Formy niewładcze (np. w administracji samorządowej, gdzie wójtowie zajmują się rzeczami, które nie należą do ich kompetencji w sposób bezkarny)

Rodzaje organów administracji:

(…)

…. Typy właściwości organów:

Miejscowa (terytorialna)

Rzeczowa (prawo do rozstrzygania określonej kategorii spraw)? jaki podatek

Funkcjonalna (instancyjna) ? jaka instancja Prezydent miasta- organ pierwszej instancji w zakresie podatków samorządowych (leśny, rolny itp.)

Samorządowe kolegium odwoławcze- uga instancja

Izba skarbowa- uga instancja.

Podatnik w zakresie określonego podatku…

administracja 2 Obowiązki te nie mogą być przerzucane na podatnika, jeżeli to nie wynika z konkretnych przepisów podatkowych. Jednakże strona w trakcie prowadzonego postępowania powinna współdziałać z organem podatkowym w celu prawidłowego ustalenia stanu faktycznego, aby uniknąć ewentualnego negatywnego dla siebie rozstrzygnięcia z powodu wadliwego ustalenia stanu faktycznego jedynie w oparciu o wiedzę posiadaną przez organ podatkowy. Powinna zatem wykazać dbałość o przedstawienie stosowanych środków dowodowych. Z realizacją tej zasady wiąże się wymóg prowadzenia postępowania podatkowego w sposób bezstronny. Temu celowi służą przepisy normujące wyłączenie pracownica urzędu podatkowego oraz organu podatkowego od załatwiania spraw (art. 130- 132 OP) *Przykł* *Decyzja, w której organ odwoławczy tylko zdawkowo wskazał iż kryzys w rolnictwie nie może stanowić podstawy uzasadniającej umorzenie wpłat na PFRON……* Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu podatkowym (art. 123 OP) Na organie podatkowym ciążą obowiązki: 1. Zapewnienia stronie czynnego udziałów każdym stadium postępowania, 2. umożliwienia stronie przed wydaniem decyzji wypowiedzenia się co do zebranych w sprawie dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań odpowiednio do tych obowiązków – strona ma zagwarantowane prawo: · inicjowania postępowania przez założenie żądania wszczęcia postępowania · wypowiadania się co do treści żądania, czyli przedmiotu postępowania · czynnego udziału w przeprowadzaniu postępowania dowodowego (prawo żądania przeprowadzenia dowodów) · do wypowiedzenia „ostatniego słowa” w sprawie stanowiącej przedmiot postępowania Prawo do czynnego udziału strony w postępowaniu podatkowym jest jej uprawnieniem a nie obowiązkiem. Strona może z niego nie korzystać Realizacji tych uprawnień służy: · obowiązek informowania stron o wszczęciu postępowania podatkowego · zapewnienie stronie możliwości udziału w postępowaniu wyjaśniającym: 1. obowiązek powiadamiania strony o miejscu i terminie przeprowadzenia czynności postępowania dowodowego 2. udzielenie informacji o prawie do żądania przeprowadzenia dowodów · obowiązek organu prowadzącego postępowanie pouczenia strony o prawie: - zapoznania się z aktami sprawy - złożenia końcowego oświadczenia - obowiązek wstrzymania się od wydania decyzji do czasu (określonego terminem wyznaczonym stronie) złożenia powyższego oświadczenia Organ może odstąpić od obowiązku zapewnienia stronie czynnego udziału: · gdy w postępowaniu wszczętym na wniosek strony organ zamierza wydać decyzję w całości uwzględniającą wniosek strony (pozytywną) · w przypadku spraw dotyczących zabezpieczenia i zastawu skarbowego. *Przykł sytuacji, w której organ p. naruszył zasadę czynnego udziału strony w postępowaniu od decyzji adresowanej do kilku stron odwołanie wniosła 1 ze stron. Organ I instancji uznał, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie i nie zawiadamiając pozostałych stron o wniesieniu odwołania wydał nową decyzję (uchylającą tę decyzję)* Zasada przekonywania (uzasadniania przesłanek) (art. 124 OP). Organy podatkowe powinny wyjaśnić stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwianiu sprawy, aby w miarę możliwości doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez stosowania środków przymusu (w sposób dobrowolny) Dla realizacji tej zasady ma duże znaczenie prawidłowe realizowanie przez organ podatkowy zasady ogólnej czynnego udziału strony w postępowaniu Wyjaśnienie zasadności przesłanek (to znaczy wyjaśnienie podstawy faktycznej i prawnej decyzji, wytłumaczenie dlaczego organ zastosował dany przepis do konkretnych ustaleń lub uznał go za niewłaściwy) po to aby strona była przekonana o słuszności podejmowanych w toku postępowania czynności oraz podjętej decyzji, ma istotne znaczenie także w tych sprawach w których decyzje nie zawierają obowiązków podlegających wykonaniu w drodze przymusu, np. w przypadku decyzji negatywnych. W takim przypadku celem zasady jest dążenie do uzyskania akceptacji decyzji przez stronę, co stwarza szansę na to, że nie będzie wnosiła środków zaskarżenia. Zasada przekonywania powinna być przede wszystkim wprowadzona w czyn przez prawidłowo zredagowane i poprawne pod względem merytorycznym uzasadnienie decyzji podatkowej. Zasada ta powinna być realizowana także w toku całego postępowania. Podejmując poszczególne czynności procesowe, organ powinien: · podejmować ze stroną dialog · wysłuchiwać jej stanowiska · ustosunkować się do jej twierdzeń · wyrabiać w stronie przekonanie, że podejmowane czynności są w pełni celowe i uzasadnione z punktu widzenia przyszłego rozstrzygnięcia sprawy podatkowej Dotyczy to także działań, co do których przepisy nie przewidują wymogu formalnego ich uzasadniania, *np. dokonując wezwania strony do osobistego stawienia się organ podatkowy powinien wskazać, że wezwanie jest niezbędne dla wyjaśnienia stanu faktycznego lub rozstrzygnięcia sprawy* Zasada szybkości i prostoty (art. 125 OP) nakłada na organy podatkowe obowiązek równoczesnego realizowania 2 postulatów: · wnikliwości (działania z poszanowaniem wszystkich reguł prawa procesowego, a zwłaszcza zasadą prawdy obiektywnej) · szybkości działania (osiągania końcowego celu postępowania w najkrótszym czasie) posługująć się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia natomiast sprawy, które nie wymagają dowodów, informacji lub wyjaśnień powinny być załatwiane niezwłocznie (co należy rozumieć w znaczeniu używanym w języku potocznym, czyli natychmiast, od ręki, na poczekaniu*) np. na podst faktów powszechnie znanych, dowodów znanych organowi z urzędu, lub gdy strona zgłosiła organowi dostateczny materiał dowodowy wraz z wnioskiem o wszczęcie postępowania* badając sprawę „wnikliwie” organ podatkowy nie ma prawa zbędnie przedłużać postępowania Obowiązek „szybkiego” załatwienia sprawy nie może stanowić usprawiedliwienia do rozpatrywania spraw w sposób powierzchowny, a tym bardziej do odstąpienia od reguł postępowania podatkowego. W szczególności organ podatkowy nie może odmówić przeprowadzenia określonego dowodu tylko z tej przyczyny, że spowoduje to przedłużenie postępowania lub też ze względu na to, iż dowód jest zbyt skomplikowany lub tez wymaga szeregu zabiegów technicznych Celem tej zasady jest przeciwdziałanie powolności działania organów podatkowych, które może być: · szkodliwe dla interesu publicznego (ze względu na przedawnienie) · może ograniczać lub udaremniać urzeczywistnienie praw strony Realizacja tej zasady zagwarantowana jest w przepisach określających terminy załatwienia spraw (art. 130 OP) środki obrony przed bezczynnością organu podatkowego (art. 141 OP) następnie skargę do SA (ustawa o ustroju sądów administracyjnych), odpowiedzialność pracownika organu podatkowego (art. 142OP) Ordynacja Podatkowa wprowadza obowiązek działania organów w każdej sprawie podatkowej „bez zbędnej zwłoki” i ustanawia maksymalne terminy załatwienia sprawy, zróżnicowanie dla postępowania w I instancji i postępowania odwoławczego. [e-mail] Zasada pisemności (art. 126 OP) wymaga, aby sprawy podatkowe były załatwiane w formie pisemnej, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Celem tej zasady jest zagwarantowanie jasności oraz pewności obrotu prawnego. Z zasady tej wynika obowiązek pisemnego dokumentowania czynności dokonywanych w trakcie całego postępowania podatkowego, od wszczęcia poprzez postępowanie wyjaśniające aż do podjęcia decyzji, gdyż „załatwienie sprawy” nie jest czynnością jednorazową, ale obejmuje cały ciąg w/w czynności. W formie pisemnej zatem w rozsądnym zakresie powinny być dokonywane wszystkie czynności w toku załatwienia sprawy *np. komunikowanie się organu ze stronami i stron z organem, przyjmowanie oświadczeń i wyjaśnień stron, przesłuchiwanie świadków, oględziny, odebranie opinii biegłego* Niektóre czynności ze swej istoty mają formę ustną np. przesłuchanie świadków, biegłego. Inne mogą być dokonywane na podstawie wyraźnego przepisu prawa np. ustne złożenie podania art. 168OP W odniesieniu do tych czynności zasada pisemności oznacza obowiązek utrwalania ich na piśmie przes organ podatkowy w formie sporządzonego protokołu. Gdy czynność organu nie podlega utrwaleniu w protokole, a ma znaczenie dla sprawy lub toku postępowania, powinna zostać utrwalona na piśmie w postaci adnotacji podpisanej przez pracownika dokonującego tych czynności art. 172-177 OP Zasada dwuinstancyjności postępowania podatkowego (art. 127 OP) polega na tym, że od decyzji organu podatkowego wydanej w sprawie podatkowej po raz pierwszy, służy stronie zwyczajny środek prawny czyli odwołanie do organu wyższej instancji, którego wniesienie rodzi obowiązek ponownego rozpatrzenia tej samej sprawy podatkowej oraz jej rozstrzygnięcie w drodze decyzji. Istota analizowanej zasady wyraża się zatem w możliwości dwukrotnego rozpatrywania i rozstrzygania tej samej sprawy podatkowej · najpierw przez organ pierwszej instancji · a w razie wniesienia odwołania – przez organ drugiej instancji Z istoty zasady wynika, że organ odwoławczy rozpatrując ponownie sprawę podatkową nie może ograniczyć się tylko do kontroli decyzji organu I instancji lub kontroli zasadności argumentów podniesionych w odwołaniu, lecz ma obowiązek zbadać zasadność merytoryczną odwołania i ponownie rozstrzygnąć tę samą sprawę. Konieczne jest zatem przed rozstrzygnięciem przeprowadzenie postępowania umożliwiającego osiągnięcie celów dla których jest przeprowadzone. Zasad dwuinstancyjnościo ma zastosowanie niezależnie od tego czy w I instancji wydana była decyzja pozytywna czy negatywna dla strony (czyli nie uwzględniająca w całości lub w części żądania zawartego w podaniu) Naruszeniem tej zasady będzie np. narzucenie przez organ II instancji rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy przez organ I instancji poprzez wydanie polecenia czy zalecenia, wykroczenie przez organ II instancji poza granice wyznaczone rozstrzygnięciem decyzji organu I instancji. Skutkiem prawnym naruszenia zasady dwuinstancyjności postępowania jest nieważność decyzji. Zasada ta nie ma zastosowania gdy w sprawie orzekał w I instancji MF, dyrektor IS, IC lub SKO. Wniesienie odwołania nie uruchamia postępowania w wyższej instancji, lecz sprawa jest ponownie rozpatrywana przez ten sam organ, który raz już orzekał w tej sprawie. Inny wyjątek od zasady dotyczy orzekania w sprawach odpowiedzialności odszkodowawczej. Zasada trwałości ostatecznych decyzji podatkowych (art. 128 OP). Decyzje od których nie służy odwołąniew postępowaniu podatkowym są ostateczne. Uchylenie lub zmiana tych decyzji (art. 253,253a, 254, 255) stwierdzenie ich nieważności (art. 247-252) oraz wznowienie postępowania (art. 140-146) mogą nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w OP oraz ustawach podatkowych. Z definicji tej wynika, że jest to ostateczne załatwienie sprawy podatkowej, która nie może być ponownie przedmiotem postępowania. Zasada ta ma podstawowe znaczenie zarówno dla ochrony praw strony nabytych na podst ostatecznej decyzji podatkowej jak też dla ochrony porządku prawnego. W związku z tą zasadą przyjmuje się domniemanie mocy obowiązującej decyzji podatkowych. Istota polega na tym, że Dec. Ostat. Obiwiązuje tak długo, dopóki nie zostanie uchylona, zmieniona, nie zostanie stwierdzona jej nieważność na podst. Innej prawnie wydanej decyzji przez kompetentny organ. Podział decyzji pod. Na nieostateczne i ostateczne opiera się na kryterium prawnej możliwości zaskarżenia decyzji w drodze zwyczajnego środka prawnego. Od decyzji nieostatecznych służy odwołanie.
.

ORGANY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ 1) organy naczelne i inne a) organy naczelne – ograny najwyższego szczebla Rada Ministrów Prezes Rady Ministrów Członkowie Rady Ministrów b) inne organy Organy centralne i terenowe – wg zasięgu terytorial działania Centralny – zasięg obejmuje cały kraj Terenowe – zasięg dotyczy określonego terytorium Urząd morski – jest urzędem centralnym, ale działającym tylko na określonym terenie Wszystkie naczelne organy są organami centralnymi 2)Organy decydujące i pomocnicze Decydujące-rozstrzygają sprawy w odze czynności prawnych Pomocnicze-mogą występować inicjatywą, opiniować przedłożone im sprawy ,decyzje i kontrolować wykonanie ale bez prawa decyzji.(np. Rada Legislacyjna przy Prezesie Rady Ministrów, Kolegium przy Wojewodzie) 3)Organy jednoosobowe i kolegialne Jednoosobowe-sprawy konkretne, wymagające szybkiej decyzji, szczególna odpowiedzialność Kolegialne-ustala się ogólne kierunki działania, założenia polityki, czasem do komisyjnego zbadania, ustalenia. Organy kolegialne wolno działają, małe poczucie odpowiedzialności za ustalenia. 4)Organy zawodowe i społeczne Zawodowe-to organy obsadzone przez osoby, które z tego tytułu otrzymują wynagrodzenie, będące źródłem ich utrzymania(np. urzędnicy Służby Cywilnej) Społeczne-w skład wchodzą osoby, traktujące swą pracę honorowo. Nie otrzymują z tego tytułu wynagrodzenia, mogą otrzymywać tylko dietę lub ekwiwalent za utracony zarobek. Zakres działania wskazuje jakimi sprawami ma się zajmować dany organ. O zakresie działania stanowi się zwykle w przepisach tworzących (ustanawiających) dany organ. Później ten zakres może zostać zwężony lub poszerzony. Przepisy o zakresie działania nie są jednak wystarczająca podstawą do podejmowania działań o charakterze władczym. Do podejmowania takich działań konieczne są prz

ORGANY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

1) organy naczelne i inne

a) organy naczelne - ograny najwyższego szczebla

Rada Ministrów

Prezes Rady Ministrów

Członkowie Rady Ministrów

b) inne organy Organy centralne i terenowe - wg zasięgu terytorial działania

Centralny - zasięg obejmuje cały kraj

Terenowe - zasięg dotyczy określonego terytorium

Urząd morski - jest urzędem centralnym, ale działającym tylko na określonym terenie Wszystkie naczelne organy są organami centralnymi

2)Organy decydujące i pomocnicze Decydujące-rozstrzygają sprawy w odze czynności prawnych

Pomocnicze-mogą występować inicjatywą, opiniować przedłożone im sprawy ,decyzje i kontrolować wykonanie ale bez prawa decyzji.(np. Rada Legislacyjna przy Prezesie Rady Ministrów, Kolegium przy Wojewodzie)

3)Organy jednoosobowe i kolegialne Jednoosobowe-sprawy konkretne, wymagające szybkiej decyzji, szczególna odpowiedzialność

Kolegialne-ustala się ogólne kierunki działania, założenia polityki, czasem do komisyjnego zbadania, ustalenia. Organy kolegialne wolno działają, małe poczucie odpowiedzialności za ustalenia.

4)Organy zawodowe i społeczne Zawodowe-to organy obsadzone przez osoby, które z tego tytułu otrzymują wynagrodzenie, będące źródłem ich utrzymania(np. urzędnicy Służby Cywilnej)

Społeczne-w skład wchodzą osoby, traktujące swą pracę honorowo. Nie otrzymują z tego tytułu wynagrodzenia, mogą otrzymywać tylko dietę lub ekwiwalent za utracony zarobek.

Zakres działania wskazuje jakimi sprawami ma się zajmować dany organ. O zakresie działania stanowi się zwykle w przepisach tworzących (ustanawiających) dany organ. Później ten zakres może zostać zwężony lub poszerzony.

Przepisy o zakresie działania nie są j

(…)

…. Przewodniczący Komisji:

*Komitet Badań Naukowych (kolegialny organ administracji ds. polityki naukowo-technicznej).Na czele Komitetu stoi Minister. Przewodniczący Komitetu ma prawo wydawania rozporządzeń, ale wszystkie decyzje wydawane są kolegialnie.

*Rządowe Centrum Studiów Strategicznych-jest jednostką organizacyjną w zakresie programowania strategicznego, prognozowania rozwoju gosp. I społ…

… sprawy polityki państwa nie zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego.

Rada Ministrów:

-kieruje administracją rządową(kieruje ,kontroluje, koordynuje)

- ponosi odpowiedzialność przed Sejmem za działanie administracji

-posiedzenia RM są w całości nagrywane(ale poufne)

-głosowania są rzadkością, przeważnie są podsumowane przez Premiera

Rada Gabinetowa- to posiedzenie Rady Ministrów pod przewodnictwem Prezydenta. Prezydent udziela głosu, kieruje dyskusją, podsumowuje, Radę Gabinetową zwołuje Prezydent. Rada Gabinetowa nie ma kompetencji Rady Ministrów.

Jeżeli któryś z członków Rady Ministrów nie zgadza się z ustaleniami, może wnieść zastrzeżenie do Protokołu z posiedzenia. Protokół przekazuje się Prezesowi NIK-u. Przygotowanie posiedzenia RM spoczywa na Sekretarzu RM.

Premier ma szczególnie mocną pozycję (jak Kanclerz) w Polsce .Sam dobiera i zmienia Ministrów. Oprócz kierowania Radą Ministrów ma nadzór nad 12 centralnymi organami administracji rządowej, np.: Główny Urząd Statystyczny, Główny Urząd Ceł, Komisja Papierów Wartościowych, Urząd Ochrony Państwa, Urząd Służby Cywilnej, Urząd Zamówień Publicznych.

Przy Prezesie Rady Ministrów działa Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. W Kancelarii RM działa Gabinet Polityczny Prezesa RM (główni doradcy Premiera).Premier ma prawo wydawania rozporządzeń.

-Rada Ministrów może uchylić rozporządzenia poszczególnych członków Rady Ministrów.

RM może ustanowić pełnomocników dla określonych spraw o charakterze czasowym albo bezterminowym.

Przydział działów państwowych:

Np. .Minister Kultury ma kulturę i rozwój dziedzictwa narodowego…

Administracja- wszelka zorganizowana działalność, słu ąca do osiągnięcia pewnych celów. Inaczej mówiąc administracja jest planową, celową i trwałą działalnością. Wyró niamy adm.: 1) prywatną-organizacja prowadzona przez jednostkę, w jej interesie lub interesie osób trzecich; 2) państwową- celowa, trwała działalność państwa do wyznaczonych celów; 3) publiczną- sprawowana przez organy państwowe jak i związki publicznoprawne (samorządowe) i inne podmioty administracji w interesie zbiorowym, publicznym. Pojęcie adm. publicznej obejmuje państwowe podmioty adm. jak równie pozostałe, które spełniają funkcje tej e adm. W teorii wyró niamy adm. w ujęciu a) podmiotowym- są to organy adm. oraz inne podmioty wykonujące określone funkcje z zakresu adm. publicznej, np. terenowe organy adm. rządowej, organy samorządu terytorialnego, b) przedmiotowym- jest to taka działalność państwa, której przedmiotem są sprawy administracji, a więc zadania i kompetencje z zakresu władzy wykonawczej, c) formalnym- jest to cała działalność wykonywana przez podmioty adm. bez względu na jej charakter. Rozró nienie między administracją w ujęciu podmiotowym a przedmiotowym polega na przydzieleniu określonych działań państwa określonym organom państwowym (zasada podziału władzy). Zadania administracyjne wykonują tak e organy ustawodawcze oraz wymiaru sprawiedliwości (oprócz org. adm.), które są uprawnione do stanowienia prawa. Wg definicji negatywnej, administracją jest ka da działalność państwowa nie będąca działalnością ustawodawczą i sądowniczą, a więc ustawodawstwo polega na stanowieniu norm prawnych (ustawa) a adm. na ich wykonywaniu. Definicja ta wywodzi się od zasady podziału władzy. Wg M. Kuleszy „Przez administrację publiczną rozumie się zespół działań , czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez ró ne podmioty, organy i instytucje, na podstawie ustawy i w określonych prawem formach”. Administracja publiczna (rodzaje). We współczesnej doktrynie wyró nia się administrację władczą i administrację świadczącą. O administracji władczej mówi się wówczas, gdy administracja wkracza, przy u yciu środków władczych ingeruje w sferę prawną obywateli, ogranicza jego wolność bąd własność, gdy nakłada na niego obowiązek, w jakiś sposób go obcią ą. Administracja świadcząca zapewnia obywatelowi określone świadczenia lub inne korzyści. Administrację świadczącą nale y rozumieć instrumentalnie jako stosowanie określonych środków. Przy takim ujęciu administracji świadczącej nie mo na przeciwstawiać administracji władczej, bo występuje tu wzajemne zazębianie się: - Ten sam środek mo e stanowić jednocześnie świadczenie, jak i działanie władcze administracji, i to zarówno dla samego odbiorcy świadczenia jak i dla osoby trzeciej;- W niektórych dziedzinach świadczenia i działania władcze mogą się wzajemnie uzupełniać;- Działania władcze i świadczenia mogą być stosowane ambiwalentnie dla osiągnięcia określonych celów. Ten sam cel mo na osiągnąć przez stosowanie zakazów i nakazów, ale równie przez ulgi podatkowe czy uprzywilejowane subwencje. Z punktu widzenia funkcji administracji publicznej, które ona wypełnia w interesie publicznym, mo na wyró nić: 1) klasyczną administrację porządkowo-reglamentacyjną, a więc administrację władczą, 2) administrację świadczącą, 3) administrację wykonującą uprawnienia właścicielskie i zarządzające .Wychodząc od rzeczowego (przedmiotowego) podziału zadań wyró nia się liczne działy administracji publicznej, jak np. administrację budownictwa, oświaty, ochrony zdrowia, spraw socjalnych, itd. Z punktu widzenia podmiotowego mo na wyró nić administrację rządową i administrację samorządową, zwłaszcza samorządu terytorialnego. Administracja publiczna (typowe cechy). Mo liwe jest ustalenie typowych cech administracji takich, które nie muszą występować stale, lecz pojawiają się regularnie i w skutek tego są istotne dla samej istoty administracji. 1.Administracja jest zjawiskiem społecznym. Przedmiotem administracji jest współ ycie społeczne. Administracja musi zajmować się sprawami wspólnoty i członkami tej wspólnoty. Z faktu tego wynika ukierunkowanie administracji na interes publiczny. Interes publiczny nie jest ustalony raz na zawsze, lecz jest zmienny w czasie, a nawet wdanym czasie jest rozumiany niejednolicie. Interes publiczny mo e się całkowicie lub częściowo pokrywać z interesami indywidualnymi, ale mo e te się im przeciwstawiać. Przy ustaleniu interesu publicznego nale y uwzględnić interesy poszczególnych jednostek, zwa ywszy, e istnieją określone zasadnicze prawa człowieka. 2.Administrację cechują aktywność, inicjatywa, działalność ukierunkowana na przyszłość. Ta cech występuje wyra nie, gdy administracja wykonuje ustawy. To, co ustawodawca określa generalnie i abstrakcyjnie, administracja ma przekształcić w rzeczywistość. Administracja nie ogranicza się tylko do wykonywania ustaw, lecz wykonuje wiele zadań, które nie są ustalone w drodze ustaw, ale wynikają ogólnie z jej zadań, np. budowa dróg publicznych. W tym zakresie administracja mo e rozwijać swoją inicjatywę i podejmować działania według własnych wyobra eń. Cała działalność administracji publicznej jest poddana kontroli. Ta cecha odró nia administrację od wymiaru sprawiedliwości. Niezawisły sędzia rozpoznaje sprawy ale ich nie kreuje. Natomiast administracja realizuje określone cele państwa bąd związków publicznoprawnych; kształtuje przez to przyszłość. Jest to zasadnicza cecha administracji, która odró nia ją od wymiaru sprawiedliwości. Konieczność kształtowania przyszłości wymaga jednolitego kierownictwa. 3.Administracja podejmuje konkretne środki do uregulowania spraw jednostkowych i urzeczywistnienia określonych przedsięwzięć. Ta cecha odró nia administrację od ustawodawstwa, które ukierunkowane jest na wydawanie generalnych i abstrakcyjnych uregulowań i przez to obejmuje wielość przypadków. Tego punktu widzenia nie mo na absolutyzować. Prawo administracyjne (pojęcie). Podmiotowe określ. Prawa adm.: jest to zespół norm, które regulują administracyjną działalność państwa. Jako punkt wyjścia przy tym określeniu bierze się treść działania- administrowania. Podmiotowe określenie: Prawo adm. jest to zespół norm prawnych, regulujących te stosunki społeczne, które wynikają w toku działalności organów administracyjnych. Ogólnie mo na powiedzieć, e prawo adm. jest gałą prawa, która reguluje działalność organów państwowych, podejmowanych w celu wykonywania ustalonych prawem zadań organizatorskich, wypełnianych w swoistych formach działania. Prawo adm. reguluje przede wszystkim stosunki między administracją a obywatelami i tworzy prawa i obowiązki obywateli ale zawsze wobec adm. Normy prawa administracyjnego dzielimy na: 1) ze względu na regulowaną tematykę: a) normy bezpośrednio dotyczące aparatu adm. tworzą ustrojowe prawo adm.; b) normy bezpośrednio dotyczące toku działania organów adm.- tworzą procedurę adm.; c) normy, które dotyczą konkretnych działów adm. publicznej- materialne pr. adm., normy te tworzą szczegółową część pr. adm., np. prawo budowlane; 2) ze względu na charakter stosunku łączącego organ stosujący normę z adresatem: a) normy regulujące stosunki ze sfery zewnętrznej tj. między organem adm. i innymi podmiotami adm. z jednej strony a obywatelami i osobami prawnymi z drugiej; b) normy regulujące stosunki wewnątrz systemu organizacji adm. publicznej- stosunki te zachodzą między organami a instytucjami państwowymi wzajemnie. Prawo administracyjne a inne gałęzie prawa. Trudności w rozgraniczeniu pojawiają się wówczas, gdy istnieją bli sze związki między prawem administracyjnym a inną gałęzią prawa. Dotyczy to przede wszystkim prawa konstytucyjnego i prawa cywilnego. Prawo administracyjne i prawo konstytucyjne nale ą do dziedzin prawa publicznego, która dotyczy ustroju i działań organów państwa podejmowanych w interesie publicznym. Z tego faktu mo na wyprowadzić wniosek- „pod względem teoretycznoprawnym prawo konstytucyjne i administracyjne stanowią jedność, bowiem posługują się tymi samymi konstrukcjami, metodami i regułami. Konstytucja jest głównym normatywnym ródłem ustroju i działań administracji, a tak e prawną podstawą nieustannego procesu wywa ania interesów ogólnych i indywidualnych, co jest jurydyczną treścią zadań wykonywanych przez administrację”. Mo na stwierdzić, e normy prawa konstytucyjnego stanowią punkt wyjścia dla norm prawa administracyjnego; dotyczy to zwłaszcza regulacji prawnej dotyczącej ustroju administracji, np. prawo konstytucyjne zajmuje się Radą Ministrów z punktu widzenia jej pozycji w systemie organów państwa, natomiast prawo administracyjne- pozycją tego organu w systemie organów administracji i jego rolą w procesie administrowania. Przewa ającą większość norm prawa administracyjnego, zwłaszcza prawa materialnego i procesowego nie wykazuje tak ścisłych związków z prawem konstytucyjnym i dlatego do tej grupy norm nie nale y odnosić sformułowania, i stanowi ona skonkretyzowane prawo konstytucyjne. Najtrudniej jest odgraniczyć prawo administracyjne od prawa cywilnego. Problem ten w doktrynie niemieckiej jest ujmowany jako rozgraniczenie prawa publicznego od prawa prywatnego. W doktrynie niemieckiej podkreśla się, e ani nauka, ani praktyka nie wyjaśniły ró nic między prawem publicznym a prawem prywatnym w sposób wystarczający. Pojawiło się wiele ró nych teorii w sprawie podziału prawa na publiczne i prywatne, mo na je ująć w trzech grupach: 1.teoria interesu- wywodząca się z prawa rzymskiego, prawo publiczne słu y interesowi publicznemu, natomiast prawo prywatne urzeczywistnia interesy prywatne. 2.teoria podporządkowania- jako kryterium rozgraniczenia przyjmuje charakter stosunku prawnego. Gdy występuje stosunek prawnej nadrzędności państwa i podporządkowania obywatela, to wtedy mamy do czynienia z prawem publicznym, a gdy zaś pozycja stron stosunku prawnego jest równa- to wtedy chodzi o prawo prywatne. 3.teoria podmiotu (teoria praw specjalnych)- do prawa publicznego nale ą te normy prawne, które uprawniają lub zobowiązują podmioty dysponujące władztwem państwowym; zaś normy prawne, które mogą uprawniać lub zobowiązywać ka dego nale ą do prawa prywatnego. adna z tych teorii nie jest zadawalająca, co do ka dej zgłaszane są zastrze enia.Za uzasadnione nale y uznać stanowisko, e trzon prawa administracyjnego stanowią te przepisy, które mogą stanowić podstawę powstania stosunku administracyjnoprawnego .Według J. Łętowskiego „nie istnieje adna materialna nieprzekraczalna granica między prawem cywilnym a administracyjnym, a o ka dorazowej kwalifikacji konkretnego stosunku prawnego powinna decydować analiza jego treści i przyjętej przez ustawodawcę metody rozwiązywania powstających na jego tle konfliktów. Trzeba odrzucić przekonanie, e stosunek prawny zawsze musi być albo prywatno- albo publicznoprawny, nie mo e być natomiast nigdy publiczno- i prywatnoprawny łącznie”. Prawo administracyjne (podział). Polega na wyodrębnieniu 3 czynników: ustrojowego, materialnego i procesowego. a) prawo ustrojowe- jest to prawo ustroju adm. publicznej, reguluje normy, zasady i działania adm. publicznej, zawiera przepisy normujące kompetencje adm. publicznej, proces realizacji celów społecznych w zakładach adm., przepisy dotyczące podziału terytorialnego kraju, przepisy określające zakres, podstawę i tryb działania organów nadzoru w systemie opartym na modelu decentralistycznego podporządkowania; b) prawo materialne- zawiera normy i sposoby rozwiązywania konkretnych spraw, które ustalają wzajemne uprawnienia i obowiązki, wzajemne relacje pomiędzy organami a innymi podmiotami, np. prawo budowlane, wodne, o wykonywaniu działalności gospod.; c) prawo procesowe- proceduralne, zawiera normy dotyczące bezpośredniego toku działania adm. publicznej, składają się na nie przepisy regulujące ró ne procedury. K.p.a. reguluje ogólnie postępowanie adm. Normy prawa procesowego mają charakter wtórny do prawa materialnego. Wyró niamy podział na prawo powszechnie obowiązujące, którego adresatem mo e być ka dy podmiot oraz prawo wewnętrzne regulujące stosunki wewnętrzne. Stosunek administracyjnoprawny (pojęcie). żdy podmiot administracji występuje wobec innego podmiotu, np. wobec obywatela, gdy ąda od niego jakiegoś świadczenia bąd nakłada nań obowiązek albo na coś mu zezwala, to wtedy nawiązuje z tym podmiotem stosunek prawny. Stosunki między państwem i działającymi w jego imieniu podmiotami administracji publicznej a obywatelami i innymi podmiotami oparte są na normach prawa administracyjnego i dlatego te stosunki nazywa się stosunkami administracyjnoprawnymi. Cechą charakterystyczną tego stosunku, ró niącą go od stosunku cywilnoprawnego, jest nierównorzędność pozycji podmiotów tego stosunku, mo ność decydowania o treści tego stosunku przez podmiot administrujący. Nierównorzędność podmiotów stosunku administracyjnoprawnego wynika stąd, i prawo przyznaje jednemu z uczestników tego stosunku (organowi administracyjnemu) prawo orzekania, przesądzania o sprawie w sposób wią ący innych uczestników stosunku. W ten sposób organ administracyjny w pewnej mierze orzeka i „w swojej sprawie”. Ta sytuacja nie zachodzi w stosunku cywilnoprawnym. Przedmiot stosunku administracyjnoprawnego le y zawsze w sferze prawem określonych zadań administracji publicznej. Podmiotami stosunku administracyjnoprawnego są: 1)zawsze organ (podmiot) administracji upowa niony do ądania określonego zachowania się albo świadczenia i; 2)podmiot (osoba fizyczna lub prawna, jednostka organizacyjna), do którego skierowany jest nakaz lub zakaz albo który ąda określonego zachowania się od organu administracji. Podmiotowość w sferze stosunków administracyjnoprawnych jest wynikiem regulacji normami prawa administracyjnego. Dlatego podmiotem stosunku administracyjnoprawnego mo e być np. stowarzyszenie, mimo i nie jest osobą prawną. W sferze wewnętrznej pozycja poszczególnych uczestników stosunku administracyjnoprawnego mo e być ró na, poczynając od wzajemnej podległości jednego uczestnika drugiemu a do równorzędności podmiotów. Obowiązki i uprawnienia, będące treścią stosunku administracyjnoprawnego, mogą polegać na działaniu, znoszeniu lub zaniechaniu. O tym, jakie mogą być nało one i jakie uprawnienia mogą być przyznane, przesądzają przepisy prawa materialnego; nie mo e być tu dowolności. Obowiązki i uprawnienia mają charakter osobisty i nie mogą być przenoszone na inne osoby, wygasają z chwilą śmierci osoby obowiązanej lub uprawnionej. Wa nym wyjątkiem od tej reguły są podatki i roszczenia odszkodowawcze wobec państwa, które mogą przechodzić na następców prawnych.